Zawisza Czarne Krzyże

Zawisza z Garbowa, zwany Czarnym, to postać nietuzinkowa. Rycerz, który nigdy nie został pokonany w turnieju, a jego słowo znaczyło więcej niż przysięgi królów. Gdy dowiedziałem się, że Jacek Komuda tworzy powieść o tym bohaterze wiedziałem, że muszę po nią sięgnąć. Do tej pory czytałem kilka powieści i zbiorów opowiadań Komudy, dzięki czemu wiedziałem czego spodziewać się, jeśli chodzi o styl i język autora, ale o tym później.



Swoją recenzję zacznę może od tego co widać na pierwszy rzut oka, a mianowicie okładkę i wykonanie graficzne pierwszych stron. Okładka, pasująca stylistycznie do całej serii ?Chwała Polskiego Oręża? jest dla mnie świetna. Prosta grafika, przedstawiająca rycerza z błyszczącymi elementami, a do tego drobne ilustracje rycerzy na koniach. Minimalistycznie, ale pięknie. Do tego na drugiej i trzeciej stronie okładki znajdują się proste mapy historyczne z tamtego okresu. Jednak, dla mnie prawdziwym majstersztykiem są ilustracje w środku książki. Ryciny na początku rozdziału są idealnym wstępem do akcji.



Jeśli chodzi o fabułę to na początku naprawdę się zaskoczyłem. Spodziewałem się od samego początku walczącego Zawiszy, a dostałem wstęp o jego mało znanym bracie Piotrze Kruku. Po całości lektury stwierdzam jednak, że ta wstawka idealnie sprawdza się jako wstęp do całości powieści. Pomysł na fabułę nie jest może jakiś oryginalny, bowiem sprowadza się tak naprawdę do walki z Krzyżakami przez całą książkę, ale śmiem twierdzić, że nie koncept, a wykonanie jest największą zaletą tej książki. Barwne i soczyste opisy przyrody przywodzą mi na myśl ?Pana Tadeusza?, choć część ludzi pewnie złapie się za głowę po porównaniu Komudy do Wieszcza. Również wplecenie wątków fantastycznych na Żmudzi bardzo mi się podobało. Być może nie każdemu przypadnie do gustu takie coś w powieści historycznej, co prawda fabularnej, ale jednak opierającej się na historii, ale według mnie pokazanie wierzeń ówczesnych Litwinów oraz ich świętych miejsc, a także wypieranie tych bożków przez chrześcijaństwo jest świetnym zabiegiem.



Co do głównego bohatera, Komuda moim zdaniem świetnie ukazał jego stosunek do honoru oraz innych cnót rycerskich. Jednocześnie pokazał, że jest on również zwykłym człowiekiem, zdolnym do miłości oraz litości. Bardzo ciekawa była również jego książkowa kompania, w której na pierwszy plan wybija się Zbyszko, przyszły biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki.



Jednak prawdziwym majstersztykiem pisarskim jest dla mnie bitwa pod Grunwaldem i to jaki klimat tego starcia stworzył Jacek Komuda. Czytając te fragmenty miałem gęsią skórkę. Autor tak świetnie opisał bitwę, że czytelnik ma wrażenie, iż walka rozgrywa się wokół niego, może wręcz usłyszeć szczęk stali, rżenie koni, jęki rannych...



Bardzo podobały mi się również zabiegi jakich użył autor, opisując starcie. Przeskakiwanie od jednego bohatera do drugiego, czy pokazanie walki z różnych perspektyw. Dzięki temu mamy pełen ogląd na sytuację, a opis nie staje się nudny. Niestety, ubolewam nad tym, że od rozpoczęcia opisu bitwy, Zawisza schodzi na dalszy plan. Rozumiem jednak, że autor chciał ukazać to słynne starcie z szerszej perspektywy. Podczas czytania do głowy przychodzą mi ?Krzyżacy? Sienkiewicza. Czy ja znów porównałem Komudę do słynnego polskiego pisarza? Może już sobie daruję...



