Terry Pratchett – oto jego Świat Dysku i kolejność czytania książek. Ile cyklów właściwie powstało?

Terry Pratchett - książki i kolejność ich czytania Gandalf.com.pl
Napisane przez Gandalf.com.pl
Brak komentarzy
Udostępnij:
Terry Pratchett uchodzi za autora jednych z najlepszych książek fantasy i science fiction w Wielkiej Brytanii. Stworzył słynny Świat Dysku, który zawiera łącznie ponad czterdzieści tytułów, oraz wiele innych dzieł, jak choćby Trylogię Johnny’ego Maxwella czy Trylogię Nomów. Ze świecą szukać innego anglosaskiego i współczesnego pisarza, który w tak szybkim tempie pisał kultowe powieści (od 1983 roku kończył średnio dwie książki rocznie!) – w tej kategorii pierwsze miejsce bezsprzecznie należy do Terry’ego Pratchetta. Świat Dysku jest jednak ogromny, a kolejność jego czytania wcale nie taka oczywista. Od jakich książek zacząć? I ile cyklów właściwie ma cała seria? Wyjaśniamy poniżej!

Terry Prachett – twórczość, poszczególne cykle i kolejność czytania

Cykl o Rincewindzie

Terry Pratchett napisał mnóstwo książek. Przedstawienie całego Świata Dysku we właściwej kolejności – od pierwszego do ponad czterdziestego dzieła – zajęłoby ogrom miejsca. Dlatego postanowiliśmy skupić się wyłącznie na pierwszych powieściach z każdego cyklu. To od nich warto bowiem zacząć przygodę z całą serią! Jak zatem czytać Prachetta?

Pierwszym tytułem, który zapoczątkował Świat Dysku (oraz Cykl o Rincewindzie), jest „Kolor magii”. To opowieść o bogatym turyście, Dwukwiecie, który przybywa do słynnego dyskowego świata, osadzonego na czterech słoniach stojących na skorupie żółwia. Jego przewodnikiem staje się Rincewind – średnio utalentowany mag, ale za to znający potężne zaklęcie „ósmego koloru tęczy”. Wspólnie zwiedzają dyskowy świat i pakują się w niejedne kłopoty, a także przeżywają fantastyczne, kosmiczne przygody. Cykl o Rincewindzie zapoczątkował kultowe książki Terry’ego Pratchetta i w kolejności czytania powinien być pierwszym. Przygody Rincewinda, rozwijające się w dalszych częściach cyklu, są małą parodią na całą literaturę fantasy i w zabawny, satyryczny sposób ukazują typowe wątki charakterystyczne dla opowieści o magii.

Cykl o Straży Miejskiej

Kolejnym podcyklem Świata Dysku Pratchetta jest ten o Straży Miejskiej. Rozpoczyna go książka „Straż! Straż!” – i już ona pokazuje, w jakim tonie będzie utrzymana cała podseria. To humorystyczne, satyryczne dzieła, które opowiadają o gwardzistach z typowego świata fantasy – zazwyczaj pojawiających się w którymś momencie powieści lub filmu i oddających bezsensownie życie za głównych bohaterów (lub w walce z nimi). Nikt nie zna ich imion. Nikt nie wie, czy mają rodzinę. Nikt nie pyta, czy chcą umrzeć i nie odegrać żadnej innej roli. Nikt oprócz Terry’ego Pratchetta! W swoich książkach o Straży Miejskiej przedstawia on dzieje Marchewa Żelaznegowładsona, kapitana Vimesa, sierżanta Colona i kaprala Nobbsa oraz innych funkcjonariuszy prawa, którzy są bardziej niezwykli, niż czytelnikowi mogłoby się wydawać. Ten cykl to wybuchowa mieszanka kryminału, heroicznego fantasy i komedii w jednym.

Cykl o Wiedźmach z Lancre

Książką Pratchetta, która została wydana jako trzecia w kolejności, jest „Równoumagicznienie” – otwierające jednocześnie cykl o Czarownicach/Wiedźmach z Lancre. Cała seria, jak sama nazwa wskazuje, opowiada o magii… oraz równouprawnieniu kobiet. W Świecie Dysku Pratchetta panie nie mogą bowiem uczęszczać do Niewidocznego Uniwersytetu, który kształci magów, ponieważ szkoła przyjmuje wyłącznie mężczyzn. Zmienia się to w momencie, gdy główna bohaterka „Równoumagicznienia”, Eskarina, zostaje przypadkowo obdarzona magiczną mocą – i za nic w świecie nie jest w stanie wyzbyć się tego talentu. Przy pomocy swojej Babci Weatherwax, najpotężniejszej z czarownic (nie mylić czarownicy z magiem!), udaje jej się dostać do wymarzonej szkoły. Czy jednak Świat Dysku, przyzwyczajony do staromodnego, kulturowego i płciowego podziału, jak gotowy na taką rewolucję? Cóż, nawet jeśli nie, to bohaterki wszystkich zabawnych historii z Cyklu o Wiedźmach z Lancre i tak mają to w nosie – magia w końcu stoi po ich stronie!

