Wroniec (twarda)

slavosky

• 3-07-2010
• 14:06

recenzja nagrodzona 2.00pkt

Jakiś czas temu Jacek Dukaj sporządził listę książek, które chętnie by przeczytał, ale których nikt nie chce napisać jedną z pozycji była porządna powieść o stanie wojennym, który w polskiej literaturze pozostaje wciąż zjawiskiem prawie zupełnie nieopisanym. Najwyraźniej stwierdził, że skoro nie ma chętnych, napisze taką powieść sam. I napisał, tyle że w konwencji baśniowej (w warstwie fabularnej) i surrealistyczno-makabryczno-dystopijnej zarazem (w warstwie świata przedstawionego). I znów Dukaj jest nowatorem, choć to zupełnie inne dzieło niż Lód (ale kilka smacznych aluzji czytelnik wyłapie bez trudu). Pokolenie dzisiejszych trzydziestoparolatków powinno potraktować Wrońca jak swojego, bo rzeczywiście tak odbierało się świat w czasach dzieciństwa, na trochę innym kanale niż dorośli. /
Plus dla wydawcy Wroniec to edytorskie wydarzenie roku, świetnie zilustrowane, trochę na wzór ówczesnych ilustracji z książek dla dzieci (wydaje mi się, że dziś się tak ich nie ilustruje takie zaburzone proporcje są jednak dość niepokojące). Jednak nie jest to utwór skierowany dla młodego czytelnika, miejscami będzie zbyt niezrozumiały (kontekst stanu wojennego jest bardzo istotny) i zbyt okrutny nie mam tego za wadę, trudno, żeby ten okres opisywać w landrynkowy sposób, poza tym baśń w swojej genezie również nie jest cukierkowa, ci, którzy znają oryginał np. Kopciuszka wiedzą, o co chodzi. Ale kto wie? Za parę(naście) lat może trafić na listę lektur szkolnych dla kilkunastolatków. /
Największe tuzy polskiej fantastyki Sapkowski i Dukaj pod koniec roku 2009 uraczyli nas utworami zakorzenionymi w nieodległej historii, Sapkowski postraszył nas Żmiją usidlającą radzieckiego żołnierza (o polskich korzeniach!) podczas wojny afgańskiej, Dukaj Wrońcem, dzierżącym z wysokiej wieży władzę nad Polską stanu wojennego niemal jak Sauron. W obu przypadkach są to utwory dość odległe od głównego nurtu ich twórczości, wyprawą w trochę inne rejony niż zwykle. Sapkowski jednak wydaje się być na fali opadającej, Dukaj na wznoszącej. Ten pierwszy to Tarantino polskiej fantastyki, ten drugi nie wiem, Kubrick?

ilo99

• 8-03-2013
• 14:45

Okładka głosi, iż to ?magiczna baśń o grudniowej nocy 1981 roku. Pełen przygód, gier językowych i fantasmagorii sen o utraconym dzieciństwie, zamglonej młodości?. I rzeczywiście jest to książka dla tych, których młode lata przypadły na czasy stanu wojennego. To właśnie tacy czytelnicy będą umieli rozszyfrować takie kalambury językowe jak milipanci, którzy wcale nie są mili, kłamliwy Bubek czy MOMO pałującego wszystkich, którzy się nawiną. Tylko ci, którzy pewnej niedzieli nie obejrzeli teleranka, przeczytają ją z nostalgią i będą wiedzieli co to była maszyna-szarzyna. A czy dzieci docenią bajkowość świata stworzonego przez Jacka Dukaja? Tak, jeżeli gustują w opowieściach braci Grimm i to tych oryginalnych, przerażających, z krukami wydziobującymi oczy oraz bohaterami zagubionymi pośrodku mrocznego lasu. Taką właśnie bajkę nakreślił nam autor, w której główną postać, siedmioletniego Adasia spotykają same złe przygody. A jedna jest gorsza od drugiej. Nikomu nie może ufać, nawet najbliższej rodzinie. I chociaż wszystko się dobrze kończy, to myślę, że młody czytelnik dużo wcześniej porzuci lekturę, ponieważ jej nie zrozumie, natomiast się przerazi. Nie polecam tej książki tym, którzy by chcieli w ten sposób przybliżyć dziecku stan wojenny.

misiek1

• 22-07-2010
• 15:32

Dawno, dawno temu był szary świat, w którym żyli szarzy ludzie, w kinach nie pu[...]i amerykańskich filmów, a w telewizji przemawiali brzydcy panowie, jeden z nich w ciemnych okularach i stroju generała.
W tym świecie pewien chłopiec o imieniu Adaś, wraz ze swoim przyjacielem i obrońcą panem Betonem przemierza szare ulice w poszukiwaniu swoich rodziców, siostry i babci porwanych przez wielkiego ptaka nazwie Wroniec.
Na swojej drodze spotyka Wojaków-Wroniaków, roboty o nazwie ZŁOMOT (w nazwie maszyny, z którą walczy brak litery 2 i 6). Chłopiec spotyka Pozycjonistów, Opornych i Pana Najoporniejszego, który jego zdaniem jest Elektrykiem. Chce walczyć z Wrońcem i dowiaduje się, że może go pokonać tylko Ameryką i dostaje taką jedną Amerykę od Pozycjonistów
Wydawałoby się, że to bajka, ale tak nie jest. Zbyt wiele skojarzeń, opisów i postaci nawiązujących do okresu stanu wojennego. Tak. To opowieść o stanie wojennym, być może tak opisanym jakby widziało te wydarzenia dziecko. A może tylko taka przejaskrawiona historia, bo tamte zdarzenia są tak nieprawdopodobne, jakby nierzeczywiste, fantastyczne? Może tak opowiadałoby o nocy 13 grudnia 1981 r. człowiek, który nie chce się pogodzić z tym, że to widział?
Jedno jest pewne pisarz stworzył genialny świat i dzięki temu w bardzo ciekawy sposób przedstawił wizję strasznych i smutnych wydarzeń grudnia 1981 roku.
Wielkie mu za to dzięki.
Książkę polecam każdemu, nawet tym, co fantastyki nie lubią, a szczególnie osobom, które to przeżyły, być może w trakcie czytania, w kąciku ust pojawi się delikatny uśmieszek.