Zabawka Boga

e może nie­zna­na ewan­ge­lia, kto wie, czy nie naj­star­sza z ist­nie­ją­cych? Jak­że sen­sa­cyj­ne by­ło­by to od­kry­cie! Dla­cze­go jed­nak Raj­mund miał­by ukryć ją przed brać­mi z za­ko­nu i przed Ko­ścio­łem? Czy za­wie­ra­ła ja­kieś nie­wy­god­ne tre­ści? Ale prze­cież rę­ko­pis to nie przed­miot, więc Wan­da za­ło­ży­ła, że to ja­kaś re­li­kwia. Epo­ka, w któ­rej żył Raj­mund, ko­cha­ła się w ,,świę­tych przed­mio­tach", nie­rzad­ko były to po pro­stu ludz­kie szcząt­ki. Te spe­ku­la­cje oka­za­ły się ba­nal­ne w zde­rze­niu z wia­do­mo­ścią za­war­tą w li­ście ode­bra­nym w klasz­to­rze św. Ka­ta­rzy­ny. An­drzej pi­sał: Je­że­li czy­tasz ten list, to zna­czy, że spo­tka­łeś się z bra­tem Mak­sy­mem i zde­cy­do­wa­łeś pod­jąć po­szu­ki­wa­nia. Jak wspo­mi­na­łem w po­przed­nim li­ście, znaj­dziesz tu klucz do roz­wią­za­nia za­gad­ki. Naj­pierw mu­szę Cię jed­nak po­in­for­mo­wać, cze­go szu­kasz. W skrzyn­ce jest drew­nia­ny osio­łek. Na­le­żał on do Je­zu­sa, a wy­stru­gał go dla nie­go świę­ty Jó­zef, o czym in­for­mu­je Al­fe­usz w swo­im rę­ko­pi­sie. Te­raz ro­zu­miesz wagę za­da­nia, któ­re­go się pod­ją­łeś: szu­kasz dzie­cię­cej za­baw­ki na­sze­go Wia­do­mość jest szo­ku­ją­ca. Choć mi­nę­ły trzy dni, wciąż nie po­tra­fi­my otrzą­snąć się z wra­że­nia. Tym bar­dziej iry­tu­je, że o miej­scu ukry­cia skrzyn­ki wie­my nie­wie­le wię­cej niż przed wy­jaz­dem. Prze­czy­ta­li­śmy list wie­lo­krot­nie. Na dwóch stro­nach An­drzej na­pi­sał za­le­d­wie kil­ka­na­ście zdań. Koń­cząc, stwier­dził: Jak wspo­mi­na­łem w po­przed­nim li­ście, znaj­dziesz tu klucz do roz­wią­za­nia za­gad­ki. Zo­sta­wił go tem­pla­riusz Raj­mund pod po­sta­cią wier­sza. Je­śli uważ­nie prze­ana­li­zu­jesz wiersz, od­czy­tasz jego ukry­ty sens oraz do­my­ślisz się, gdzie po­je­chać, co zo­ba­czyć i uczy­nisz to - po­wi­nie­neś od­na­leźć ten skarb. Wiem, że Cię na to stać. Po­wo­dze­nia. Wiersz jest po ła­ci­nie. Tem­pla­riusz Raj­mund na­pi­sał go w 1223 roku, a za­tem sto­sun­ko­wo mło­dą ła­ci­ną. An­drzej mógł go prze­tłu­ma­czyć, bo ła­ci­nę znał per­fek­cyj­nie. Nie uczy­nił tego, bo jak stwier­dził, to jest wiersz i wy­ma­ga nie tyl­ko pre­cy­zyj­ne­go tłu­ma­cze­nia ze wzglę­du na to, że każ­de sło­wo jest waż­ne, co mógł­bym uczy­nić, ale tak­że umy­słu po­ety, któ­ry pol­skie­mu tłu­ma­cze­niu nada na­strój i me­lo­dy­kę od­po­wia­da­ją­cą śre­dnio­wiecz­ne­mu brzmie­niu, cze­go do­ko­nać nie je­stem w sta­nie. Po dwóch ty­go­dniach od po­wro­tu z Sy­na­ju nadal sto­imy w miej­scu. Ża­den z ła­cin­ni­ków, któ­rych pro­si­łem o tłu­ma­cze­nie, nie pod­jął się za­da­nia. Wte­dy przy­po­mi­nam so­bie księ­dza Wik­to­ra. To zna­jo­my z mło­do­ści, ka­płan ży­ją­cy nie­co na ubo­czu, w ma­łej pa­ra­fii, zna­ko­mi­ty ła­cin­nik, czę­sto stu­diu­ją­cy sta­ro­dru­ki, hi­sto­ryk z wy­kształ­ce­nia, mu­zyk z po­wo­ła­nia i po­eta pi­szą­cy tek­sty do swo­ich kom­po­zy­cji. Czy­ta już trze­ci raz wiersz i prze­czą­co kiwa gło­wą. - To bar­dzo trud­ny tekst do tłu­ma­cze­nia, bo na­pi­sa­ny ła­ci­ną, któ­ra za­wie­ra wie­le dziw­nych na­le­cia­ło­ści - mówi. - Nie wszyst­ko ro­zu­miem, są tu sło­wa o nie­zna­nych mi rdze­niach, może grec­kich, a może arab­skich. Nie wiem, czy dam radę. Ale je­śli mam spró­bo­wać, po­trze­ba mi cza­su. Mu­szę tro­chę po­stu­dio­wać. Na do­da­tek to jest wiersz, a ty chcesz, by i po pol­sku miał po­etyc­kie brzmie­nie. Spró­bu­ję, ale uzbrój się w cier­pli­wość. To po­trwa. I nie wiem, czy się uda. Od­zy­wa się po mie­sią­cu: - Przy­jeż­dżaj, prze­tłu­ma­czy­łem, ale to dziw­na po­ezja. Bar­dziej ja­kieś za­szy­fro­wa­ne za­da­nie niż wiersz. W co ty się wpa­ko­wa­łeś? Sie­dzi­my w nie­wiel­kim po­ko­iku. Ksiądz Wik­tor wy­cią­ga kie­lisz­ki i roz­le­wa ko­niak. - Wiesz - śmie­je się - za tę ro­bo­tę na­le­ży mi się nie ta jed­na bu­tel­ka, któ­rą przy­wio­złeś, lecz cała skrzyn­ka! Prze­tłu­ma­czy­łem wiersz, spró­bo­wa­łem nadać mu pol­ską ryt­mi­kę, ale nie­wie­le z tego ro­zu­miem. Może ty zro­zu­miesz wię­cej. Po­da­je mi kart­kę, a z dru­giej czy­ta na głos: Po­jedź tam, gdzie mat­ka była, kie­dy z Ja­nem ucho­dzi­ła. W Je­ro­zo­li­mie roz­pocz­nij, od­wiedź po­tem miejsc aż sześć, a w Efe­zie już od­pocz­nij.