Nic nie mów

?Nic nie mów, nic nie mów, nic nie mów..."

Potężna dawka emocji, wyjątkowo poruszająca powieść, na długo pozostaje w pamięci. Obok tragedii dotykających dzieci nie można przejść obojętnie, jak bardzo chciałoby się, aby nie miały one miejsca. Niestety, zawsze znajdzie się ktoś, kto czerpać będzie przyjemność z fizycznego i psychicznego wyrządzania krzywdy bezbronnemu dziecku. Trudno uwierzyć w opowiadaną historię, wymyka się ona zrozumieniu, natychmiast wywołuje silny sprzeciw i potępienie, a przecież fabuła książki inspirowana jest autentycznymi wydarzeniami. Niewinne dzieci padające ofiarą wypaczonej idei świętości wyznawanej przez rodziców.

Przenikamy przez powieść z wrażeniem dotykania najciemniejszych stron złożonej ludzkiej natury, patrzymy na stopniowe wygasanie światła dobroci i szlachetności, zastępowanie ich przez przerażające zło i gwałtowną nienawiść. Fanatyczne oddanie religii, ślepe posłuszeństwo, stawianie wiary ponad wszystko, nawet wartości rodzinne i miłość do bliskich. Rodzice mający strzec bezpieczeństwa dzieci, stają się źródłem przyzwolenia na terror, przemoc, agresję i wykorzystywanie. Zastanawiamy się, jak można dopuszczać do takich sytuacji, jakie warunki muszą powstać, aby zmanipulować psychiką drugiego człowieka tak, by skrzywdził swoje potomstwo, jak trzeba być pozbawionym uczuć, aby wyrządzać tyle cierpienia i bólu.

Daniella Goodman, matka siedmiorga dzieci, które padają ofiarą nieludzkiego traktowania. W odstępstwie kilku dni dwoje z nich trafia do jerozolimskiego szpitala, dwuletni chłopczyk znajdujący się w śpiączce i czteroletni chłopczyk z koszmarnymi poparzeniami. Policja natychmiast interesuje się sprawą, matka i ojciec trafiają do aresztu, a detektyw Bina Cedek próbuje dotrzeć do prawdy. Wystraszone i zalęknione rodzeństwo nie chce niczego powiedzieć. Jednak przyczyn takiej tragedii nie można ukrywać nieskończenie. Stopniowo pojawiają się ponure fakty, nowe informacje przebijają się na powierzchnię, a rzeczywistość okazuje się czarniejsza niż ktokolwiek przypuszczał.

Zagłębiamy się w historię życia Danielli, obserwujemy jej młodzieńczy zapał do umiłowania prostoty życia, całkowicie i bezkompromisowo podporządkowanego ideałom religijnym. Sposób myślenia stopniowo zmieniający rzeczywistość jej i męża, na tyle niepostrzeżenie i sprytnie, że nawet tego nie dostrzegają. Poddają się sugestywnym przesłaniom, pozwalają rujnować swoją osobowość, unicestwić własną tożsamość, stać się własnością człowieka napędzanego furią, agresją i wrogością, zafiksowanego na utrzymanie poczucia władzy. Jak można tego nie dostrzec, dać złapać się w sieć kombinacji i sztuczek? Dlaczego ludzie poszukujący przewodnictwa duchowego naiwnie wpadają w szpony sekt kierowanych przez psychopatów?

Wciąż obstaję przy tym, że nie tylko kobiety znajdą w tej serii coś dla siebie. Tematyka poruszona w Nic nie mów dotyka nie tylko ich, ale również mężczyzn, trafiając we wrażliwe struny każdego człowieka, który ma w sobie choćby odrobinę empatii. Zapewne matka czy ojciec mocniej odczują ten ból, ale czy będąc człowiekiem w ogóle, można przejść obok krzywdy wyrządzonej dziecku obojętnie? Nie wydaje mi się; chciałabym, żeby tak nie było.

Historię poznajmy dwutorowo - z jednej strony mamy teraźniejszość pełną bólu, w której ważne jest dojście do prawdy, z drugiej poznamy powody, słowa, kroki przybliżające Daniellę i jej rodzinę do punktu, z którego nie było już odwrotu. Marzenia i małe radości przeplatają się z zawodem oraz trudem codzienności. Wielka miłość przechodzi w nienawiść, niechęć ustępuje miejsca oddaniu i uwielbieniu. Kiedy jeden problem zostaje zażegnany, na jego miejsce od razu wtacza się kolejny. Możemy śmiało stwierdzić, że nasi bohaterowie zostali wystawieni na ciężką próbę, której efekty poznacie w finale tej opowieści. Spojrzenie na przeszłość Danielli uzmysławia nam, jak czasem niewiele trzeba, by zrezygnować z tego, co się kocha nad życie w celu osiągnięcia wyższego szczęścia.

Każdorazowo się dziwię. Nie potrafię pojąć, jak ludzie wykształceni, myślący dają się złapać w sidła sekty. Nie do pomyślenia jest dla mnie ślepe oddanie, zapatrzenie czy tłumaczenie bestialstwa w imię jakiejś wyższej wartości. Nic nie mów pokazuje mechanizm prania mózgu na poziomie zaawansowanym; bez zbędnego owijania w bawełnę, ale też bez oceniania, bo nigdy do końca nie wiadomo, kto jest tu katem, kto ofiarą...

