Małe Licho i anioł z kamienia (twarda)

Anioł i czort pod jednym dachem? U Marty Kisiel wszystko jest możliwe. Nawet Tsadkiel (zwany też Zadkielem lub Pupkielem) może nieźle zaskoczyć. A jeśli stęskniliście się za Bazylem i ciekawi Was, jak sobie poradzi w roli czorta stróża, "Małe Licho i anioł z kamienia" koniecznie musi się znaleźć na Waszej czytelniczej liście.

Zbliżają się ferie zimowe, a Bożek ma mnóstwo pomysłów, jak spędzić ten wolny od szkoły czas. Niestety plany trzeba zmienić, gdy u Licha pojawiają się pierwsze czerwone bąble... Ospa nie oszczędza nawet Krakersa, więc chłopca trzeba czym prędzej ewakuować. Wraz z Guciem i Tsadkielem trafia do położonego w środku lasu domu cioci Ody. Zatem bez czortów, demonów i niebezpiecznych przygód się nie obejdzie!

Pierwsza część przygód Małego Licha i Bożka całkowicie podbiła moje serce. Nic więc dziwnego, że na samą wieść o kontynuacji cieszyłam się jak dziecko. Bo chociaż teoretycznie ta seria skierowana jest do młodszych czytelników, z całą pewnością można czerpać z niej przyjemność w każdym wieku. Kiedy już poznacie przeurocze Licho, pflompającego Gucia, sepleniącego Bazylka i Tsadkiela, który naprawdę, ale to naprawdę nie umie w nastrój, nie będziecie chcieli się już z nimi żegnać.

Największą zaletą tej powieści jest wszechobecny humor, który atakuje czytelnika niczym Gucio miotający śnieżkami. Nie sposób przed nim umknąć. Zwłaszcza że chyba tylko Krakers wycinający pierniczki może szybkością działania rywalizować z Ałtorką raczącą nas zabawnymi tekstami. Co chwila wybuchałam śmiechem, aż mój zaintrygowany 4-latek zaczął się domagać wspólnego czytania.

Małe Licho nie tylko bawi, ale też uczy. Przede wszystkim empatii, szacunku do innych i do ich uczuć. Bardzo łatwo jest kogoś zranić, sprawić, by czuł się odrzucony i niechciany, ale naprawienie takiej sytuacji to już o wiele trudniejsza sprawa. Marta Kisiel pokazuje też, że pozory często mylą i każdy zasługuje na to, by dać mu szansę.

"Małe Licho i anioł z kamienia" to opowieść, która nie tylko zapewni Wam wybuchy niekontrolowanego śmiechu, ale także uświadomi młodszym czytelnikom, jak ważną rolę odgrywa empatia w kontaktach międzyludzkich. Każdy znajdzie tutaj coś dla siebie, niezależnie od wieku. A Bazyl w roli czorta stróża to coś, czego po prostu nie można przegapić. Szczerze polecam!

Pierwszy tom serii o Małym Lichu niesamowicie przypadł mi do gustu. Choć docelowo była to powieść dla młodszych, to i taki stary koń (w końcu prawie 22 lata to już nie przelewki) jak ja się nią zachwycił. Czy podobnie było z drugim tomem, czyli Małym Lichem i aniołem z kamienia?

Bożek zdążył się już zaaklimatyzować w szkole i nawet zdobył kilku kolegów. Jednak prawdziwą radość niesie świadomość, że przed chłopcem całe dwa tygodnie błogiego lenistwa, czyli ferie zimowe. Jednak nie wszyscy będą mogli spędzić je tak wesoło, jak Bożek, ponieważ przyjemna impreza z planszówkami skończyła się zbiorową kwarantanną związaną z ospą. Tak więc chłopiec wraz z Guciem i Tsadkielem wyruszają na podbój domku cioci w samym sercu lasu. Czy jednak będą to spokojne dni? Niemożliwe, alleluja!

O Bożku i Małym Lichu nie będę się ponownie rozpisywać, ponieważ zrobiłam to raczej wyczerpująco w recenzji pierwszego tomu. Chciałabym jednak wspomnieć o innych bohaterach, jakich poznałam tutaj bliżej. Zacznę od cioci Ody, którą doskonale pamiętam z lektury Oczu urocznych. Już wtedy kobieta ta zyskała moją sympatię, natomiast tutaj podbiła moje serducho jeszcze bardziej. Przede wszystkim tym, jak traktowała Bożka. Nie jak dziecko, które nic nie rozumie i wszystko trzeba mu tłumaczyć na chłopski (no, w tym przypadku na dziecięcy) rozum, ale jak dojrzałego już chłopca.