Wracając do wspomnianego już stylu autora, jeśli czytaliście jakąkolwiek książkę Komudy, to zapewne wiecie, że jego styl jest specyficzny. Komuda używa słownictwa historycznego, używając mnogich nazw broni oraz strojów z tamtego okresu. Może być to nieco ciężkie do czytania, ale z czasem czytelnik przyzwyczaja się, a taki zabieg naprawdę buduje klimat. Chwała przypisom na końcu książki, które naprawdę są bardzo ciekawe i rozjaśniają wiele historycznych kwestii.



Z bólem kończyłem powieść ?Zawisza. Czarne krzyże?, którą dzięki uprzejmości wydawnictwa mogłem przeczytać jeszcze przed premierą (akurat w dzień premiery ją skończyłem). Dawno czytałem jakąkolwiek powieść historyczną, ale po tej nabrałem ochoty na więcej mieczy, więcej rycerzy, więcej średniowiecznych przygód. Według informacji z pierwszych stron książki Jacek Komuda ma zamiar napisać drugą część. Na ?Zawiszę. Złamany półksiężyc? czekam zatem z niecierpliwością, niczym Krzyżacy pod Grunwaldem w pełnym słońcu, oczekując polskiej armii.

Jacek Komuda zdecydowanie zostanie moim mistrzem powieści historycznych, bo faktycznie wczułam się w klimat średniowiecznych rycerzy i wypraw krzyżowych.
Kiedyś byłam wielką fanką takich książek, jednak mój gust czytelniczy trochę się zmienił i choć patrzę na nie z sentymentem to nie wciągają mnie aż tak jak kiedyś.
I może to dlatego "Zawisza" nie porwał mnie w całości. Dawkowałam go sobie na spokojnie co jeden rozdział (które swoją drogą są bardzo obszerne!) przez co nie czułam się znudzona, a może nawet bardziej zaintrygowana jak dalej potoczą się losy najsłynniejszego polskiego rycerza :)

Język Jacka Komudy jest dość charakterystyczny i mam wrażenie, że fani jego pióra i tym razem nie odejdą rozczarowani, a rozochoceni na następną powieść :)

Tytuł książki i okres, w którym dzieje się akcja (XV wiek), dość jasno precyzuje jej tematykę. Nie jest to jednak pozycja, która skupiałaby całą swoją uwagę na Wielkiej Wojnie z Zakonem Krzyżackim. Konflikt z zakonnikami jest tutaj tylko tłem, aby pokazać, postać Zawiszy Czarnego. Wielkiego rycerza, który zawsze stawiał honor ponad wszystko.

Zanim jednak czytelnik będzie mógł śledzić jego losy, autor decyduje się ukazać brata rycerza, który parał się dostarczaniem oręża na zbuntowaną przeciwko Krzyżakom Żmudź. Czyn ten niestety okazał się dla niego brzemienny w skutki i trafił on do niewoli. Zawisza na wieść o tym natychmiast wraca do kraju w celu wykupienia członka rodziny. Niestety wszystko toczy się inaczej niż było zakładane, co staje się podwaliną do bezpardonowej walki z rycerzami ze znakiem czarnego krzyża na płaszczach.

Jeżeli ktoś miał wcześniej do czynienia z dziełami autora, to doskonale wie, że słynie on ze świetnego fabularyzowania historii. W przypadku tej pozycji nie mogło więc być inaczej i kolejne rozdziały to nie tylko wielka dbałość twórcy o opisywane realia, ale również mocno wciągająca opowieść, którą czyta się z niekłamanym wyrazem zadowolenia na twarzy. Na słowa uznania zasługuje również pewna dość nietypowa jak na pisarza forma narracji. Od samego początku mamy tutaj bowiem do czynienia z retrospekcją historii. Kardynał Oleśnicki czyta i cenzuruje opis przygód Zawiszy, który został stworzony przez mnicha, który towarzyszył rycerzowi podczas walki z Krzyżakami. Świetnym pomysłem było ukazanie jak wspomniana głowa kościoła ?podkoloryzowuje? niektóre wydarzenia, tak aby były one ?ciekawsze? dla przyszłych pokoleń (oczywiście jednocześnie powiększając swoje własne zasługi). Nadaje to powieści lekkiej nutki humoru, jednocześnie wymuszając na odbiorcy refleksje nad tym, czy aby cała znana nam historia świata nie została swego czasu lekko ?poprawiona?.

