18 ciekawostek o kosmosie i planetach. Ile tajemnic skrywa przed nami wszechświat?

książki Inspirujące ciekawostki o kosmosie i planetach. Gandalf.com.pl
Napisane przez Gandalf.com.pl
Brak komentarzy
Udostępnij:

Choć wielu osobom wszechświat wydaje się nieosiągalny, to jednak dzięki kosmicznym teleskopom i innym zaawansowanym technologiom, jak detektory fal grawitacyjnych, poznajemy go coraz lepiej. Nadal nie znamy większości tajemnic i głowimy się nad tym, co było przed potencjalnym Wielkim Wybuchem, co znajduje się poza granicami widzialnego wszechświata albo czy istnieje życie pozaziemskie. Dotychczas zbadaliśmy tylko niewielką część wszechświata – ale wszystko jeszcze przed nami! Poniżej prezentujemy wybrane ciekawostki o kosmosie i planetach, zarówno dla dzieci, jak i dorosłych. Zobaczcie, jakie sekrety skrywa przed nami ta ogromna i nieodgadniona przestrzeń!

Człowiek kontra wszechświat. Kosmos – ciekawostki

  1. Astronauci na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej obserwują w ciągu jednej doby 16 wschodów i zachodów Słońca.
  2. Dotychczas najmłodszym astronautą był Gierman Titow, który poleciał w kosmos, mając 25 lat. Z kolei najstarszym John Glenn – swoją ostatnią misję kosmiczną odbył w wieku 77 lat.
  3. W warunkach mikrograwitacji serce człowieka bije odrobinę wolniej niż na Ziemi. Nasz najważniejszy mięsień łatwiej pracuje w takich warunkach, ponieważ jest mniej obciążony, ale to jednocześnie sprawia, że traci na masie. U niektórych astronautów staje się nawet odrobinę bardziej kulisty – na szczęście jest to chwilowa zmiana.
  4. Osłona hełmu od kosmicznego skafandra jest pokryta cienką warstwą złota. Dzięki temu hełm dobrze odbija szkodliwe promieniowanie ze Słońca.
  5. Kosmos ma zapach, choć oczywiście człowiekowi trudno go poczuć, bo poza stacją kosmiczną zawsze musi znajdować się w skafandrze. Zapach ten jest jednak wyczuwalny po tym, gdy otworzy się śluzę powietrzną, np. z powodu spaceru kosmicznego. Astronauci przyrównują go do rozgrzanego metalu, zapachu grilla czy elektryczności statycznej (sytuacja, gdy np. zdejmujemy „naelektryzowane” ubranie). Za ten zapach najpewniej odpowiada ozon.
  6. Za to w kosmosie nie usłyszymy żadnego dźwięku. Fale dźwiękowe nie mogą rozchodzić się w próżni, więc nawet jeśli w przestrzeni kosmicznej wydarzy się coś, co na Ziemi wywołałoby hałas (np. zderzenie się dwóch obiektów), w kosmosie będzie trwała cisza.
  7. Warto wspomnieć także o genialnej 17-latce Alyssie Carson, wybranej przez NASA do siedmioosobowej załogi misji kosmicznej, która w 2033 roku wyleci na Marsa. Misja Mars One ma za zadanie stworzenie pierwszej ludzkiej kolonii na niezdobytej do tej pory planecie. Po ogłoszeniu bankructwa przez przedsiębiorstwo Mars One Ventures misja stanęła pod znakiem zapytania. 

Wiele z powyższych ciekawostek o kosmosie pochodzi z książki „Zapytaj astronautę” Tima Peake’a. Peak przebywał na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej od grudnia 2015 roku do czerwca 2016 roku. W książce z zapałem opowiada o swoim pobycie w przestrzeni kosmicznej, a także odpowiada w interesujący sposób na wiele różnorodnych pytań dotyczących kosmosu.

Układ Słoneczny – jak dobrze go znamy?

