Nobel dla Swietłany Aleksijewicz! Co jeszcze trzeba wiedzieć o tej nagrodzie?

Gandalf.com.pl
Napisane przez Gandalf.com.pl
Brak komentarzy
Udostępnij:

      Cudownie literacki tydzień, który zaczął się w niedzielę! Przyznano dwie ważne nagrody – „Nike” i Nobla. Pierwszą otrzymała Olga Tokarczuk za „Księgi Jakubowe” (opisałam ją w poprzednim wpisie „Nike dla Olgi Tokarczuk”), a drugą Swietłana Aleksijewicz za „polifoniczny pomnik dla cierpienia i odwagi w naszych czasach”. Nobel dla Aleksijewicz cieszy tym bardziej, że zasiliła nieliczne grono pisarek noblistek. Sztokholmski Komitet Noblowski do tej pory przyznał nagrodę w dziedzinie literatury tylko osiemnastu kobietom. Tegoroczne ogłoszenie werdyktu w dziedzinie literatury nie było jednak wielkim zaskoczeniem, ponieważ znawcy od kilku lat typowali właśnie Swietłanę Aleksijewicz. Ta białoruska pisarka i dziennikarka została doceniona przede wszystkim za reportaż literacki. Członkowie akademii po raz pierwszy w historii nagrodzili ten gatunek.

Nobel 2015

Nike 2015

           Aleksijewicz urodziła się w 1948 roku na Ukrainie. Jej rodzina przeniosła się na białoruską wieś, gdzie pisarka dorastała. Ukończyła studia dziennikarskie i pracowała jako wychowawczyni w internacie oraz nauczycielka. Pracę w zawodzie rozpoczęła jeszcze przed skończeniem studiów jako współpracownik gazety. Zaraz po zdobyciu dyplomu została kierownikiem działu korespondencyjnego w gazecie „Majak Kommunizma” w Berezie. Była też korespondentką. Aleksijewicz skupiła się jednak na bardziej twórczej pracy. Efektem tego są jej świetne reporterskie książki. Uznanie zyskała między innymi „Czarnobylska modlitwa”. Pisarska po dwudziestu latach wróciła do Czarnobyla i wysłuchała historii ludzi, dla których 26 kwietnia 1986 roku był początkiem końca. Mistrzowsko opisała to, jaką katastrofą był wybuch elektrowni atomowej z perspektywy mieszkających tam ludzi. Innym znakomitym reportażem Swietłany Aleksijewicz jest „Wojna nie ma w sobie nic z kobiety”. Ta publikacja spowodowała, że oskarżono autorkę o „pacyfizm, naturalizm oraz podważanie heroicznego obrazu kobiety radzieckiej”. A to wszystko przez to, że reporterka odważnie i szczerze przedstawiła radziecki szowinizm. Kolejnymi znakomitymi książkami Aleksijewicz są „Czasy secondhand. Koniec czerwonego człowieka” i „Cynkowi chłopcy”.

           Nie dziwi nikogo, że Swietłana Aleksijewicz ma już w swoim dorobku kilka prestiżowych wyróżnień. Dostała między innymi Lipską Nagrodę Książkową na rzecz Porozumienia Europejskiego i Pokojową Nagrodę im. Ericha Marii Remarque`a, National Book Critics Circle, nagrodę szwedzkiego Pen Clubu. Przyznano jej też Literacką Nagrodę Europy Środkowej Angelus oraz Nagrodę im. Ryszarda Kapuścińskiego. Została również odznaczona francuskim Orderem Sztuki i Literatury stopnia oficerskiego.

Co jeszcze warto wiedzieć o Literackiej Nagrodzie Nobla? Oto kilka ciekawostek 🙂

  • Literacka Nagroda Nobla przyznawana jest od 114 lat.
  • Uroczysta gala wręczenia nagrody odbywa się w filharmonii sztokholmskiej zawsze 10 grudnia. Jest to dzień śmierci pomysłodawcy wyróżnienia – Alfreda Nobla.
  • Nagrody nie przyznano siedmiokrotnie, w latach: 1914, 1918, 1935 oraz 1940-1943.
  • Najstarsza noblistka to Doris Lessing. Nagrodę otrzymała w 2007 roku mając 88 lat.
  • Dla równowagi – najmłodszym laureatem Nobla jest Rudyard Kipling. Nagrodzono go w 1907 roku – miał wówczas 42 lata.
  • Literackiego Nobla nie przyjęło do tej pory dwóch pisarzy. W 1958 roku Borysa Pasternaka zmusiły do rezygnacji z nagrody władze radzieckie. Z kolei w 1964 roku przyjęcia Nobla odmówił Jean Paul Sartre. W tym przypadku powodem była niechęć Sartre`a do wyróżnień.
  • Tylko raz wyróżniono pisarza pośmiertnie. W 1931 roku Nobla otrzymał Erik Axel Karlfeldt. Przez dwadzieścia lat był sekretarzem w Akademii Szwedzkiej i w tym czasie był dwa razy nominowany do nagrody. Uważał jednak, że nie może się na nią zgodzić, bo byłoby to wyróżnianie samego siebie.
  • Najczęściej wyróżniani są pisarze anglojęzyczni, później piszący po francusku, a na trzecim miejscu po hiszpańsku. Jednak tworzenie statystyk uwzględniając język, obywatelstwo, czy narodowość jest powierzchowne. Zagłębiając się bowiem w temat widzimy, że Samuel Beckett, urodzony w Irlandii mieszkał głównie w Paryżu i pisał najczęściej po francusku, a utwory tłumaczył na język angielski. Z kolei Amerykanie uważają za swoich noblistów Josifa Brodskiego i Czesława Miłosza. Ten pierwszy pisał po rosyjsku i angielsku. Urodził się w Leningradzie, a nagrodę odebrał jako obywatel USA.
  • Nieliczni pisarze dostali Nobla za konkretne dzieło. Zalicza się do nich między innymi Władysław Reymont i powieść „Chłopi”, John Galsworthy i „Saga rodu Forsyte`ów”, Ernest Hemingway – „Stary człowiek i morze”.
  • Polscy nobliści to Henryk Sienkiewicz (1905), Władysław Reymont (1924), Czesław Miłosz (1980), Wisława Szymborska (1996).

       Nobel dla Swietłany Aleksijewicz podsunął mi pomysł na kolejny wpis 🙂 Jesteście ciekawi jaki? Zapraszam do śledzenia bloga!

Udostępnij:
9 października 2015

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

W przypadku naruszenia Regulaminu Twój wpis zostanie usunięty.