Średniowieczna teoria literatury w Polsce. Rekonesans

Opis produktu:

W książce omawiane są europejskie źródła wiedzy o literaturze, upowszechnianej w Polsce średniowiecznej w toku nauki na poziomie trivium.

Przedstawione zostały treści doktrynalne traktatów teoretycznych, układanych przez rodzimych uczonych głównie w XV stuleciu. W centrum zainteresowania znalazły się dwie dyscypliny, ars grammatica oraz ars rhetorica. W obrębie gramatyki uwzględniono dwa jej nurty, językoznawczy oraz literaturoznawczy (według formuły Kwintyliana: recte loquendi scientia, poetarum enarratio). Badając drugi z nich, nie natrafiono wprawdzie na układane w Polsce traktaty o poezji, ale potwierdzono doniosłą rolę edukacyjną kopiowanych i wykładanych niemal do końca XV w. europejskich poetrii z XII i XIII w., a zwłaszcza wierszowanych, Poetria nova Godfryda z Vinsauf oraz Laborintus Eberharda z Bremen. Omawiając sztukę retoryczną, nie ograniczono się do dzieł tytułowanych ars rhetorica, ale objęto opisem średniowieczne odgałęzienia głównego nurtu teorii, jakimi były ars dictaminis, ars memorativa oraz ars praedicandi. Na szczególną uwagę zasługują artes dictaminis polskiego pochodzenia, będące zasadniczo podręcznikami sztuki układania listów i dokumentów, ale uważane (według tradycji europejskiej) za wykłady zasad tworzenia utworów pisanych prozą bądź wierszem (metrycznym lub rytmicznym). W drugiej części książki podjęto próbę rekonstrukcji średniowiecznych wykładni kluczowych terminów i pojęć, organicznie związanych z omówionymi wcześniej kierunkami teorii literackiej. Sformułowano tezę metodologiczną, według której bez zrozumienia średniowiecznych konotacji pojęć teoretycznych nie można należycie odczytać i objaśnić ówczesnej twórczości poetyckiej bądź prozatorskiej.