  1. Aby fotony dotarły z jądra Słońca na jego powierzchnię i mogły opuścić gwiazdę, musi minąć ok. 100 tysięcy lat. Z kolei z samej powierzchni Słońca światło dociera do Ziemi… w niewiele ponad 8 minut.
  2. Jedną z najpopularniejszych teorii dotyczących powstania Księżyca jest teoria wielkiego zderzenia. Według niej Ziemia zderzyła się kiedyś z niewielką planetą – Księżyc miał uformować się z pozostałości po planecie oraz fragmentów Ziemi wyrzuconych w kosmos.
  3. Wenus jest szczególną planetą w Układzie Słonecznym. Jako jedyna obraca się bowiem w przeciwną stronę, czyli wstecznie do kierunku Słońca. Co więcej, obrót Wenus wokół własnej osi trwa dłużej (243 dni) niż jej obrót wokół Słońca (225 dni) – oznacza to, że wenusjański dzień jest dłuższy niż wenusjański rok!
  4. W atmosferze jednego z księżyców Jowisza, Europy, naukowcy odkryli parę wodną. Z kolei na samej powierzchni Europy zauważono obecność chlorku sodu, który jest podstawowym składnikiem… soli kuchennej.
  5. Sam Jowisz to planeta, która w Układzie Słonecznym wyróżnia się czymś więcej niż tylko masą i wielkością. Tzw. Wielka Czerwona Plama widoczna na Jowiszu jest w rzeczywistości ogromną burzą (a dokładniej – antycyklonem) o szerokości nawet 40 tys. km (średnica Ziemi wynosi ok. 12 tys. km!). Ten antycyklon trwa nieprzerwanie od co najmniej 355 lat.
  6. Ostatnia fascynująca ciekawostka o Układzie Słonecznym od Gandalfa. Z matematycznego punktu widzenia istnieje możliwość, że w Układzie Słonecznym jest jeszcze jedna, dziewiąta planeta. Jej orbita znajdowałaby się ok. 400 AU od Słońca (dla porównania – odległość Ziemi od Słońca, czyli ok. 150 mld km, to 1 AU), a sama planeta byłaby wyjaśnieniem dla dziwnie wydłużonych orbit planetoid w pasie Kuipera.

Poza granicami… niekoniecznie wyobraźni

  1. Najciemniejszą odkrytą obecnie planetą jest TrES-2b (Kepler-1b), która krąży w gwiazdozbiorze Smoka. Znajduje się ok. 750 lat świetlnych od naszego Układu Słonecznego i odbija mniej niż 1% światła od swojej gwiazdy. Na powierzchni planety jest jednak tak gorąco, że emituje ona lekką czerwoną poświatę.
  2. Trudno mówić o najjaśniejszej planecie, ponieważ każda z nich odbija w jakimś stopniu światło swojej gwiazdy – można za to wskazać najjaśniejszą odkrytą gwiazdę. Jest nią Syriusz (Alfa Canis Majoris), znajdujący się ok. 8,6 roku świetlnego od naszego Układu Słonecznego. Najczęściej można spotkać się z opinią, że Syriusz świeci czerwonym blaskiem.
  3. Jedne z najnowszych badań (na Johns Hopkins University) sugerują, że ciemna materia mogła istnieć nawet przed Wielkim Wybuchem. Pamiętajmy jednak, że obecność samej ciemnej materii nie została jeszcze zarejestrowana. Nie emituje ona ani nie odbija żadnego promieniowania – dlatego tak trudno potwierdzić jej istnienie. Jeżeli jednak ciemna materia faktycznie nas otacza, to stanowi około… 27% masy całego wszechświata. Dla porównania – zwykła materia (czyli gwiazdy, planety czy wszelkie obiekty, jakie na co dzień obserwujemy) to niecałe 5%.
  4. Równie tajemnicza i interesująca pozostaje sprawa hipotetycznej ciemnej energii, która może stanowić aż 68% masy całego wszechświata. Ciemną energię, jeżeli istnieje, można potocznie nazwać przeciwieństwem grawitacji. Podczas gdy ta druga powoduje przyciąganie się do siebie obiektów, ta pierwsza ma odpowiadać za ich oddalanie się od siebie i rozszerzanie się wszechświata.
  5. Czarne dziury to jedna z największych zagadek wszechświata. Nadal nie wiemy, co dzieje się z informacjami o cząstkach, które wpadają do ich środka. Przerażać może także wielkość i masa tych obiektów – najbardziej masywna i znana nam obecnie czarna dziura, TON 618, ma masę równą 66 miliardom mas Słońca, a jej promień Schwarzschilda wynosi ok. 195 miliardów kilometrów – czyli ok. 1,300 AU.
  6. Choć na niebie widzimy mnóstwo gwiazd, to rzeczywiste odległości pomiędzy nimi są bardzo duże. W kosmosie nie brak także ogromnych pustek, w których obecność układów gwiezdnych jest jeszcze rzadsza niż „normalnie” we wszechświecie. Jedną z bardziej znanych pustek jest tzw. pustka w Wolarzu. To ogromny obszar, gdzie przestrzeń praktycznie pozbawiona galaktyk rozciąga się na 300 milionów lat świetlnych. Jeszcze bardziej przerażająca wydaje się Wielka Pustka, której średnica wynosi ok. 1 miliard lat świetlnych – praktycznie nie ma w niej żadnej zwykłej materii.

