Pułapki myślenia (twarda)

czymi nie byli zachwyceni uzupełnieniem Nagrody Nobla o nauki społeczne, dlatego dla nagrody z dziedziny ekonomii kompromisowo przyjęto odrębną nazwę. [7] długoletniej praktyki: fundament pod zrozumienie zjawiska wiedzy fachowej położyli w latach osiemdziesiątych XX w. Herbert Simon i jego doktoranci w Carnegie Mellon. Istnieje doskonałe popularnonaukowe wprowadzenie do tematu: Joshua Foer, Moonwalking with Einstein: The Art and Science of Remembering (Nowy Jork: Penguin Press, 2011) [Wyd. polskie: Tańczący z Einsteinem. O sztuce i technice zapamiętywania, tłum. Krzysztof Puławski, Media Rodzina 2012]. Prace przedstawiane przez Foera są również omówione w bardziej szczegółowy i techniczny sposób w książce pod redakcją K. Andersa Ericssona i in., The Cambridge Handbook of Expertise and Expert Performance (Nowy Jork: Cambridge University Press, 2006). [8] płonęła kuchnia: Gary A. Klein, Sources of Power (Cambridge, MA: MIT Press, 1999). [9] przyglądając się mistrzom szachowym: Herbert Simon był jednym z wielkich uczonych XX w. Był autorem odkryć i wynalazków z tak różnych dziedzin jak nauki polityczne (od których zaczynał karierę), ekonomia (z której zdobył Nagrodę Nobla), informatyka (której był pionierem) i psychologia. [10] ,,Sytuacja [...] akt rozpoznania": Herbert A. Simon, What Is an Explanation of Behavior?, ,,Psychological Science" 3 (1992), s. 150-61. [11] heurystyki afektu: Pojęcie heurystyki afektu stworzył Paul Slovic, przyjaciel Amosa i jego kolega z roku w Michigan. Rozdział 1. Poznaj bohaterów opowieści [1] wymyślili dla nich wiele określeń: Prace przeglądowe dotyczące tej tematyki to Jonathan Evans i Keith Frankish (red.), In Two Minds: Dual Processes and Beyond (Nowy Jork: Oxford University Press, 2009); Jonathan Evans, Dual-Processing Accounts of Reasoning, Judgment, and Social Cognition, ,,Annual Review of Psychology" 59 (2008), s. 255-78. Do pionierów należą tu Seymour Epstein, Jonathan Evans, Steven Sloman, Keith Stanovich i Richard West. Terminy System 1 i System 2 zapożyczam z wczesnych publikacji Stanovicha i Westa, które miały duży wpływ na moje własne myślenie: Keith E. Stanovich i Richard F. West, Individual Differences in Reasoning: Implications for the Rationality Debate, ,,Behavioral and Brain Sciences" 23 (2000), s. 645-65. [2] subiektywnym poczuciem (...) świadomego działania: To poczucie wolnej woli jest czasami złudzeniem, co wykazał Daniel M. Wegner w The Illusion of Conscious Will (Cambridge, MA: Bradford Books, 2003). [3] chyba że twoja uwaga będzie całkowicie skupiona na czymś innym: Nilli Lavie, Attention, Distraction and Cognitive Control Under Load, ,,Current Directions in Psychological Science" 19 (2010), s. 143-48. [4] konfliktu między systemami: Klasyczne zadania oparte na efekcie Stroopa polegają na tym, że pokazujemy uczestnikowi plamy lub wyrazy wydrukowane w różnych kolorach. Zadanie polega na nazywaniu kolorów, a ignorowaniu wyrazów. Zadanie staje się skrajnie trudne, kiedy kolorowe wyrazy same są nazwami kolorów (np. kiedy wyraz ZIELONY jest wydrukowany na czerwono, ŻÓŁTY na zielono itp.). [5] psychopatycznego uroku: Prof. Hare napisał do mnie w liście: ,,Pański wykładowca miał rację" (16 marca 2011 roku). Por. Robert D. Hare, Without Conscience: The Disturbing World of the Psychopaths Among Us (Nowy Jork: Guilford Press, 1999); Paul Babiak i Robert D. Hare, Snakes in Suits: When Psychopaths Go to Work (Nowy Jork: Harper, 2007). [6] ,,ludzików": takie aktywne czynniki w umyśle nazywamy homunculusami i wśród profesjonalistów są one (zupełnie słusznie) przedmiotem szyderstw. [7] miejsca w twojej pamięci roboczej: Alan D. Baddeley, Working Memory: Looking Back and Looking Forward, ,,Nature Reviews: Neuroscience" 4 (2003), s. 829-38; Alan D. Baddeley, Your Memory: A Users Guide (Nowy Jork: Firefly Books, 2004). Rozdział 2. Uwaga i wysiłek [1] Uwaga i wysiłek: Wiele materiałów wykorzystanych w tym rozdziale pochodzi z mojej książki Attention and Effort (1973), którą można ściągnąć za darmo z mojej strony internetowej (~kahneman/docs/attention_and_). Głównym motywem tamtej książki była idea, że zdolność skupiania uwagi i podejmowania umysłowego wysiłku jest ograniczona. Uwaga i wysiłek były uważane za zasoby ogólne, które mogą być wykorzystywane do wspierania wielu zadań umysłowych. Idea pojemności jest kontrowersyjna, jednak znalazła rozwinięcie i potwierdzenie w pracach innych psychologów i neurobiologów. Por. Marcel A. Just i Patricia A. Carpenter, A Capacity Theory of Comprehension: Individual Differences in Working Memory, ,,Psychological Review" 99 (1992), s. 122-49; Marcel A. Just i in., Neuroindices of Cognitive Workload: Neuroimaging, Pupillometric and Event-Related Potential Studies of Brain Work, ,,Theoretical Issues in Ergonomics Science" 4 (2003), s. 56-88. Coraz więcej danych potwierdza także is