Ebook Aktorzy życia politycznego w świecie opinii dziennikarzy. Jacy są, a jacy powinni być mobi,epub

ę (W. Lippmann, 1954, s. 354). Rezultat tej selekcji informacji - produkt medialny - w znaczący sposób kształtuje u odbiorcy sposób widzenia rzeczywistości społecznej. Dotyczy to również sposobu, w jaki jest odbierana rzeczywistość polityczna. Badania obrazu reprezentacji świata polityki oraz funkcjonowania polityków przeprowadzane wśród wyborców wskazują na ,,silną zależność budowanego obrazu od treści przekazywanych przez środki masowego przekazu" (C. Trutkowski, 2000, s. 135). A zatem w podjętych dociekaniach, z których efektami Czytelnik może się zapoznać, głównym problemem uczyniono pytanie o różnice występujące w obrazie polityków - kobiet i mężczyzn - w oczach dziennikarzy. Poszukiwania badawcze prowadziły do udzielenia odpowiedzi na następujące pytania: - Czy rodzaj oczekiwań wobec polityków ze strony dziennikarzy oraz ocena ich rzeczywistego funkcjonowania są zależne od płci polityka? - Czy opinie dziennikarzy na temat polityków zależą od podzielanych przez nich przekonań o społecznej roli kobiet i mężczyzn? W trakcie analizy tych zagadnień korzystano z klasycznego dorobku teoretyków polityki i elit politycznych (M. Weber, V. Pareto, K. Pałecki) oraz uwzględniono wymiar normatywny i deskryptywny opisanych wyżej analiz, w obrębie których wyszczególniono kilka płaszczyzn badawczych, takich jak: cechy osobowe polityków, ich umiejętności i zdolności, motywacje uczestnictwa w życiu politycznym, typy realizowanych zadań oraz ról poselskich. Zasadność wprowadzenia do badania pytań o stan idealny oraz rzeczywisty w odniesieniu do polityków potwierdzają współczesne, rodzime badania empiryczne. Analiza treści i zakresu społecznych reprezentacji polityki w polskim społeczeństwie potwierdziławspółistnienie w ramach reprezentowanego świata polityki dwóch, niemal niezależnych sfer: rzeczywistości idealnej -- postulowanej i właściwej wizji tego, czym polityka być powinna, oraz sfery rzeczywistości realnej, to znaczy tej, która istnieje naprawdę, niezależnie od postulatów i intencji prezentujących ją aktorów (C. Trutkowski, 2000, s. 133--134). W trakcie badania podjęto także próbę dokonania analizy pewnych uwarunkowań postulatywnego i deskrypcyjnego obrazu polityków i ich różnic ze względu na płeć. Jedno z pytań badawczych dotyczyło tego, jakie są opinie dziennikarzy na temat społecznej roli kobiety i mężczyzny i czy charakter tych poglądów może determinować sposób oceny politycznego funkcjonowania kobiet i mężczyzn. Przypuszczano bowiem, że czynnikiem, który w istotny sposób może determinować sposób postrzegania kobiet w tej nietradycyjnej roli mogą być poglądy dziennikarzy na różnice między kobietą a mężczyzną, ich przekonania dotyczące społecznych ról kobiet i mężczyzn. Szczególne znaczenie może mieć więc sposób, w jaki jest przez nich definiowana ,,kobiecość" i ,,męskość", a także to jakie wzorce są przez nich uznawane za obowiązujące obie płcie w zakresie preferowanych ról społecznych oraz jakie przewidują dla nich repertuary zachowań i postaw. Oparty na konserwatywnych wzorach dualizm płci, akcentujący istnienie świata męskiego i żeńskiego, z odmiennymi cechami, podziałem ról i imperatywami zachowań, osadzonymi w tradycji patriarchalnej, może rzutować na sposób percepcji i ocenę rzeczywistości społecznej. Przekonanie o głębokich, wyraźnych charakterologiczno-osobowościowych różnicach między kobietą i mężczyzną, leżące u podstaw koncepcji uzupełniania się, może stanowić podstawę do twierdzenia o kształtowaniu się na ich podłożu odmiennych predyspozycji zawodowych, w tym predyspozycji do aktywności w dziedzinie polityki. Posługiwanie się w myśleniu stereotypami płci może wpływać na sposób oceniania kobiet zajmujących ważne stanowiska polityczne czy też dopiero na nie kandydujących. Jako istotne zatem potraktowano uzyskanie odpowiedzi na pytanie: czy w dokonywanej przez dziennikarzy ocenie kobiet-polityków bardziej centralną kategorię poznawczą stanowi płeć, czy też pełniona rola zawodowa. Posługiwanie się głównie kryterium płci w opiniowaniu kobiet biorących aktywny udział w życiu politycznym może prowadzić do deformacji w ich spostrzeganiu, przypisywaniu im cech, których nie posiadają, niedocenianiu kwalifikacji zawodowych i rzeczywistych umiejętności (M. Strykowska, 1989, s. 22). Stereotypowe pojmowanie ról płci przez dziennikarzy może nie pozostawać obojętne - w świetle tego, co zostało wcześniej powiedziane - dla ostatecznego kształtu konstruowanych przez nich przekazów medialnych. Przyjęto zatem założenie, że uogólnione sądy o kobietach ,,w ogóle" (leżące u podstaw koncepcji społecznej roli kobiety) mogą prowadzić drogą generalizacji do odpowiadającej tym przekonaniom (zgodnie z zasadą maksymalizowania zgodności deskryptywnej czy z teorią zg