Zorza Polarna

Autor: Philip Pullman
Tytuł: Zorza polarna
Cykl: Mroczne materie
Tytuł oryginalny: Nothern Lights
Wydawnictwo: Mag / StoryBox
Czas trwania: 14 godz. 34 min

Lyra wychowuje się w Kolegium Jordana. Tu umieścił ją wuj, jedyny żyjący członek rodziny. Dziewczynka bawi się, czasem uczy, psoci. Pewnego dnia jest świadkiem przemowy wuja, której nie powinna widzieć ani słyszeć. Dziewczynka dowiaduje się o zorzy polarnej i związanym z nią prochem, który żywo interesuje uczonych. Lyra ma jednak inne zmartwienia niż dorośli akademicy. Jej przyjaciel zaginął, prawdopodobnie został porwany przez Pożeraczy. Dziewczynka przejmuje się jego zniknięciem, w mieście zaczynają znikać kolejne dzieci. Czy Lyrę też czeka ten sam los?
Zorza polarna Philipa Pullmana to pierwszy tom cyklu Mroczne materie. Bohaterką jest młodziutka Lyra. Dziewczynka wychowuje się wśród akademików, jest sierotą, którą dogląda jedynie wuj. To krnąbrne, rozrywkowe dziecko, które uwielbia chodzić po dachach i wdawać się w bójki i pyskówki z rówieśnikami. Lyra jest ciekawska i naiwna, jak to dziecko.
Akcję książki można podzielić na dwie części. Na początku poznajemy Lyrę, dowiadujemy się więcej na temat świata przedstawionego w powieści. Okazuje się, że każdy człowiek ma własnego dajmona, który przybiera postać zwierzęcia i żyje ze swoim panem. To rodzaj przyjaciela, towarzysza, który dopełnia człowieka. Pierwsze rozdziały powieści pokazują także otoczenie głównej bohaterki. Później akcja przenosi się w różne zakątki świata, a Lyra przeżywa w nich przygody, o których nawet nie śniła.
Fabuła skupia się na kilku wątkach. Po pierwsze ważna jest sprawa prochu ? czym on jest, czemu jest ważny, dlaczego dorośli się nim interesują. Lyra zastanawia się też, dlaczego jej wuj jest tak przejęty jego odkryciem. Kolejnym istotnym tematem jest odszukanie dzieci porwanych przez Pożeraczy oraz rozwiązanie tajemnicy tej grupy ? po co im dzieci, dlaczego zabierają je od rodzin i jak działają, że do tej pory nikt ich nie złapał. Niemniej uwagi poświęca się samej Lyrze i jej pochodzeniu oraz przeznaczeniu. Dziewczynka ma do odegrania ważną rolę w wydarzeniach, w których bierze udział.
Lyra jako bohaterka na początku mnie drażniła. Była naiwna i krnąbrna, broiła i lubiła bawić się jak łobuz, nie jak wychowanka prestiżowej Akademii. Dość lekko podchodziła do wielu spraw, a starając się dopasować do sytuacji i ludzi wokół, wypadała raczej zabawnie niż poważnie ? na przykład przystając z jakąś grupą, twierdziła, że jest jedną z nich, nie będąc ani fizycznie do nich podobną, ani nie zachowując się jak oni. Z czasem dziewczynka dojrzała, ukształtowała ją sytuacja, w której się znalazła. Muszę przyznać, że jej początkowe zachowanie wytłumaczyłam sobie właśnie młodym wiekiem i brakiem doświadczenia, beztroską życia, które wiodła.
Akcja w powieści toczy się początkowo dość leniwie. Wprowadzając nas w świat, dokładnie, ale nie sztucznie, autor chciał jak najlepiej zaprezentować to, co stworzył. Nie zrobił tego jednak w sposób banalny ? nie podał czytelnikowi wszystkich informacji na tacy, czasem kazał mu się domyślać i samemu odkrywać to, co jak działa w tym świecie. Potem, gdy już poznaliśmy pewne mechanizmy tej rzeczywistości, akcja nabrała tempa. Miałam wrażenie, że Lyra z jednego kłopotu wpada w drugi. Cały czas coś się działo.
W książce wątki fantastyczne są widoczne na każdym kroku. Najciekawszym z nich są dajmony. To istoty, które towarzyszą ludziom. Więź między człowiekiem i jego dajmonem jest silna, żadna ze stron nie może żyć bez tej drugiej. Lyra i jej dajmon potrafią nie tylko wyczuwać stany drugiej strony, lecz także porozumiewają się bez słów. Oprócz tego motywu w książce pojawiają się też m.in. wiedźmy czy niedźwiedzie, które potrafią mówić.
Powieść dostępna jest także jako audiobook. Lektorem jest Michał Klawiter. Świetnie interpretuje tekst, jego głos jest przyjemny i dobrze się go słucha. Czasem brakowało mi odrobinę wprowadzenia rozróżnienia głosów konkretnych postaci, ale z drugiej strony nie miałam problemów z rozszyfrowaniem, czyją kwestię teraz słyszę.
Zorza polarna to niezła powieść młodzieżowa, chociaż nie brakuje w niej brutalności. Nie zawsze ta brutalność przedstawiana jest dosłownie, już sam koncept porywania dzieci jest dość niepokojący. Niemniej słuchało mi się jej dobrze, na pewno też sięgnę po kolejny tom, by poznać dalsze losy Lyry.