Gdzie szukać wiedzy o kosmosie i planetach?

Wszystkie powyższe ciekawostki o kosmosie i planetach to efekty wieloletnich badań naukowców z całego świata. Dzięki ich ciężkiej pracy i wiedzy każdy z nas może „liznąć” trochę wszechświata i przekonać się, ile niesamowitości nas otacza. A jeżeli chcesz dowiedzieć się jeszcze więcej i poznać inne sekrety, które próbuje odkryć ludzkość – najlepiej sięgnąć po kosmiczną literaturę! Więcej ciekawych książek o kosmosie dla dorosłych i dla dzieci znajdziesz w kategorii: Książki o kosmosie.

Niewątpliwie jednym z najważniejszych popularyzatorów astrofizyki i pokrewnych nauk zawsze pozostanie Stephen Hawking, który zachwycał nie tylko swoją wiedzą czy humorem, ale także samozaparciem i walką z chorobą. Napisał niejedno dzieło o kosmosie: szczególnie znana jest jego „Krótka historia czasu”. Równie gorąco polecamy „Krótkie odpowiedzi na wielkie pytania”, w których Hawking próbuje odkryć sens całego kosmosu.

Innym chętnie czytanym astrofizykiem jest Neil de Grasse Tyson – jego trzy książki o wszechświecie są idealne dla każdego, kto dopiero rozpoczyna przygodę z kosmosem i chciałby poznać jeszcze więcej ciekawostek w przystępnej formie. „Astrofizyka dla zabieganych”, „Kosmiczne zachwyty” i „Kosmiczne rozterki” to pakiet idealny na prezent dla każdego początkującego miłośnika astrofizyki.

A obowiązkową książką dla wszystkich, którzy chłoną wiedzą o wszechświecie jak gąbka, jest „Kosmos” Carla Sagana. To dzieło łączące naukę i filozofię oraz poruszające niemal wszystkie kosmiczne tematy, jakie intrygują ludzkość. Sam Sagan był jednym z najważniejszych astronomów XX wieku – zdecydowanie warto poznać jego punkt widzenia na współczesną astrofizykę.

Wszystkie wymienione książki o kosmosie możesz zamówić na naszej stronie. Poniżej znajdziesz kilka propozycji książek z ciekawostkami o kosmosie dla dzieci:

Super NEWS!

Jeden z członków misji kapsuły SpaceX Crew Dragon, która w kwietniu wyleciała w kosmos, potwierdził, że w trakcie trwania przedsięwzięcia w przestrzeni pozaziemskiej zostanie uczczone stulecie urodzin Stanisława Lema. Polski pisarz zostanie upamiętniony przez Thomasa Pesqueta, a wszystko ma mieć miejsce pod koniec jesieni – astronauci bowiem pozostaną w kosmosie ponad pół roku. Film i zdjęcia z wydarzenia związanego z urodzinami Lema zostaną opublikowane w Internecie.

Mamy nadzieję, że nasz artykuł zaciekawił Cię na tyle, byś sięgnął po którąś z wymienionych przez nas pozycji i kontynuował poszerzanie swojej wiedzy na temat kosmosu i jego planet! A jeśli masz ochotę przeczytać inny wpis o fascynujących ciekawostkach, zapraszamy do lektury artykułu Ciekawostki o książkach – od Gutenberga do e-booka.

Udostępnij:
14 grudnia 2019

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

W przypadku naruszenia Regulaminu Twój wpis zostanie usunięty.