Nie mogę zapomnieć natomiast o moim ulubionym bohaterze wszechczasów (wybacz Małe Licho), czyli o Bazylu. Ten czort to postać, którą uwielbiam i która zawsze, ale to zawsze potrafi mnie rozbawić. Nie mam pojęcia, jak Marta Kisiel wpadła na pomysł, by stworzyć takiego bohatera, ale jestem jej za to wdzięczna ogromnie. Choć Bazyl to zwyczajna koza (no, jeśli zwyczajna koza potrafi mówić i nosi na głowie koczek, to brawo Natalka), to nie potrafię przejść obok tego stworzonka obojętnie.

Ten tom jest zdecydowanie bardziej dynamiczny i lepszy (według mnie) od poprzedniego. Choć oba pokochałam, to przy Małym Lichu i aniele z kamienia bawiłam się jeszcze lepiej i śmiałam się jeszcze więcej (Bazyl I ? U). Ponadto autorka tutaj przedstawiła kolejny ważny wątek, który pozwolę sobie zinterpretować na swój dość pokrętny sposób.

Otóż doszło tutaj do pewnej wymiany poglądów między Bożkiem i Tsadkielem, a w efekcie wyszło na to, że w zasadzie to nie ma co się słuchać starszych, a ważna jest tylko zabawa, a nie rozsądek. No i z jednej strony rozumiem młodego głównego bohatera, ponieważ czasami trzeba odpuścić i się po prostu trochę odciąć od wszelkich męczących spraw. Natomiast autorka zwraca uwagę na to, że z drugiej strony taka ciągła zabawa i niesłuchanie starszych od siebie, którzy nierzadko mają o wiele więcej doświadczenia życiowego i rację w wielu sprawach też nie jest zbyt dobra. Doszło do urażenia dumy, ale przede wszystkim do poczucia odrzucenia. U mnie nie obyło się też bez smutku z tego powodu.

Małe Licho i anioł z kamienia to rewelacyjna książka, którą także polecam wszystkim czytelnikom. Dobra zabawa, ważne tematy poruszane pod przykrywką komizmu i dynamiczna akcja to ogromne zalety tej powieści. Dla młodszych i tych starszych ? po prostu polecam z całego serducha.

Marta Ksiel ponownie porywa nas do swojego cudownego świata. Tym razem Bożek musi opuścić swój rodzinny dom by spędzić ferie u tajemniczej cioci Idy. Na domiar złego nie może zabrać ze sobą Liszka, bo złapało ono ospę, która jest przyczyną tego niesprawiedliwego zesłania do lasu w środku zimy. A jakby tego jeszcze było mało chłopiec musi zabrać ze sobą Tsadkiela. Jakie tajemnice czekają na chłopca w domku w lesie? Kim naprawdę jest nowo poznana ciocia? I dlaczego trzyma w domu stworzenie podobne do kozy? Czy Tsadkiel potrafi się uśmiechać? Na te i inne pytania znajdziecie odpowiedź w tej książeczce. Zapewniam, że Bożek, Tsadkiel, Bazyl i ciocia Ida nie dadzą wam się nudzić, jak przystało na nadprzyrodzoną rodzinkę.

IDĄ ŚWIĘTA!


Nowa książka Marty Kisiel to było to, na co czekałam równie mocno, jak na powrót do domu ze statku. Kiedy zasiadłam do tej lektury, wiedziałam że śmiechu będzie co niemiara, a cała historia znowu będzie po prostu epicka. I co? Nie myliłam się!

