SKRZYDŁA OŁTARZA

książka

Wydawnictwo Literackie
Oprawa miękka
  • Dostępność niedostępny

Opis produktu:

Najciekawsze teksty polskiej i światowej literatury z komentarzami wybitnych artystów, krytyków i filozofów dla ucznia, studenta, nauczyciela.
S
Szczegóły
Dział: Książki
Wydawnictwo: Literackie
Oprawa: miękka
Wprowadzono: 09.08.2007

RECENZJE - książki - SKRZYDŁA OŁTARZA

4.8/5 ( 10 ocen )
  • 5
    9
  • 4
    0
  • 3
    1
  • 2
    0
  • 1
    0

gees

ilość recenzji:42

brak oceny 29-12-2010 11:27

Jak ciekawe może być opowiadanie o ołtarzu? W dodatku nie całym, a bocznych fragmentach skrzyniowego retabulum? Skrzydła ołtarza nie dlatego noszą taką nazwę, że mowa w nich jest o tym przedmiocie. Tomik jest dyptykiem. Jedno opowiadanie: Wieża, stanowi chyba najsłynniejsze obok Innego Świata dzieło autora; bywa przedmiotem nawet całych prac magisterskich. Drugie opowiadanie zatytułowane jest Pieta dell Isola. Oba opowiadają samotności i cierpieniu. Dwa te odczucia splatają się ze sobą nierozłącznie: samotność jest przyczyną cierpienia (Wieża), a cierpienie wyobcowuje (Pieta dell Isola). Nie jest to rozgraniczenie ścisłe, bo dwa te piekielne odczucia splatają się ze sobą w nieustannym tanecznym wirowaniu. Nie będąc teoretykiem literatury nie jestem w stanie fachowo opisać walorów warsztatu pisarza, jednak moje odczucia konsumenta jego twórczości każą mi chociaż próbować je zaznaczyć. Opowiadanie Wieża ma formę opowiadania szkatułkowego: ta piękna forma pozwala czuć się jak dziecko otwierające ozdobną szkatułkę. I choćby ta była od dawna znana, to przyjemność otwierania jej i odkrywania co skrywa pozostaje. Herling-Grudziński poprzez to swoje dziełko jawi się jako liryk opowiadań. NIE WPADAĆ W PANIKĘ! drodzy pożeracze książek! Nie ma tu żadnych wierszy! Mam na myśli nie to, że piękno opisów i kolejne obrazy malowane przez narratora urzekają. To co odczuwałem rozkoszując się tą liryczną epiką mogę porównać jedynie do spaceru (nie wędrówki, ale właśnie spaceru) po górach. Nie jest to jednak przeładowany szczegółami opis w stylu ukochanej przez licealistów Orzeszkowej. Słowo Herlinga jest oszczędne. Jego styl stawiam na moim prywatnym piedestale pisarstwa prawdziwego. Opowiadania są dziełem skończonym, idealnym, dopracowaną mistrzowsko miniaturą. Pięknym jak Ołtarz Mariacki. Są interesujące jako całość: opowiedziane historie intrygują, przejmują, wzruszają, wstrząsają. Piękno języka sprawia, że każdy szczegół, każdy akapit, jest jak kwatera ze skrzydeł bocznych Ołtarza z kościoła Mariackiego: gdy ujrzymy je na zdjęciu jesteśmy zaskoczeni, że tak piękne przedstawienie znajduje się na tym najbardziej opatrzonym z Krakowskich zabytków. Każda kwatera, każdy akapit, to piękny, nieznany obraz. Można więc oglądać historię w całości, i jest wtedy piękna, albo oglądać każdy kolejno przedstawiany przez autora obraz, i one też są piękne, choć niedostrzegalne jak szczegóły z wielkiego ołtarza gdy patrzymy na całość. Kunszt pisarza pozwala z rozkoszą przyglądać się szczegółom, choć liczy się piękno całej historii. W tym punkcie musimy powrócić do tytułu: Skrzydła Ołtarza. A co jest główną częścią ołtarza? Szczegóły zawarte w opowiadaniach pozwalają domyślać się, że wezwaniem Ołtarza jest Dźwiganie Krzyża. Autor przez tytuł zdystansował się od swojego dzieła. On przyozdobił jedynie skrzydła. Prawdziwym twórcą tych historii jest Ktoś Inny. Jeszcze słowo o pisarstwie prawdziwym. Herling-Grudziński zastrzega że nie mówi o niczym, o czym nie ma pewności. Możne opisywać czyjeś zachowania lub przytaczać czyjeś wypowiedzi. Sfera motywacji która kieruje ludzkimi działaniami pozostaje natomiast w jakiejś części na zawsze niewiadomą, niewypowiadalną. Nie formułuje o nikim sądów ze stuprocentową pewnością, bo nie jest NIM, nie ma bogactwa jego przeżyć, doświadczeń, odczuć; nie zna nikogo tak, jak mógłby go znać nawet nie on sam, jedynie Bóg. Człowiek nie jest w stanie nawet wypowiedzieć samego siebie, opisać tego co czuje: opisując siebie używa narzędzia, którym są słowa, angażuje swoje myśli: pojawia się pragnienie komunikacji z drugim, wypowiedzenia się w sposób czytelny, a to wszystko zmienia opisywany przedmiot, czyli aktualny stan naszych odczuć.