Cykl o Śmierci

Śmierć to wyjątkowo popularna postać w książkach Pratchetta – została nawet uznana za jednego z dziesięciu najlepszych bohaterów Świata Dysku. Nic więc dziwnego, że został mu (bo Śmierć to zdecydowanie mężczyzna) poświęcony osobny cykl. Książką, która otwiera opowieść o kościstym jegomościu z kosą, jest „Mort” – barwna opowieść o tym, jak Śmierć próbował sobie znaleźć ucznia, aby móc pojechać na zasłużone wakacje. Wybrańcem okazał się tytułowy bohater. Mort to niedoszły rzemieślnik, a także chłopak wyjątkowo łaknący wiedzy, niekoniecznie takiej, która jest dostępna dla zwykłych śmiertelników. Choć początek brzmi niewinnie, książka (i cały cykl zresztą) jest wyjątkowo dojrzałą, ale i niepozbawioną humoru powieścią o życiu, w której na szali zostaje postawiony cały płaski świat. Mimo że w tej części obserwujemy głównie zmagania Morta, który nie posiada odpowiednich kompetencji, aby zastąpić w pracy „szkielet z kosą”, to Śmierć odgrywa ważną rolę w każdej książce – spotykają go w końcu wszyscy umierający ludzie. Ta seria bez wątpienia uchodzi za jedną z najbardziej lubianych przez fanów: nie tylko ze względu na głównego bohatera, ale i sprytnie przemycone prawdy życiowe, które znajdują się pod przykrywką absurdalnego humoru!

Cykl o Moiście von Lipwigu

Ten podcykl jest najkrótszym ze wszystkich tu wymienionych, ale to nie znaczy, że mniej ciekawym. Terry Pratchett napisał do niego tylko trzy książki, a pierwszą w kolejności jest „Piekło pocztowe”. Głównym bohaterem całego cyklu jest Moist von Lipwig, rzezimieszek i oszust, który w „Piekle pocztowym” staje przed niecodziennym wyborem: albo za swoje przewinienia zostanie skazany na śmierć (ewentualnie – popełni dobrowolnie samobójstwo), albo… zostanie poczmistrzem w Ankh-Morpork, największym mieście w Świecie Dysku, i uratuje opłakaną sytuację tutejszego urzędu pocztowego. Wybór jest oczywisty, chociaż „ożywienie” poczty wcale nie będzie należało do najłatwiejszych zadań – a przecież od tego zależy życie Moista! Jego perypetie pocztowe to jednak nie wszystko. W pozostałych częściach cyklu czekają na niego kolejne zadania i przygody związane z Ankh-Morpork – w końcu tak genialny fałszerz i przebieraniec zawsze znajdzie coś do roboty!

Cykl o Tiffany Obolałej

Tiffany Obolała (bądź Akwila Dokuczliwa) to mała czarownica, która posiada ogromny talent. Książki z cyklu opowiadającego o jej perypetiach są przeznaczone dla najmłodszych czytelników, ale zawierają dużą dawkę humoru – typową dla Pratchetta. Dlatego mają też mnóstwo fanów w każdym wieku. Tiffany przyjaźni się z Nac Mac Feegle’ami (lub Fik Mig Figlami), „ciut ludźmi”, których możemy spotkać już w pierwszej części cyklu, czyli „Wolnych ciut ludziach”. To dzięki ich pomocy udaje jej się stawić czoła Królowej Elfów. W innych książkach mała Tiffany zapoznaje się z czarownicami z Lancre, znanymi czytelnikowi z Cyklu o Wiedźmach, i uczy się jak być porządną czarownicą. Walczy także z Zimistrzem, czyli duchem zimy. Jej zabawne, ale i niepozbawione drugiego dna przygody już od początku przypadły go gustu najmłodszym czytelnikom. Zostały również docenione przez starszych – bo choć bohaterka w „Wolnych ciut ludziach” ma zaledwie dziewięć lat, to jednak jest wyjątkowo rezolutną i uzdolnioną czarownicą, z którą nie da się nudzić!

Jak czytać Świata Dysku?

Świat Dysku Terry’ego Pratchetta jest ogromny i na początku może być trudno się w nim odnaleźć. Dlatego warto zaopatrzyć się w „Kompendium i atlas Świata Dysku”, które pomoże poznać czytelnikowi całe uniwersum wykreowane przez Pratchetta i będzie pełnić funkcję przewodnika podczas czytania cyklu. Sam Świat Dysku to jednak nie wszystko! Pratchett stworzył też m.in. „Opowieści o Johnnym Maxwellu”, czyli odważnym dwunastolatku, któremu przytrafiają się niecodziennie przygody. Jeżeli więc Pratchett i jego kolekcja Świata Dysku nie stanowi dla Ciebie już dłużej tajemnicy, a nadal masz ochotę na wyjątkowy styl tego autora, koniecznie sięgnij po pozostałe powieści – równie doskonałe i wciągające!

Wszystkie wymienione książki Terry’ego Pratchetta – nie tylko te ze Świata Dysku! – możesz zamówić na Gandalf.com.pl.

Jeśli jesteś fanem fantasy, koniecznie przeczytaj nasz artykuł Polska fantastyka – czołowi i mniej znani autorzy. Jakie sagi fantasy czytać?, w którym przedstawiamy najlepszych rodzimych twórców tego typu literatury i ich cykle powieści.

Udostępnij:
18 lipca 2019

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

W przypadku naruszenia Regulaminu Twój wpis zostanie usunięty.