Pożegnanie z diabłem i czarownicą (twarda)

Pożegnanie z diabłem i czarownicą, które widzicie powyżej jest nową wersją książki, która ukazała się pod tym samym tytułem w 1965 r. Nie znalazłam informacji czy tekst był unowocześniany, bo chociaż minęło dopiero niecałe 60 lat dla słowa pisanego to ogromna przepaść. Jeśli tekst pozostał w niezmienionej wersji to wielkie brawa dla Pana Bohdana Baranowskiego za piękną i prostą stylistykę zdań. Sam autor w posłowiu mówi, że chciał aby tekst mógł czytać każdy, nawet osoby nie związane stricte z problematyką historyczno-etnograficzną. Uważam, że stuprocentowo mu się to udało, bo sama nigdy nie byłam osoba zainteresowaną zagadnieniami historycznymi.

Tekst nie zawiera jedynie suchych faktów, a jest uzupełniony o wywiady z ludnością wiejską, gdzie najdłużej przetrwały ludowe wierzenia i zabobony. Ta wersja posiada również, kilka stron z ilustracjami przedstawiającymi diabły i czarownice.
Więc jeśli chcecie się dowiedzieć kiedy miał miejsce ostatni samosąd na czarownicy, dlaczego uważano, że wódka to dzieło szatana, lub jak wioskowe śmieszki wykorzystywały wiarę ludzi w czarownie, by ich ze sobą skłócić, musicie koniecznie sięgnąć po tę pozycję!

Jest to prawdziwa kopalnia wiedzy o dawnych wierzeniach, historiach i zabobonach. Autor rozpoczyna książkę od źródeł prześladowań i nagonek na czarownice i jak to zmieniało się na przestrzeni wieków, następnie pokazuje różnorodne związki diabła z osobami z odmiennych klas społecznych, a kończy na paru najważniejszych słowiańskich demonach. Tematów jest oczywiście o wiele więcej, ale nie sposób ich wszystkich wymienić. Nie da się też ukryć, że Baranowski posiadał ogromną wiedzę, którą przekazał w całkiem ciekawy i przystępny sposób.

W stosunku do W kręgu upiorów i wilkołaków, w Pożegnaniu z diabłem i czarownicą korekta stanęła na wysokości zadania i nie zauważyłem żadnych rażących literówek. Co więcej znalazły się tutaj przypisy i to dość dużo, ale najprawdopodobniej były one już w pierwszym wydaniu. Jest to duży plus, ponieważ dzięki temu możemy sięgnąć po interesujący nas tytuł, żeby zdobyć szerszą wiedzę na temat opisywanego zjawiska, czarownic, czy demonów. Trzeba jednak liczyć się z tym, że są to pozycje sprzed pół wieku lub starsze. Tym samym dostęp do takich książek może być utrudniony. Pożegnanie z diabłem i czarownicą jest tytułem wydanym ponad pół wieku temu, więc siłą rzeczy niektóre opisywane kwestie uległy zmianie, a kolejni badacze powiększyli wiedzę na temat dawnych wierzeń naszych przodków. Dlatego ponownie zabrakło mi chociażby krótkiego posłowia, z wyjaśnieniem najistotniejszych zmian, które zaszły przez od czasu opublikowania tej książki, czy gdzie możemy szukać najnowszych badań na temat wiary w demony, czy czarownice.

Pożegnanie z diabłem i czarownicą ukazało się w 1965 roku, natomiast W kręgu upiorów i wilkołaków w 1981 roku. Dzieli je więc kilkanaście lat, lecz w samej treści są do siebie zbliżone. Chwilami dość mocno... Autor przytacza bowiem w obu książkach wiele tych samych historii, podań, czy zabobonów. Oczywiście liczne kwestie znane z książki W kręgu upiorów i wilkołaków są po prostu opisane szerzej w Pożegnaniu z diabłem i czarownicą. Nie byłby to wielki problem, gdyby nie fakt, że podczas czytania ma się wrażenie, że autor opisuje niektóre historie tymi samymi słowami. Nie mam 100% pewności, ale czytałem obie książki w krótkim odstępie czasu i w trakcie lektury Pożegnania z diabłem i czarownicą wielokrotnie miałem wrażenie, że już to wcześniej czytałem.

Pożegnanie z diabłem i czarownicą jest książką skupiającą się na postaci diabła i czarownicy w wierzeniach i podaniach naszych przodków. Bohdan Baranowski zawarł tutaj dużo wiedzy i zaprezentował ją w całkiem przystępny sposób. Niestety, jeśli mamy już za sobą lekturę W kręgu upiorów i wilkołaków, to Pożegnanie z diabłem i czarownicą wyda nam się dość wtórne.

Za możliwość przeczytania książki serdecznie dziękuję księgarni Gandalf.com.pl!