Klasyczna literatura tybetańska

, buddyści woleli wypełnić swoją mitologię postaciami ludzkimi6. Życie Buddy rzuca światło na początki tej tradycji i stanowi wzorzec potrzebny do zrozumienia zarówno tego, co to znaczy być Buddą, jak i tego, co to znaczy być buddystą7. Posłużenie się żywotem Buddy jako postaci historycznej po to, by zilustrować dharmę, czyli nauki buddyjskie, może być też podstawową wskazówką dla dodatkowych mitów, taką mianowicie, iż żywoty innych ludzi, przedstawione jako opowieści historyczne, mogą w dalszym stopniu objawiać dharmę. Uznanie biografii religijnej za mit pozwala nam na dokonanie strukturalnego porównania buddyzmu i innych religii, zarówno po to, by podkreślić podobieństwa, jak i po to, by zaznaczyć typowe i wyróżniające go cechy. Opowieści o siddhach mają służyć bardziej złożonym celom, a nie tylko stanowić przekaz historyczny, który mieści się, lub nie, we współczesnych jedynie kanonach empirycznych. Wymiar horyzontalny i wertykalny Podsumowując: hagiograficzna literatura o indyjskich świętych jest ważna dla tradycji tybetańskiej, ponieważ mężczyźni i kobiety, których opisuje, są bezsprzecznie godni szacunku, z uwagi na ich duchowe osiągnięcia. Jednak ich mityczna funkcja może być analizowana jeszcze dalej, w kategoriach, które możemy określić jako wymiar wertykalny i horyzontalny. Wertykalny poziom mitu pozwala owym świętym na ,,zhumanizowanie" sfery transcendentalnej; sprawiają oni, że status istoty oświeconej jest dostępny na poziomie ludzkim. Stwarzają żywy obiekt czci. Stają się przykładem duchowego zwycięstwa, zrozumiałego dla tych, którzy wciąż się trudzą. Przynoszą nadzieję, ponieważ pokazują, że skoro oni potrafili osiągnąć swój cel, to zrobi to również każdy, kto podejmie niezbędny wysiłek. Natomiast symboliczne poziomy opowieści odkrywają nam, w jaki sposób taka przemiana może zaistnieć. Wartość ta jest transcendentna w tym sensie, że nie zależy od dokładności historycznej. Nie należy jednak ignorować horyzontalnego wymiaru historii. Aspirowanie przez niniejsze opowieści do statusu relacji historycznych łączy owe wertykalne elementy duchowego sukcesu ze zwyczajnym życiem. Święci reprezentują kontynuację; scalają wielkie postaci przeszłości z naszym własnym, osadzonym w historii ludzkim życiem. Są ogniwami w łańcuchu oświeconych istot, który sięga aż do samego Buddy, źródła najwyższego poznania i największego nauczyciela obecnej epoki. Dzięki swojemu wglądowi i osiągnięciom indyjscy święci są gwarantami wartości dharmy i zachowują czystość jej przekazu. Zapewniają legitymizację liniom duchowych mistrzów, żyjących w czasach nam bliższych. Fakt, że mistrzowie ci łączą teraźniejszość ze świętą przeszłością sprawia, że ich historyczne istnienie jest bardzo ważne. Alternatywą jest przerwanie tradycji. Tak więc ten gatunek literacki czerpie swoją wartość nie tylko z doktryny, ale również z afirmacji tego, co święte w procesie historii, który wszyscy kształtujemy. Bibliografia Abhayadatta GTGC Grub thob brgyad bcu rtsa bzhii chos skor. New Delhi: Chochel Legdan, 1973. Corless R. 1989 The Vision of Buddhism. New York: Paragon House. Delehaye H. 1962 The Legends of the Saints. New York: Fordham University Press. Dowman K. 1985 Masters of Mahamudra. Albany: State University of New York Press. Eliade M. 1964 Shamanism: Archaic Techniques of Ecstasy. Przekład z francuskiego W. Trask. New York: Pantheon Books. Polski przekład K. Kocjan: Szamanizm i archaiczne techniki ekstazy, wyd. I, Warszawa 1994: Wydawnictwo Naukowe PWN, wyd. II Warszawa: Wydawnictwo Aletheia, 2011 1970 Yoga, Immortality and Freedom. Przekład z francuskiego Willard Trask. Princeton: Princeton University Press. Polski przekład B. Baranowski: Joga. Nieśmiertelność i wolność. Warszawa 1997: Wydawnictwo Naukowe PWN. Govinda A. Wydawnictwo Akademickie DIALOG specjalizuje się w publikacji książek dotyczących języków, zwyczajów, wierzeń, kultur, religii, dziejów i współczesności świata Orientu. Naszymi autorami są znani orientaliści polscy i zagraniczni, wybitni znawcy tematyki Wschodu. Wydajemy także przekłady bogatej i niezwykłej literatury pięknej krajów Orientu. Redakcja: 00-112 Warszawa, ul. Bagno 3/219 tel. (0 22) 620 32 11, (0 22) 654 01 49 e-mail: Biuro handlowe: 00-112 Warszawa, ul. Bagno 3/218 (0 22) 620 87 03 e-mail: Serie Wydawnictwa Akademickiego DIALOG: o Języki orientalne o Języki Azji i Afryki o Literatury orientalne o Skarby Orientu o Teatr Orientu o Życie po japońsku o Sztuka Orientu o Dzieje Orientu o Podróże - Kraje - Ludzie o Mądrość Orientu o Współczesna Afryka i Azja o Vicus. Studia Agraria o Orientalia Polona o Literatura okresu transformacji o Literatura frankofońska o Być kobietą o Temat dnia o Życie codzienne Prowadzimy sprzedaż wysyłkową