ZAPISKI ZE ZŁEGO ROKU (twarda)

„Zapiski ze złego roku” to najnowsza powieść Coetzee. Powieść o budowie jakże oryginalnej, mianowicie trójdzielnej. Z powodzeniem można okrzyknąc ją modnym mianem polifonicznej. Początkowo trudno się nie pogubić w tej istnej gmatwaninie wątków, z czasem jednak, gdy czytelnik oswoi się z owymi „zapiskami” wszystko zaczyna układać się w jedną wielką, intrygującą całość.
Książka dobra – jak i wszystkie pozostałe, które wyszły spod ręki noblisty. Napisana z typową dla Coetzee mieszaniną powagi i autoironii, miejscami żywiąca się erudycją, miejscami – zwykłym ludzkim doświadczeniem. „Zapiski” czyta się z przyjemnością, i mimo, że pochłonięcie strony zabiera trzy razy więcej czasu, od książki nie chce się odrywać, wracać do świata realnego. Urzeka nas opowieść o młodych ludziach, których to podstarzały pisarz spotyka na swojej drodze. Frapuje nas sytuacja, w jakiej znalazła się owa trójka. Staroświecki bohater, poddający się nieubłaganemu upływowi czasu oraz młodzi, tryskający energią ludzie – obywatele nowocześni, obeznani z otaczających ich wolnorynkowym światem. Wreszcie – zaintrygowani jesteśmy tym – kto kogo „wykiwa”? Młody starego czy może na odwrót? Coetzee w swej pisaninie stosuje jakieś magiczne chwyty, przyprawia tekst nieznaną nam substancją, która choć dla oka niewidoczna, jest obecna, i nakazuje czytelnikowi cieszyc się lekturą aż po ostatnią jej stronnicę. Także i w tym dziełku znajdziemy szczyptę czarnego humoru, nieco ironii. Znajdziemy także i nieco mgły pesymizmu – bowiem doświadczony pisarz jest zdeklarowanym pesymistą, czyli, jeśli wierzyć ludowym porzekadłom, optymistą wiedzącym trochę więcej.
Tak czy inaczej, powieść czyta się jednym tchem. Dodam, że z zapartym. Niecodzienna rzeczywistość wdziera się do naszej świadomości i tkwi w niej, jeszcze długi czas po zakończeniu przygody z lekturą. Być może księga owa ustępuje pierwszeństwa w obliczu „Hańby” czy „Czekając na barbarzyńców”, jednak nie powiem, ma w sobie to coś, co przyciąga. Ma szpony, którymi wbija się w skałę naszej świadomości, wczepia precyzyjnie, i tkwi. Polecam wszystkim – nie tylko zagorzałym, zdeklarowanym czytelnikom pana Coetzee.