W domu Bożka na stałe zagościła radosna atmosfera. Tym bardziej, że zbliżały się święta i to nie byle jakie, bo Bożego Narodzenia. Od rana do wieczora Licho wycinało ozdoby choinkowe, a Krakers piekł coraz to nowe ciasteczka i gotował potrawy do wigilijnego stołu. Wszyscy pisali listy do Świętego Mikołaja, chociaż te wiele razy były zmieniane, ale bynajmniej nie skracane, a wydłużane jeszcze bardziej. W końcu jednak dzień świąteczny nadszedł i cała familia Bożydara Jakiełłka zasiadła do stołu, aby celebrować ten niezwykły czas. Po świętach, jak to zwykle bywa nadeszły przygotowania do Sylwestra. Bożek pierwszy raz mógł spędzić je z aniołami, utopcami, dżinami, widmami i wszelkiego rodzaju innymi potworami, ale w całym tym niezwykłym gronie znalazł się Tomek, przyjaciel chłopca ze szkoły.
Nie byłoby w tym nic dziwnego, gdyby nie to, że z Tomkiem do domu Bożka przyszła też ospa, która rozłożyła na łopatki Licho, wujka Konrada, a nawet Krakersa.
Mama, będąc mistrzynią szybkiej reakcji od razu stwierdziła, że Bożek, póki zdrowy musi wyjechać do cioci Ody, aby sam nie został zarażony chorobą.
Zapakowali się razem z aniołem Tsadakielem i Guciem do auta i wyjechali do Lichotki, gdzie mieli spędzić czas wolny, dopóki w domu sytuacja nie wróci do normalności.
Wszystko zapowiadało się w szarych kolorach, jednak była to tylko mgła, zapowiadająca wspaniałą przygodę.

Ponownie moje serduszko zostało skradzione przez Martę Kisiel. Ałtorka, bo tak Marta Kisiel sama na siebie woła pokazała, że odnajduje się nawet w literaturze świątecznej, bo poniekąd ?Małe Licho i Anioł z Kamienia? jest o świętach. Cała ta książka jest uroczą, ciepłą historią o odwadze i waleczności Bożka, a także zrozumieniu własnych błędów i nauce na nich. Marta Kisiel w swojej nowej historii zawarła dawno zapomniane wartości, takie jak przyjaźń, miłość i dbanie o bliskich. Nie da się ukryć, że ?Małe Licho i Anioł z kamienia? to pozycja pełna morałów i chociaż skierowana jest ona dla dzieci, to i dorośli będą mieć podczas czytania niezłą frajdę.

Pełno tutaj żarcików w stylu Marty Kisiel, a także śmiesznych sytuacji, które są w stanie zobrazować nam domowe życie Bożka. Ałtorka świetnie przedstawia życie widziane oczami dziecka, które tak bardzo różni się od sztywnego postrzegania świata przez dorosłych. Nic, tylko ubrać strój pandy (chyba że wolicie inne zwierzątko) i ponownie poczuć się, jak dziecko podczas lektury. Co więcej ?Małe Licho i Anioł z kamienia? pokazuje, że nie należy oceniać człowieka po pierwszym spojrzeniu na niego, bo wrażenie często jest mylne.

Nawiązania do ?Wiedźmina? to pryszcz przy ?Dziadach? Adama Mickiewicza! Uwielbiam wieszcza i kiedy tylko zobaczyłam cytat właśnie z ?Dziadów? umarłam z radości. Ba! Przyznam się Wam zupełnie szczerze, że to właśnie ?Dziady? uratowały moją maturę z polskiego, bo niestety, ale ?Lalka? to dla mnie kompletna porażka, której nie dałam rady doczytać dalej, niż do ósmego rozdziału.

?Małe Licho i Anioł z kamienia? to przezabawna opowieść, która uczy ważnych wartości. Co więcej muszę przyznać, że ubawiłam się przy niej nawet bardziej, niż przy ?Małym Lichu i tajemnicy Niebożątka?, ale obie te pozycje są napisane na wysokim poziomie. Wyśmienita fabuła, zabawne sytuacje i wspaniali bohaterowie to to, co wyróżnia Martę Kisiel od zwykłych autorów. Zdecydowanie polecam, a sama wrócę do tej książki jeszcze nie raz.

Zapewne Marta Kisiel stwierdziła, że co rok to prorok i rodzi nowe dzieła. W rok po Małym Lichu i tajemnicy Niebożątka możemy więc znaleźć (dosłownie za kilka dni, bo 30-go października, data nieprzypadkowa!) kolejną, nie mniej uduchowioną i upotworzoną książeczkę o przygodach chłopca i anioła. Tak jak pierwsza część działa się raczej latem i jesienią, tak teraz mamy piękną śnieżną zimę, Wigilię Bożego Narodzenia w kuchni pełnej pieczonych przez kichające anielskie Licho i potwora Krakersa pierniczki z dziurką do zawieszenia na choince i mały armageddon w postaci ospy. Choroba dopada po kolei każdego chyba mieszkańca, więc by nie dopadło pół-chłopca, pół-zjawę czy resztę niewykropkowanych postaci, zamierzają oni ferie zimowe odbyć na kwarantannie u cioci Ody.

