Nieosiągalny Everest

l Survey; GTS). Interesy sił rządzących, czyli Brytyjskiej Kompanii Wschodnioindyjskiej, skłaniały się jednak bardziej ku handlowi i podbojom niż ku nauce, toteż w swej propozycji Lambton starannie zaznaczył, że efektem obmyślonych przez niego precyzyjnych pomiarów będzie opracowanie map znacznie dokładniejszych niż te prymitywne powstałe w wyniku pomiarów drogowych sporządzonych przez wojsko. Proponowane przedsięwzięcie - pisał - umożliwi ,,ustalenie prawidłowej pozycji najważniejszych punktów geograficznych (na terenie Majsuru) na podstawie prawidłowych zasad matematycznych". Nie mógł jednak odmówić sobie dodania, że w grę wchodzi jeszcze jeden, ,,wznioślejszy dezyderat ustalenia poprzez praktyczne pomiary rozmiaru i kształtu Ziemi"6. Dzięki wsparciu Arthura Wellesleya oraz jego brata Richarda, gubernatora generalnego terytoriów brytyjskich na Wschodzie, Lambton zebrał fundusze i zaczął gromadzić materiały oraz personel. W przypadku osoby o jego pozycji i wpływach - takiej, która przez 25 lat zarządzała przedsięwzięciem zatrudniającym tysiące ludzi - jest czymś niezwykłym, że tylko nieliczne wspomnienia na temat Lambtona zawierają cokolwiek innego niż pochwały i wyrazy podziwu. Nawet jego następca, George Everest - sam tak niepewny siebie, że już przeciętność, nie wspominając o prawdziwej wybitności, wywoływała w nim poczucie zagrożenia - nazwał Lambtona ,,wielkim i nadzwyczajnym człowiekiem". Nigdy nie zapomnę wrażenia [...], jakie wywarł na mnie przy pierwszym spotkaniu ten weteran i osławiony geodeta. Wydał się osobą spokojną i nadzwyczaj pogodną, skorą do żartów, chętną do śpiewu na głosy lub w duecie, krótko mówiąc - odznaczającą się tym wszystkim, co niesie harmonię i sprawia, że życie mija przyjemnie; kiedy jednak pobudzał się do działania [...], zdawał się być niczym Ulisses zrzucający łachmany; jego wrodzona energia przezwyciężała wszelką słabość, jego członki poruszały się z zapałem pełni męskości, a wysokie i wydatne czoło przydawało żywości i dostojeństwa jego obliczu promieniejącemu intelektem i pięknem7. Pewien znaczący historyk dokumentujący prace służby topograficznej stwierdził, że ,,koledzy i podwładni [Lambtona] [...] podziwiali go bez wyjątku"8. Lambton był wysoki, miał ponad 180 centymetrów wzrostu, mocną posturę, niebieskie oczy, rude włosy, gładko ogoloną twarz i bladą cerę. Nie znamy dokładnej daty jego urodzin, ale przyszedł na świat pod koniec lat pięćdziesiątych XVIII wieku, czyli miał około 40 lat, kiedy po raz pierwszy wyruszył do Indii, a 45, gdy objął kierownictwo służby topograficznej. Nigdy się nie ożenił, doczekał się jednak trojga dzieci ze swoją indyjską kochanką Kummerboo oraz dwojga kolejnych z inną, znaną jako Frances. W 1815 roku jego syn i imiennik, William junior, został zatrudniony przy pomiarach jako ,,trzeci podasystent" w wieku 11 lat. Dalsza część książki dostępna w wersji pełnej 1 J. N. Wilford, The Mapmakers, New York: Alfred A. Knopf 1981, s. 126. 2 C. Markham, dz. cyt., s. 44. 3 J. Keay, The Great Arc: The Dramatic Tale of How India Was Mapped and Everest Was Named, London: HarperCollins 2000, s. xx. 4 Tamże, s. 22. 5 Tamże, s. 23. 6 Tamże, s. 27. 7 G. Everest, An Account of the Measurement of an Arc of the Meridian, London: J. L. Cox 1830, s. 28. 8 J. Keay, The Great , s. 64. 2 ,,Surowe wytwory natury" Dostępne w wersji pełnej 3 ,,Absurdalna odpowiedź na garść pogłosek" Dostępne w wersji pełnej 4 ,,Krótki dystans" Dostępne w wersji pełnej 5 ,,Zbliża się grupa sahibów" Dostępne w wersji pełnej 6 ,,Nic pomiędzy" Dostępne w wersji pełnej Epilog ,,Przełęcz naszych pragnień" Dostępne w wersji pełnej Podziękowania Dostępne w wersji pełnej Przypisy Dostępne w wersji pełnej Bibliografia Dostępne w wersji pełnej TYTUŁ ORYGINAŁU: The Hunt for Mount Everest Redaktorka prowadząca: Marta Budnik Wydawczyni: Justyna Żebrowska Redakcja: Ewa Kosiba Konsultacja merytoryczna: Piotr Pustelnik Korekta: Ida Świerkocka Projekt okładki: Krzysztof Rychter Zdjęcie na okładce: (C) Go Wild / Mapy: (C) Rodney Paull Copyright (C) Craig Storti 2021 Copyright (C) 2021 for the Polish edition by Mova an imprint of Wydawnictwo Kobiece Łukasz Kierus Copyright (C) for the Polish translation by Rafał Lisowski, 2021 Wszelkie prawa do polskiego przekładu i publikacji zastrzeżone. Powielanie i rozpowszechnianie z wykorzystaniem jakiejkolwiek techniki całości bądź fragmentów niniejszego dzieła bez uprzedniego uzyskania pisemnej zgody posiadacza tych praw jest zabronione. Wydanie elektroniczne Białystok 2021 ISBN 978-83-67069-51-9 Bądź na bieżąco i śledź nasze wydawnictwo na Facebooku: Wydawnictwo Kobiece E-mail: Pełna oferta wydawnictwa jest dostępna na stronie Plik opracował i przygotował Woblink