Krótka historia wszystkich ludzi, którzy kiedykolwiek żyli (twarda)

"Przeszłość może i jest obcą krainą, lecz przez cały czas w naszym wnętrzu nosimy jej mapę."

Spora dawka wiedzy, podana w przystępny i interesujący sposób, pozwalająca zagłębić się w genomikę, naukę zajmującą się analizą materiału genetycznego zawartego w podstawowym zespole chromosomów, oraz genetykę, naukę zajmującą się dziedzicznością i zmiennością organizmów. Jak podkreśla Adam Rutherford, to sposoby odczytywania przeszłości człowieka, jego pochodzenia i celu zmierzania. Typowe, niepowtarzalne i wyjątkowe historie osobiste, ale jednocześnie historie zbiorowe jako reprezentantów gatunku.

Wrażenie robi oszałamiająca ilość informacji, którą można pozyskać w trakcie umiejętnego odczytywania sekwencji DNA, będących właśnie swego rodzaju źródłem historycznym. To nie tylko ustalenie stopnia pokrewieństwa między dwiema osobami, ale także śledzenie dróg przemieszczania się ludzi wędrujących po planecie Ziemi. Wskazanie w jak spektakularnie mylny sposób potocznie rozumie się pojęcie rasy, zatem jak bezsensowne są ideologie oparte na segregacji i rasizmie. Fascynujące spojrzenie na odsłanianie i porządkowanie tajemnic z dalekiej przeszłości. Śledzimy krzew ewolucyjny rodzaju ludzkiego, ścieżki migracji homo sapiens poza obszar Afryki, przystosowanie do środowiska naturalnego, zmienność genetyczną.

W książce zamieszczono mnóstwo zajmujących przykładów potwierdzających lub odrzucających słuszność wysuwanych na przestrzeni długich lat teorii odnośnie genetyki i dziedziczenia. Znaczenie zmian zachodzących w materiale genetycznym wciągu krótszych i dłuższych przedziałów czasu stanowi przedmiot naukowych dyskusji. Autor pokazuje, że nie było żadnego początku i nie ma brakujących ogniw, tylko odpływy, przypływy i znów odpływy życia przez kolejne epoki. Geny zmieniają kulturę, osadzającą się w naszych komórkach, zaś one w miarę upływu czasu zmieniają geny. Co ciekawe, rodowody już kilka pokoleń wstecz zaczynają się splątywać ze sobą i coraz mniej przypominać strukturę znanych nam drzew genealogicznych. Tak jakbyśmy byli po trosze wszystkimi, pochodzili zewsząd, wszyscy byli spokrewnieni.

Adam Rutherford wyjaśnia założenia Projektu Poznania Genomu Ludzkiego, naukowego przedsięwzięcia rzutującego na rozwój medycyny, poszerzenie wiedzy o przyczynach chorób. Odnosi się w szerszym wymiarze do prób odkrycia przykładowo genu piękna, określonych zdolności, geniuszu muzycznego, albo prób wyjaśnienia działaniem genów niezwykłych ludzkich zachowań, czy brutalnych morderstw. Obecność konkretnego wariantu genu może, wbrew powszechnemu sądzeniu, jedynie wpłynąć na zmianę prawdopodobieństwa jakiegoś zachowania, nie zaś go determinować. To tylko nieliczne próbki poruszanych w książce frapujących zagadnień. Pomimo początkowych obaw związanych ze zrozumieniem terminologii naukowej, niemal natychmiast wciągnął mnie komunikatywny i przystępny styl autora. Książka, do której chętnie zajrzę za jakiś czas, aby ponownie przemyśleć pewne kwestie, mocniej się w nie zagłębić.

...