"Nic nie mów" to historia, która jest w stanie rozwalić człowieka na milion malutkich, bolesnych, ostrych kawałków. Ta opowieść odbiera wiarę w ludzi, ale też udowadnia, że z każdej sytuacji można znaleźć wyjście. To będzie trudna przeprawa okraszona bólem i smutkiem, która wywoła w Was mnóstwo sprzecznych emocji, niedowierzanie i poczucie bezradności wobec sytuacji, która (niestety!) nie jest odosobnionym przypadkiem. Warto przeczytać, by mówić o tym głośno i pewnie. Warto podjąć próbę zrozumienia, by wiedzieć, że zawsze istnieje szansa na ratunek - trafić we właściwe ramiona, wyjrzeć poza to, co przesłania resztę świata i przerwać tamę milczenia.

W tym samym czasie do szpitala trafia dwóch braci. Chłopcy odnieśli bardzo poważne obrażenia, a matka dzieci nie chce zdradzić policji żadnych szczegółów. Kim jest kobieta tak odporna na krzywdę swojego potomstwa? Czy to jeszcze sprawczyni czy już ofiara? Co przydarzyło się dzieciom?

Książki oznaczone klubowym logo ?Kobiety to czytają? to powieści trudne, o skomplikowanej tematyce, dające do myślenia i zmuszające do refleksji. Ich lektura często okazuje się o niełatwa, bo mimo że należą do literatury kobiecej, to zdecydowanie do tej z wyższej półki- bardziej osobistej, emocjonalnej, dopracowanej, dla nas i o nas. ?Nic nie mów? bardzo dobrze wpisuje się w ten schemat. Choć tematyka intryguje i zachęca do zagłębienia się w książce, czasami przyjemniej byłoby ją odłożyć. Tylko, że niekoniecznie doczekamy się lepszego momentu, by po nią sięgnąć.

Przemoc zawsze wywiera na człowieku wielkie wrażenie. Szczególnie zaś, gdy dotyczy dzieci, istot bezbronnych i słabszych. Ragen opowiada nam historię szalenie smutną, głęboko poruszającą i niepokojącą. Od początku zdajemy sobie sprawę, że książkowe maleństwa spotkała wielka krzywda, ale autorka przez długi czas nie zdradza nam, co właściwie się wydarzyło. Robi to spokojnie, niespiesznie posuwając akcję powieści do przodu, efektownie łączy przeszłość z teraźniejszością prowadząc akcję dwutorowo. Dzięki temu rozbudza naszą ciekawość i stopniuje napięcie, by w finale uderzyć w nas jeszcze mocniej. Okrutniej. Brutalniej.

Historię chłopców odkrywa przed nami detektyw Bina Cedek. Z jej perspektywy wydaje się ona szczególnie przerażająca, bowiem policjantka również jest matką i wielokrotnie próbuje zrozumieć, jak można wyrządzić dzieciom tak wielką krzywdę, a następnie zatajać prawdę, bronić winnych. Ragen pięknie pokazuje istotną rolę matki w życiu każdego dziecka, kolejno prześlizgując się po bohaterach i ukazując ich relacje z rodzicielkami. Całe tło obyczajowe zostało w książce znakomicie dopracowane, wszystkie szczegóły są zgrabnie dograne, a tematy pięknie współgrają. Nie sposób w tym miejscu do niczego się przyczepić.

Ragen postawiła sobie poprzeczkę bardzo wysoko, wiele miejsca poświęcając w swojej książce kwestiom religii i problematyce sekt. Szczerze mówiąc trochę mnie zmęczyły te religijne zmagania, przede wszystkim ze względu na fakt, że nie rozumiałam zachowania bohaterów, faktu, że poświęcają tak wiele w imię religijnych przekonań, choć w pewien sposób ich determinacja mi zaimponowała. Niepotrzebnie moim zdaniem autorka zaangażowała się aż tak mocno w ten wątek. Różnego rodzaju cytaty, odniesienia do religijnych przywódców, wyznania wiary i ogólny klimat duchowości nieco mnie przytłoczyły. Co ciekawe jednak w pewnym momencie Ragen bardzo zgrabnie przeszła do tematyki sekt religijnych, a te wątki były zdecydowanie warte uwagi.

Bohaterów nie sposób jest polubić (wyjątek stanowią policyjni funkcjonariusze). Zarówno mama dzieci, jak i jej mąż zrobili na mnie bardzo złe wrażenie. Nie rozumiałam podejmowanych przez nich decyzji i ścieżki, którą obrali, a która ostatecznie doprowadziła do tak smutnej historii. Nie znaczy to jednak, że powieściowym postaciom czegokolwiek zabrakło. Ragen bardzo dobrze wykreowała swoich bohaterów, wpisując w ich charaktery cechy świetnie pasujące do tematyki książki. Zdumiewająco ukazała kontrasty między nimi, ich słabe i mocne strony, podatność na wpływy i manipulacje, a także źródło ich siły i determinacji. Po prostu w tym przypadku nie sposób było ich polubić.

To powieść, która się mocno wyróżnia. Cenna i ważna, ale dość trudna w odbiorze. Napisana możliwie lekko, uwzględniająca istotne aspekty, posługująca się kryterium prawdy i oparta na faktach. Warto po nią sięgnąć, choć nie każdemu przypadnie do gustu ze względu na mnogość zawartych w niej okropieństw.