Trędowata

?Trędowata? Heleny Mniszkówny spotkała się z falą krytyki. Okrzyknięto tą powieść mianem kiczu. Czy jednak nie jest zastanawiające, dlaczego mimo tylu nieprzychylnych opinii fenomen tego romansu przetrwał ponad wiek? Możliwe, że autorka odniosła ten sukces dzięki fabule, która wylewającym się z kart tej książki potokiem, wyciska strumienie łez z oczu i chwyta za serce. Ja całą duszą popieram tych, dla których ?Trędowata? jest przyjemną lekturą, która nie skupia się tylko na nudnym romansie.
Jest to bowiem powieść traktująca o podziale społecznym stawiającym granicę między ?lepszymi? a ?gorszymi?, w którym najwyższa kasta z pedantyczną niemal skrupulatnością pilnuje, by owa granica nie została przekroczona. Opowiada oczywiście o miłości, ale o nienawiści również. Te dwie emocje ściśle się ze sobą łączą, są nierozerwalne. Za wątkiem tragicznej miłości Waldemara Michorowskiego i Stefci Rudeckiej kryje się krytyka przyjętych w pierwszej połowie XX w. norm społecznych. Autorka w bardzo widoczny sposób neguje również wady ludzi, które przecież nigdy nie ulegną zmianie, dlatego nadal są aktualne. Mowa o plotkach, które są nieodłącznym elementem wszelkich spotkań; o krytyce ludzi nieznajomych, których często bohaterowie oceniają względem pochodzenia, wielkości majątku; o chorobliwym poczuciu wyższości, które powoduje nienawiść, a nawet obrzydzenie względem ludzi niższych stanem. To tylko część z całej palety wad ludzkich, rozpowszechnionych jak zaraza wśród arystokracji. Między nimi byli również tacy jak Waldemar Michorowski, którzy jak świeca wprowadzali nieco światła do tego ograniczonego ramami etykiety świata. Troska o podwładnych oraz pewnego rodzaju patriotyzm wyróżnia ordynata od innych magnatów. W ich oczach dążenia Waldemara nie mają sensu. Mimo to nadal budzi zachwyt wśród równych sobie stanem. Ordynat jednak dostrzega wartość w zwykłej nauczycielce, Stefanii Rudeckiej. Wśród arystokracji ich znajomość spotyka się z nienawiścią, a w czytelniku rozbudza podziw.
Celowo nie zdradzam szczegółów fabuły, by każdy czytelnik mógł swobodnie zagłębić się w tej lekturze i samemu odnaleźć całą magię tej książki, która już wielu przyciągnęła.