KONIEC (DZIECIŃSTWA W) NRD
Ileż to jest na naszym rynku komiksów autobiograficznych? Dzieła rodzime i z najróżniejszych stron świata, lekkie i proste, trudne i złożone, dla młodych czytelników i tych całkiem już dorosłych? Wymieniać można by długo, ważne jest jednak pytanie ? które swoją drogą sam zadaję sobie nie raz ? czy ma sens wydawanie kolejnych? By sobie na nie odpowiedzieć, wystarczy sięgnąć po dzieła takie jak Kinderland ? wtedy rozwiewają się wszelkie wątpliwości, a zostaje tylko czysta przyjemność obcowania z naprawdę rewelacyjną powieścią graficzną, która potrafi zarówno poruszyć, zachwycić, obudzić kilka sentymentów, jak i skłonić do zadumy.
Koniec lat 80. XX wieku, NRD. Mirco Watzke chodzi do siódmej klasy, ale nie należy do popularnych dzieci. Wręcz przeciwnie, jest niski, na WF-ie sobie nie radzi, gra co prawda w ping ponga, ale lepiej idzie mu, gdy piłkę odbija książką ? bo z książkami jest mu bardziej po drodze, przez co każdy nazywa go kujonem. Kablem zresztą też. Życie Mirco toczy się głównie między domem a szkołą, a on sam rozdarty jest między byciem ministrantem i członkiem organizacji pionierskiej. Wszystko zmienia się pewnego dnia, kiedy poznaje nowego ucznia z równoległej klasy. Torsten nie jest grzecznym chłopcem, wdaje się w bójki, kradnie, trafił do tej szkoły, bo wyrzucono go z poprzedniej. A jednak to właśnie on zaczyna traktować Mirco jak kolegę, stając się dla niego kimś na kształt autorytetu. Co jednak przyniesie dla nich obu ta znajomość, rodząca się w czasie, kiedy kończy się świat NRD, w jakim przyszło im żyć?
Nowe dzieło Mawila, artysty znanego choćby z albumu Bend, nagrodzone w 2014 roku Max-und-Moritz-Preis, to prosty, ale zachwycający komiks o dorastaniu w cieniu opresyjnego ustroju. Brzmi to co prawda jak niezliczona ilość dzieł, które już powstały ? i równie wiele jeszcze powstanie ? ale jest w Kinderlandzie siła, szczerość i znakomite wykonanie, które sprawiają, że nie da się całością nie zachwycić.
Zresztą historia spisana i narysowana przez Mawila nie skupia się na tym samym, co choćby znakomity Arab przyszłości ? czyli koszmarze życia w świecie trawionym przez chorą władzę, niezrozumiałe tradycje i brutalność. To wszystko tu jest, autor niczego nie ukrywa, ale na pierwszy plan wysuwają się u niego problemy z dojrzewaniem, szukaniem samego siebie i swojego miejsca. Kłopoty w szkole, miłość, lęki, pragnienie akceptacji, dziecięce zabawy, pierwsze kosztowanie rzeczy dla wieku głównego bohatera jeszcze zakazanych. Któż z nas tego nie zna? Kto nie będzie się z tym identyfikował? Mawil jednak nie ogranicza się tylko do tego, pokazuje nam NRD-owską rzeczywistość i komentuje ją, choć czyni to bez słów i bardziej nas skłaniając do myślenia, niż podając wprost gotowe i łatwe do przełknięcia odpowiedzi.
Fakt, że całość zilustrowana została w cartoonowy, niemalże kojarzący się z komiksami dla dzieci sposób, nie jest tu bez znaczenia. Takie rysunki, w połączeniu z pojawiającą się erotyką czy zderzone z szarą rzeczywistością mają w sobie prawdziwą moc. Zresztą nie brak im także pewnej dozy realizmu, przede wszystkim jednak pełne są klimatu ? dla nas całkiem swojskiego. Całość tworzy poruszającą i zachwycającą powieść graficzną dla każdego miłośnika niemainstreamowego, ambitnego komiksu. Warto po nią sięgnąć, nawet jeśli sam temat już się wam znudził.
