Olga Tokarczuk z Międzynarodową Nagrodą Bookera!

Gandalf.com.pl
Napisane przez Gandalf.com.pl
Brak komentarzy
Udostępnij:

Sukces, na który wszyscy czekaliśmy! Pierwszy raz w historii Nagroda Bookera dla polskiej polskiej pisarki, dla polskiej książki. Nagrodzona książka to „Bieguni” Olgi Tokarczuk („Flights”).

Gettyimages

Laury dostała też tłumaczka powieści Jennifer Croft. Informacja o tym, że powieść polskiej autorki znalazła się na liście nominowanych do prestiżowej nagrody, została podana w marcu. Już to cieszyło. Teraz powód do radości i dumy jest maksymalny 🙂 Booker dla Olgi Tokarczuk to ogromny sukces polskiej literatury!

Podczas odbierania nagrody na uroczystej gali w londyńskim Victoria and Albert Museum Tokarczuk powiedziała:

„Jestem pierwszą polskojęzyczną pisarką, która wygrywa tę międzynarodową nagrodę. Wierzę jednak, że literatura jest stworzeniem, które rodzi się w jednym języku i może odrodzić się w innym”.

Nagroda The Man Booker International Prize została ustanowiona „na bazie” The Man Booker Prize w 2005 roku. W przeciwieństwie do tradycyjnego Bookera ubiegać się o nagrodę międzynarodową mogą pisarze z całego świata. Warunkiem jest, by powieść została przetłumaczona na język angielski. W pierwszych edycjach nagroda przyznawana była co dwa lata za całokształt twórczości. W 2016 roku The Man Booker International Prize połączono z nagrodą dla zagranicznej powieści przyznawanej przez „Independent”. Obecnie wyróżnienie otrzymują autorzy i tłumacze każdego roku. Nagradzani są za konkretną książkę. Powieść „Bieguni” na Wyspach Brytyjskich ukazała się w maju 2017. Wydało ją wydawnictwo Fitzcarraldo Editions.

W 2017 roku Międzynarodową Nagrodę Bookera otrzymał izraelski pisarz Dawid Grosman za książkę „Wchodzi koń do baru”.

Książka Olgi Tokarczuk „Bieguni” nie jest literacką nowością dla polskich Czytelników. Wydana została w 2007 roku, a w 2008 nagrodzono ją Nike. Wówczas przewodnicząca jury Małgorzata Szpakowska, tak oto argumentowała decyzję komisji: „Jury postanowiło wyróżnić tę książkę w uznaniu kunsztu, z jakim autorka przez poszarpaną narrację swojej powieści potrafiła oddać nieciągły i pospieszny styl współczesnego życia, splatając niezależne od siebie wątki wspólnym motywem podróży, pośpiechu, biegu”. Książka Tokarczuk zwyciężyła też w plebiscycie Czytelników.

Olga Tokarczuk została także wyróżniona Nagrodą Literacką Nike za „Księgi Jakubowe” w 2015 roku (wybór czytelników i jury). Za książki „Gra na wielu bębenkach” (2002), „Dom dzienny, dom nocny”  (1999), „Prawiek inne czasy”  (1997) autorka otrzymała Nike Czytelników.

„Bieguni” to opowieść o nieustannej potrzebie podróży. Jednak to zbyt daleko idące uproszczenie. Jeśli uogólniać, jest to bardziej odkrywanie niezwykłości podróży.

„Kiedy wyruszam w podróż, znikam z map. Nikt nie wie, gdzie jestem. W punkcie, z którego wyszłam, czy w punkcie, do którego dążę? Czy istnieje jakieś „pomiędzy”? Czy jestem jak ten zagubiony dzień, gdy leci się na wschód, i odnaleziona noc, gdy na zachód? Czy obowiązuje mnie to samo prawo, z którego dumna jest fizyka kwantowa – że cząstka może istnieć równocześnie w dwóch miejscach? Czy inne, o którym jeszcze nie wiemy i którego nie udowodniono – że można podwójnie nie istnieć w jednym i tym samym miejscu?”.

„Ja jednak mam inne zdanie na temat czasu. Czas wszystkich podróżnych to wiele czasów w jednym, cała mnogość. To czas wyspowy, archipelagi porządku w oceanie chaosu, to czas, który produkują dworcowe zegary, wszędzie inny, czas umowny, południkowy, więc niech nikt nie bierze go zbyt poważnie”.

Co znaczy tytuł książki? Bieguni to dawna prawosławna sekta. Ten odłamem starowierców głęboko wierzył, że ruch jest ochroną przed złem. Bycie wciąż w jednym miejscu, tym samym punkcie to narażanie się. Wystawianie się na działanie zła. Tylko ruch, przemieszczanie się, bronią człowieka.

„Kiwaj się, ruszaj się, ruszaj. Tylko tak mu umkniesz”.

Nagrodzona powieść Tokarczuk to przeplatające się historie, które pozornie nie łączą się ze sobą. Jednak te opowieści przenikają się w przemyślany sposób. Ich bohaterowie są różni, mają jednak sporo ze sobą wspólnego. Rosjanka Annuszka opuszcza rodzinny dom. Staje się bezdomna, a jej nowym miejscem do życia jest metro. Inna bohaterka książki to kobieta opiekująca się niepełnosprawnym dzieckiem. Będąc w cerkwi ma objawienie. Decyduje, że już nie wróci do domu. Jest też córka profesora zajmującego się preparowaniem ludzi i zwierząt… i kobieta, która zabiera dziecko i odchodzi od męża w trakcie wczasów w Chorwacji… Wszyscy oni odkrywają, odnajdują…

Olga Tokarczuk już nie raz udowodniła, że jest wnikliwą obserwatorką. Kreślone przez nią osobowości są niesamowite i fascynujące. Czytelnik wyrusza razem z autorką i jej bohaterami w niezwykłą podróż. Nie jest to zorganizowana i rozplanowana wycieka. Jest to wyprawa pełna emocji i odkrywania. Współczesna wędrówka.

Justyna Sobolewska z „Polityki” napisała, że: „Opowiadania Olgi Tokarczuk rysują wizję przyszłości zacierającą podziały na to, co ludzkie i nieludzkie. Albo odkrywają dziwność zwykłego życia”.

Natomiast jury przyznające Międzynarodową Nagrodę Bookera o „Biegunach” powiedziało:
„To absolutnie niezwykła książka. Śpiewa, buzuje, skrzy się radością i doskonałością. Ubogaci życie każdego, kto ją przeczyta” – Tim Martin, członek jury, krytyk literacki.

„Ta książka będzie niezwykłym doświadczeniem dla każdego, kto ją przeczyta. Jest jak róg obfitości pełen rozkoszy” – Lisa Appignanesi, przewodnicząca jury.

Olga Tokarczuk nad powieścią „Bieguni” pracowała trzy lata. Znaczna część notatek do książki powstała w trakcie podróży.

Książki autorki były już tłumaczone na angielski. Na wrzesień 2018 planowana jest premiera angielskiego tłumaczenia powieści „Prowadź swój pług przez kości umarłych”, a na 2019 rok przekład „Ksiąg Jakubowych”.

Najnowsza książka Olgi Tokarczuk „Opowiadania bizarne”  ukazała się w kwietniu.

Udostępnij:
23 maja 2018

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

W przypadku naruszenia Regulaminu Twój wpis zostanie usunięty.