Niestety jest problem: ciotka mieszka w środku lasu, zero prądu, wody czy zasad BHP w domu. Do tego nikt poza mamą i wujkami jej nie zna. Wraz z Bożkiem i Guciem, jedynymi nietkniętymi wirusem, jedzie na wypoczynek anioł Tsadkiel. I właśnie on, ten bezemocjonalny perfekcjonista, będzie zarzewiem wszystkich problemów, jakie będą miały miejsce w lesie za domem cioci. Bo to miejsce, w którym nie powinien znajdować się nikt, a jakoś samo się tam Bożkowi, Guciowi i nowemu, nieco sepleniącemu koledze Bazylowi. Okazuje się, że Tsadkiel-Zadkiel to nie taka bezuczuciowa postać jak myśleli.

Od kiedy po raz pierwszy przeczytałam "Dożywocie", całkowicie przepadłam.
Później, gdy już myślałam, że przepaść bardziej nie można, z każą częścią moje uwielbienie dla tego cyklu powiększało się.

Marta Kisiel podaje nam bohaterów, których nie sposób nie kochać, lub choćby lubić, historie, które choć wydają się lekkie, przemycają nie rzadko ważne i wartościowe treści.

A już seria "Małe Licho" jest dla mnie małym majstersztykiem!
Te książki dla teoretycznie młodszego czytelnika napisane są tak, że i dorosły może się przy nich doskonale bawić i wynieść coś dla siebie.

"Małe Licho i Kamienny anioł" kupił mnie totalnie już samym opisem. Samej autorce oznajmiłam, że czytając tą część, czułam się jak otulona cieplutki, puchatym kocykiem w zimny wieczór!

Kocham Bożka, kocham Liszko i Odę, i Bazylka!
No jak ich nie kochać?

Nie rozpisując się bardziej, serdecznie polecam!

