Nietzsche. Religijność

Opis produktu:

Już na samym początku dociekań wyznaczonych zagadnieniem "Nietzsche i religijność" dochodzi do głosu sprzeczność zawarta w świadectwach dwojga z najbliższych przyjaciół Nietzschego. Z jednej strony mamy bowiem zdecydowany głos Franza Overbecka, który poszukiwanie klucza do Nietzscheańskiej filozofii w religii nazywa "sofistyczną sztuczką, zdolną zyskać sobie poklask jedynie kogoś, kto Nietzschego znał wyłącznie z oddali". Z drugiej zaś strony dysponujemy świadectwem Lou Andreas-Salome (z którą dialog prowadzi Krzysztof Matuszewski w artykule Nietzsche mistyczny?), przedstawiającym Nietzschego jako naturę religijną, jego filozofię zaś jako wyrosłą ze straty wiary i Boga (przekonanie to odziedziczą Bataille i Klossowski). Zagadnienie religijności w dziele Nietzschego, jak właściwie każde zagadnienie dotyczące jego filozofii, nie jest więc kwestią ani jednoznaczną, ani tym bardziej taką, która z łagodną uległością otwiera się przed czytelnikiem, wyjawiając swe tajemnice. Ujawniają się nam bowiem wielorakie, zaprzeczające sobie twarze - czy też może maski - niemieckiego filozofa: Nietzsche-Antychryst, wyzwalający świat z jarzma religii; Nietzsche-Zaratustra, do którego - co podkreśla Lowith w Historii powszechnej i dziejach zbawienia - stary papież zwraca się słowami: "W bliskości twej (...) czuję kadzidlne woni tajemne ciągłych błogosławieństw" [Z(a), s. 237]; Nietzsche makiaweliczny, który swoją filozofię Dionizosa łączy z hodowlą człowieka i stwierdza, że moralność oraz religia mają charakter czysto funkcjonalny, będąc środkami "kształtowania człowieka według własnego uznania", a zatem narzędziem w rękach filozofa; wreszcie: Nietzsche mistyk, doznający objawienia, które - jak pisze Safranski - rozcina jego życie "na dwie połowy: życie przedtem i życie potem".
- fragment wstępu