Przełęcz Diatłowa

Jeśli nastawicie się na powieść osadzoną w 1959 roku w ZSRR i przygody jednej z osób biorących udział w wyprawie na Otorten, gdzie zmierzali bohaterowie ?Przełęczy Diatłowa?, srogo się zawiedziecie. Fabuły tu jest naprawdę mało i tak naprawdę nie jest zupełnie ona potrzebna. Większość książki stanowią materialny, jakie zebrała Anna Matwiejewa na temat katastrofy: zeznania poszukiwaczy, wycinki gazet, sprawozdania przesyłane przez grupę, dzienniki uczestników, wspomnienia znajomych czy jedynej osoby ocalałej, Jurija Judina. Wszystkie wydarzenia Anna zgrabnie łączy i pokazuje, jak kolejne informacje i próby wyłuskania z nich prawdy były pochłaniające ją do reszty.

?Przełęcz Diatłowa. Tajemnicę dziewięciorga? czyta się z zapartym tchem i z poczuciem, że prawdy nie dowiemy się nigdy. Zatuszowano śledztwo, podawano nieprawdziwe informacje, oskarżano niewinnych mieszkańców okolicy, fabrykowano dowody, a wreszcie zatajono akta na kilkadziesiąt lat. A przecież na tej górze życie straciło dziewięcioro młodych ludzi. Bez względu na to, czy zostali pożarci przez niedźwiedzie, porwani przez kosmitów, napadnięci przez Mansów, uciekinierów z więzienia czy wojskowych, zmieceni przez lawinę czy porażeni promieniowaniem z eksperymentalnej rakiety ? oni zginęli i tego nikt nie zmieni. Ale oni i ich rodziny zasługują na wyjaśnienie, choćby po tylu latach.

Niezwykle działa też na czytelnika to, że nie wcielamy się w żadną z ofiar w ich ostatnich chwilach życia, a tylko podglądamy je jako bierni obserwatorzy nie do końca kompletnych dokumentów i zapisków. Raczej dywagujemy tylko o przyczynach ich zgonów czy kolejnych wątkach ich historii. Idealna lektura dla każdego spragnionego teorii spiskowych i zagadek śledczych.
...

Tajemnicza śmierć młodych i wysportowanych studentów w górach Uralu, od momentu, gdy o niej usłyszałam nie przestaje mnie intrygować. Tragiczne wypadki w górach się zdarzają, i to wcale nie dziwi. Jednak ta sprawa skrywa wiele niepokojących i trudnych do wyjaśnienia zdarzeń, przez co zapada w pamięć i nie daje spokoju.
Podejrzewam, że podobnie było z autorką tej książki. Widać, że historia ditałowców, mocno nią wstrząsnęła i zawładnęła całym jej życiem. Autorka zdecydowała się przedstawić dramatyczne wydarzenia z lutowej nocy w formie powieści. Czy to był dobry pomysł?
Niestety, nie do końca.
Owszem autorka ma lekkość pióra i dobrze operuje słowami. Jednak 2/3 książki to dokumenty z przesłuchań grupy poszukiwawczej, sekcje zwłok, pamiętniki uczestników wyprawy. I dobrze, że one się tam znalazły! Elementami zbędnymi są wstawki z procesu tworzenia książki, którą czytelnik właśnie czyta. Mogę to wytłumaczyć tylko tym, że pani Anna Matwiejewa bardzo chciała napisać książkę o wydarzeniach, które rozegrały się na zboczach Góry Umarłych, ale zabrakło jej umiejętności, aby stworzyć z tego reportaż. Wytłumaczenie autorki co do wyboru przedstawienia tej dramatycznej historii w formie powieści, jest chęć dotarcia do szerszego grona odbiorców. Ponieważ jednak wtrąceń z jej śledztwa nie ma zbyt dużo, to książką jestem usatysfakcjonowana.
Podobało mi się zestawienie wielu teorii, które próbują wytłumaczyć co zaszło feralnej nocy oraz podanie w procentach prawdopodobieństwa każdej z tez.
Myślę, że dla osób zainteresowanych tematem będzie to ciekawa pozycja, zwłaszcza ze względu na ilość dokumentów z prowadzonego przez władze śledztwa. A naprawdę jest to historia pełna niedomówień, która przeraża.