Wszystko zaczyna się od przygotowań do Świąt: i jeśli wydaje Wam się, że ? biorąc pod uwagę datę premiery książki ? jest jeszcze za wcześnie, żeby naprawdę wczuć się w ten klimat, to muszę Wam od ­razu powiedzieć: mylicie się. Przygotujcie się zatem na ślinotok i świerzbienie w koniuszkach palców na samą myśl o dekorowaniu pierniczków przygotowanych przez Krakersa (i zjadaniu znacznej ich części w ramach absolutnie koniecznej kontroli jakości). Przygotujcie się również na mądre słowa związane z zasadnością obchodzenia świąt przez osoby i istoty spoza chrześcijańskiego kręgu socjo-kulturowego: jeśli kiedykolwiek dziecko wychowywane w myśl takich ?nieprawilnych? zasad zapyta Was, czy ma prawo do choinki, prezentów i reszty świątecznego Spielu, serdecznie polecam Wam ?pojechanie Konradem Romańczukiem?, i wyjaśnienie osobie małoletniej, z czegóż to czerpali ojcowie Kościoła na etapie ustanawiania kanonu świątecznych tradycji i wierzeń. Możecie również, za przykładem Konrada, uświadomić małolatowi, że istota zwana aniołem stróżem wywodzi się z mitu demona domowego? i cieszyć się, że nie macie pod ręką widzialnego i namacalnego anioła stróża, który mógłby zareagować na tego typu rewelacje tak, jak to czynią Licho i Tsadkiel w "Aniele z kamienia". I ta właśnie reakcja na potencjalne pokrewieństwo istot z natury rzeczy sobie przeciwstawnych stanowi sedno całej historii. Tak się bowiem składa, że tak pośród aniołów, jak i demonów (czortów, diabląt, duchów, personifikacji sił natury etc.), zdarzają się osobniki z gruntu dobre/złe, i takie, które ? czego czytelnikom Marty Kisiel tłumaczyć nie trzeba ? postępują wedle własnego kanonu zasad, który nie pasuje ściśle do przeciwstawnych kategorii zwanych roboczo ?ble? i ?cacy?. Ałtorka mówi o tym w prostych, żołnierskich słowach, trafiających zarówno do dzieci, jak i do dorosłych o otwartych sercach i głowach: "-W życiu są pewne zasady, których trzeba przestrzegać bez względu na wszystko. -Oczywiście, masz rację. W moim świecie te zasady brzmią następująco: broń słabszych, myć ręce przed jedzeniem i nie leczyć infekcji wirusowych antybiotykami. Cała reszta to rzecz względna. (?) -Jest dobro i jest zło. Nie można być trochę dobrym ani trochę złym. -Można. Wystarczy być człowiekiem." Proste? Niby tak? ale trzeba mieć w sobie pewną elastyczność, i umiejętność wyjścia poza skamieniałą (ha!) bryłę własnych przekonań, żeby posłuchać i usłyszeć, co inni mają nam to powiedzenia. "Małe Licho i anioł z kamienia" jest więc pogodną i radosną opowiastką o małym chłopcu, nadaktywnym potworze oraz nieoczywistym aniele, spędzających ferie w sercu zaśnieżonego lasu, przy racuszkach z cukrem pudrem i akompaniamencie cymbałków: a jednocześnie znakomicie sprawdza się jako historia dla starszych czytelników, którzy szukają w swoich lekturach przytulności, rodzinnego ciepła, szansy na oderwanie się od brzydkiej rzeczywistości, i? ortograficznej ekwilibrystyki na najwyższym poziomie. No i teraz to już możecie się na mnie obrażać, bo zaspoilerowałam Wam mnóstwo rzeczy, w sposób wykrętnie oględny i przegadany. Ale pomijając moją okrutną okropność? cieszmy się! Marta Kisiel upakowała na dwustu stronach ? przeplatanych genialnymi ilustracjami Pauliny Wyrt (gdzie moja kolorowanka Kisiel-verse, zapytuję grzecznie?!) ? mnóstwo dobra, ciętych ripost, mądrego humoru, oraz właściwie wszystkich swoich bohaterów, zestawiając ich przy tym w zgoła niespodziewane konfiguracje. Poza tym, jak to zwykle bywa w książkach Ałtorki ? kiedy jest ciepło, miło i przyjemnie, to jest bardzo ciepło, miło, przyjemnie i rodzinnie: ale kiedy trzeba się bać, to zdecydowanie jest czego, szczególnie jeśli szuka się pewnego zagubionego anioła, mając do pomocy dwa stworzenia z otchłani oraz zielonego tatusia. Oczywiście można się domyślać, że wszystko skończy się dobrze (Ałtorka pisze już kolejny tom przygód Małego Licha, za co czytelnicy są Jej dozgonnie wdzięczni): po drodze jednak nie obejdzie się bez momentów grozy, malowania macek fioletem, zapadania się w zaspy, tudzież demonicznych wizyt w kuchni ? w całkiem przypadkowej kolejności. Są tu również cytaty z poezji romantycznej (co więcej, pełnią istotną rolę w walce z istotami nadprzyrodzonymi!), i do bólu prawdziwe parafrazy dzieł kultury telewizyjnej ("Domowe przedszkole wszystkie dzieci kocha, choć czasem by chciało udusić je trochę?"); są liczne momenty, w których unosi się wzrok znad książki ? żeby westchnąć z lubością, otrzeć łzę, lub pójść do kuchni po kawałek ciasta, gdyż Ałtorka nie zna litości dla czytelników walczących z wczesnojesiennym tłuszczykiem - są wreszcie mądre, a nie zamęczone patosem, mądrości życiowe, nad którymi warto się pochylić: "Ja byłem dla ciebie naprawdę niedobry. Chciałem, żebyś się zmienił, żebyś nie był sobą (?). A przecież ja sam też ciągle próbuję być sobą po swojemu, a nie tak, jak wymyślili sobie inni, chociaż? Chociaż to wcale nie jest takie łatwe." Krótko i węzłowato: jeśli przepadacie za "Dożywociem", jest to książka dla Was. Jeśli wolicie "Oczy uroczne" ? jest to książka dla Was. Jeśli jesteście istotą małoletnią, która do tej pory czytała tylko "Małe Licho i tajemnicę Niebożątka": jest to zdecydowanie książka dla Was. A jeśli nie znacie jeszcze twórczości Marty Kisiel, ale jest Wam z jakiegoś powodu źle, smutno i bezsensownie na świecie: TYM BARDZIEJ jest to książka dla Was. Fszpanjałej lektury, alleluja!