Złote żniwa

Opis produktu:

"Złote żniwa" to esej historyczny Jana Tomasza Grossa i Ireny Grudzińskiej-Gross. Wybitni polscy intelektualiści zajmują się przemilczanym aspektem stosunków polsko-żydowskich w czasie drugiej wojny światowej. Zaskakuje odwaga, z jaką autorzy podchodzą do zasadniczego tematu książki: roli chciwości Polaków i innych narodowości wobec Żydów podczas Zagłady.
Esej porusza tematy drażliwe i bolesne: przejmowania żydowskiego mienia przez Polaków, współudziału w tym procederze polskich środowisk prawniczych czy granatowej policji. Autorzy opisują przerażającą sytuację Żydów na polskich wsiach, pytają o rolę Kościoła katolickiego w kształtowaniu zachowań wiernych. Nie stronią od ostrych moralnych i historycznych ocen, wyrazistego, bezpośredniego języka i nie ukrywają swoich emocji. Czyni to z lektury tej książki głębokie intelektualne i moralne przeżycie.
W "Złotych żniwach" znajdują się także relacje ludzi, którzy w tamtym czasie byli w okolicach obozów koncentracyjnych. "... Po przybyciu na miejsce stwierdziliśmy, iż w miejscu gdzie znajdował się obóz, zastaliśmy zryte pole przekopane przez okoliczną ludność. Pole było tak zryte, że w niektórych miejscach były doły do 10 m głębokie, w niektórych widniały szczątki kości ludzkich, piszczele, szczęki, nogi itp. Obecny stan Tremblinki [pisownia oryg.] przedstawia widok dużego pola, gdzieniegdzie z zadrzewieniem. Wszystkie baraki, które się tam znajdowały, są spalone lub rozgrabione na opał przez ludność okoliczną...- relacjonują autorowi Michał Kalembasiak i Karol Ogrodowczyk.

Gross pisze też o Dominiku Kucharku, "kopaczu" z Treblinki. Mężczyźnie przedstawiono akt oskarżenia o przestępstwo walutowe, bo sprzedał w Warszawie brylant znaleziony w obozie i kupował złote monety. "... wyjaśniał na swoją obronę, że wszyscy z jego wsi chodzili kopać, zaś o tym, że poszukiwanie złota i kosztowności na terenie byłego obozu w Treblince jest wzbronione nie wiedziałem, gdyż żołnierze radzieccy także z nami chodzili i szukali. Te miejsca gdzie spodziewali się znaleźć kosztowności nawet wysadzali materiałami wybuchowymi...".


Jan Tomasz Gross - zamieszkały w USA polski socjolog zajmujący się naukami politycznymi i społecznymi, a w tym kontekście szczególnie problematyką wojenną. Urodził się w 1947 roku w Warszawie. W roku 1965 rozpoczął naukę na Uniwersytecie Warszawskim. Aresztowany za udział w wydarzeniach marcowych w 1968 roku, po zwolnieniu wyjechał z Polski wraz z rodzicami. Studia kontynuował w Stanach Zjednoczonych. W 1975 uzyskał doktorat na uniwersytecie Yale i tam w następnych latach wykładał. Pracował także na Emory University w Atlancie oraz na New York University. Obecnie jest profesorem uniwersytetu w Princeton. Był stypendystą fundacji Guggenheima, Rockefellera oraz Fulbrighta. Współzakładał emigracyjny kwartalnik poświęcony historii - Aneks. Jego prace, pisane w języku polskim i angielskim, tłumaczone były na francuski, niemiecki, rosyjski, hebrajski, rumuński i ukraiński. Najważniejsze z nich to monografie: Polish Society Under German Occupation - Generalgouvernement , 1939-1944 (1979) i Revolution from Abroad: Soviet Conquest of Poland's Western Ukraine and Western Belorussia (1988). Wraz z Ireną Grudzińską-Gross wydał zbiory dokumentów War Through Children's Eyes (1981) i W czterdziestym nas matko na Sibir zesłali... (1984). Ta ostatnia pozycja, która po raz pierwszy ukazała się w Londynie, zyskała sobie status kultowej i była kilkakrotnie wydawana w obiegu nielegalnym w Polsce, m.in. przez Solidarność w Warszawie oraz wydawnictwo Profil we Wrocławiu. Pierwszy raz oficjalnie opublikowano ją w kraju w 1990 roku. W 1996 roku Jan Tomasz Gross został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Zasługi. W roku 2000 wydana została kolejna książka - Sąsiedzi, historia zagłady żydowskiego miasteczka, która wywołała najżywszą od lat publicystyczną i naukową dyskusję o historii. Sąsiadów nominowano do Nagrody Literackiej Nike. Wcześniej po polsku ukazały się jeszcze: w roku 1998 Upiorna dekada, 1939-1948. Trzy eseje o stereotypach na temat Żydów, Polaków, Niemców i komunistów oraz Studium zniewolenia. Wybory październikowe 22 X 1939 w roku 1999. W roku 2008 ukazała się natomiast jego najgłośniejsza książka Strach. Antysemityzm w Polsce tuż po wojnie, w której autor zajął się problemem pogromu kieleckiego, krakowskiego i rzeszowskiego w 1946.

Irena Grudzińska-Gross - historyk idei, profesor literatury porównawczej Uniwersytetu Bostońskiego, przewodnicząca Instytutu Nauk Humanistycznych. Studiowała w Warszawie, Rzymie i Nowym Jorku, gdzie zrobiła doktorat z romanistyki w roku 1982 na Columbia University.
W latach 1998-2003 była odpowiedzialna za program dla Europy Środkowo-Wschodniej przy Fundacji Forda. Opublikowała m.in. Piętno rewolucji (1995, 2000). W jej wyborze i redakcji ukazał się tom korespondencji Alexisa de Tocqueville'a Listy (1999). Publikowała m.in. w Aneksie, Zeszytach Literackich, Tygodniku Powszechnym i Res Publice Nowej.