Od dyktatury do demokracji. I z powrotem

W książce ,,Od dyktatury do demokracji i z powrotem?, która stanowi obszerny wywiad-rzekę prowadzony przez dziennikarza Marka Bartosika profesor Zoll snuje rozważania nie tylko na temat kondycji współczesnej Polski, ale przede wszystkim zwraca uwagę na historyczny aspekt przemian, które dokonały się w ciągu ostatnich lat.

Wbrew pozorom profesor Zoll jest osobą o raczej konserwatywnych poglądach. Fakt, że w ciągu ostatnich miesięcy stał się osobą bardzo medialną z powodu krytyki poczynań współczesnego rządu, mógł sprawić, że w oczach odbiorców wydawał się być człowiekiem o poglądach liberalnych. Tymczasem jest on osobą zwracającą uwagę na niuanse obecne we współczesnym kodeksie prawnym, które łatwo można interpretować na różne sposoby. Najistotniejszą sprawą, z powodu której Andrzej Zoll występuje przeciwko działaniom współczesnego rządu, jest stosunek partii do konstytucji. Profesor zwraca uwagę, że jest to najważniejszy dokument regulujący system sprawowania władzy i gwarantujący obywatelom prawa do wolności i poszanowania, który w interpretacji rządu stracił rangę i stał się narzędziem mogącym służyć ograniczeniu wolności i praw.

W słowach profesora Zolla można zauważyć diagnozę kondycji współczesnej Polski. Nie jest ona zbyt dobra, skoro stwierdza, że:

"Załamanie demokracji w Polsce nastąpiło nie na skutek wojny, rozkładu państwa, interwencji sąsiednich mocarstw, epidemii, kryzysu gospodarczego, ale na skutek wolnej decyzji wyborczej narodu. (...) To ich wspólna (głosujących na PiS i tych, którzy nie poszli do wyborów) wola przesądziła o tym, że partia, która obiecała rozdać obywatelom dużo pożyczonych pieniędzy, dotychczasowe elity zastąpić mianowanymi z dnia na dzień przez siebie, podźwignąć Polskę z ruin, których nikt nie widział, dostała władzę i korzysta z niej bez poczucia skrępowania prawem. I w dodatku próbuje wmawiać swoim zwolennikom i przeciwnikom, że jej poczynania to demokracja w najczystszej postaci"

Uwagę zwraca również na problemy związane z działaniami rządu, które rzutują także na sposób kształcenia młodych adeptów prawa:

" Latami będziemy naprawiali to, co teraz z taką niefrasobliwością psute. Jest jeszcze inna przyczyna mojego zgnębienia. W Rzeszowie prowadzę przedmiot konstytucyjne podstawy prawa karnego. Co ja mam teraz mówić studentom? O jakich podstawach, skoro konstytucja praktycznie nie obowiązuje albo jest bez żenady łamana"

Oprócz omawiania konkretnych aspektów politycznych i historycznych, profesor dzieli się z czytelnikami swoją własną historią. Opowiada głównie o czasach PRL-u, studiach, karierze naukowej, spotkaniach z przedstawicielami Solidarności, rozmowami z Janem Pawłem II. Wspomina również o losach swojej rodziny, która często musiała borykać się z brakiem zrozumienia i szykanami ze strony sąsiadów z powodu obcobrzmiącego nazwiska.

Podsumowanie

Dlaczego zdecydowałam się na lekturę tej książki? Przede wszystkim dlatego, by móc poznać zdanie fachowca w swojej dziedzinie. Chciałam przekonać się, czy rzeczywiście w ciągu ostatnich dwóch lat doszło do nagminnego łamania zasad demokracji w Polsce. Staram się patrzeć obiektywnie na polską politykę, dlatego zdanie profesora Zolla okazało się dla mnie szczególnie ważnym głosem w sprawie. Tym bardziej, że Zoll był jedną z niewielu osób, która w działaniach lidera partii PiS widziała potencjał do destrukcji.

Książkę mogę polecić każdej osobie, która choć trochę zainteresowana jest sytuacją polityczną Polski. Bez względu na poglądy, jakie sobą reprezentujecie warto, abyście w całości i ze zrozumieniem przeczytali, co ma do powiedzenia człowiek, który może opowiedzieć o wielu zmianach społeczno-politycznych, których był naocznym świadkiem. Profesor Zoll okazuje się świetnym rozmówcą, którego relacje czyta się z zainteresowaniem. To człowiek elokwentny, który potrafi interesująco opowiadać o najnowszej historii naszego kraju bez zbędnego przynudzania, czy wywyższania się. Kiedy prezentuje swoje spostrzeżenia zawsze jest bardzo konkretny i wskazuje racjonalne argumenty mające odbicie w polskim prawodawstwie. Nie stara się na siłę przekonać czytelnika do swoich racji, lecz odwołuje się przede wszystkim do przepisów prawa i wskazuje w jaki sposób jest ono łamane.