Beletrystyczna część powieści na pewno nie umniejsza jednak jej wartości historycznej. Tak jak zostało to już wspomniane, Jacek Komuda zadbał tutaj o odpowiednie oddanie opisywanych realiów. Dodatkową wartość tego elementu książki stanowią również umieszczone na jej końcu dość rozbudowane przypisy. Każdy z rozdziałów został opisany oddzielnie, tak aby wytłumaczyć wszystkie zawarte w nim zwroty, przybliżyć niektóre opisane fakty historyczne czy przedstawić pojawiające się tam postacie. Nie jest to oczywiście opis wyczerpujący, ale i tak należy uznać go za solidną dawkę wiedzy.

Nie pozostaje więc nic innego jak tylko stwierdzić fakt, że Zawisza. Czarne krzyże to genialna powieść historyczna, która powinna znaleźć się w posiadaniu każdego fana tego typu literatury.

Książki autora Jacka Komudy znałam z widzenia. Widząc zainteresowanie znajomych musiałam w końcu przyznać, że ciekawość wzięła górę. To było moje pierwsze spotkanie z autorem i już wiem, że nie ostatnie. Po przeczytaniu ?Zawisza? uzupełniałam i kupiłam dwie inne książki z tej serii ?Polscy bohaterowie? a mianowicie ?Hubal? i ?Westerplatte? Opis dostępny jest w Internecie, więc napiszę wam, że książka dla tych, którzy lubią epokę średniowiecza, rycerzy, bitwy ku chwale, Panów nie zawsze z lśniących zbrojach. Samego głównego bohatera chyba nie trzeba przedstawiać prawda?
Człowiek honoru, prawdy, dzielny, czyli dzisiejszy Supermen. W książce autor idealnie odzwierciedlał obraz sytuacji, jakie go spotkały. Kiedyś, jako dziecko byłam zmuszona do czytania, oglądania filmu Krzyżacy i Pana Wołodyjowskiego jak wtedy tego nie znosiłam (nie znam osoby, która miałaby odmienne zdanie) tak dziś z wielkim sentymentem oglądam tamte produkcje oraz oglądam różne rekonstrukcje bitew wojennych. Obraz Zawiszy w trochę inny sposób, czyli od momentu min. Zygmunta Luksemburskiego, niewola krzyżacka i wielka bitwa wiadomo z Krzyżakami itd. W książce pokazane są takie wartości/cnoty jak honor, patriotyzm, prawda, szacunek do kraju.
Tak jak kiedyś te wartości były normalne i tylko nieliczni byli przeciwko, tak w dzisiejszych czasach to wszystko zanika i to w szybkim tempie. Sam odpowiedz na pytanie czy jeżeli dziś rozpoczęłaby się wojna rzuciłbyś wszystko tylko po to żeby walczyć za ojczyznę? Odpowiem za siebie i powiem, że NIE, bo mam małe dziecko, o które bałabym się, że coś mu się stanie.
Tak, więc książka idealna dla ludzi lubiący historię Polski, lubiących bohaterów wałczących w służbie krajowi i prawdzie. Szczerze to mogę napisać, że książka dla młodzieży takiej starszej. Jakby lekcje szkolne odbywały się w sposób jaki autor przedstawił losy Zawiszy to byłabym wzorową uczennicą :D
W książce poprzez idealne oddanie nazewnictw ekwipunku oraz dialogi charakterystyczne dla tej epoki mogłam wczuć się w role rycerza, który wędruje min. w poszukiwaniu brata.
Dziękuję ... za druk recenzencki, bo dzięki temu kupiłam kolejne mówiące o innych bohaterach, ale to z czasem u mnie w recenzjach. Polecam całym sercem, ale muszę być szczera to książka nie dla tych, którzy do tej pory czytali same obyczajówki/romanse, nie jest dla tych, którzy nie lubią historii oraz średniowiecznej rzeczywistości.