Historia wewnętrzna

jest ,,prze­krzy­wiony" bez powodu - jego strony są po pro­stu wyspe­cja­li­zo­wane do peł­nie­nia odmien­nych funk­cji. Jedna lepiej radzi sobie z pły­nami, druga z pokar­mami sta­łymi. Można powie­dzieć: dwa w jed­nym. Pokrę­cone jelito cien­kie W naszym brzu­chu swo­bod­nie mie­ści się 3-6 metrów jelita cien­kiego, zwi­nię­tego w luźne pętle. Gdy wyko­nu­jemy skok z tram­po­liny, pod­ska­kuje ono razem z nami. Kiedy sie­dzimy w star­tu­ją­cym samo­lo­cie, razem z nami wci­ska się w opar­cie fotela. Gdy tań­czymy, rów­nież jelito żwawo podry­guje, a kiedy z powodu bólu brzu­cha wykrzy­wiamy usta w pod­kówkę, także ono napina mię­śnie, wygi­na­jąc je w podobny kształt. Tylko nie­liczni spo­śród nas kie­dy­kol­wiek widzieli wła­sne jelito cien­kie. Nawet lekarz pod­czas wzier­ni­ko­wa­nia jelit zwy­kle ogląda tylko jelito grube. Jed­nak nie­mal każdy, kto za pomocą maleń­kiej kamery prze­zna­czo­nej do połknię­cia miał oka­zję odbyć podróż przez jelita, prze­żył spore zasko­cze­nie. Nie jest to bowiem, jak można by się spo­dzie­wać, mroczna rura, lecz lśniący jak aksa­mit, wil­gotny, różowy i deli­katny twór. Mało kto wie, że z odcho­dami styka się wyłącz­nie ostatni metr jelita gru­bego: to, co znaj­duje się przed nim, jest zdu­mie­wa­jąco czy­ste (a na doda­tek w dużym stop­niu bez­wonne). Jelito sumien­nie wywią­zuje się ze swo­jego zada­nia - zaj­muje się wszyst­kim, co mu dostar­czamy, rygo­ry­stycz­nie prze­strze­ga­jąc przy tym zasad bez­pie­czeń­stwa i higieny pracy. Kosmki jeli­towe, mikro­ko­smki i gli­ko­ka­liks Na pierw­szy rzut oka jelito cien­kie wydaje się w swo­jej budo­wie nieco bar­dziej cha­otyczne niż inne narządy. Serce dzieli się na cztery komory, wątroba ma swoje zra­ziki, żyły mają zastawki, a mózg ma płaty - tym­cza­sem jelito cien­kie wrzu­cono po pro­stu do brzu­cha całe pokrę­cone. Jego praw­dziwy cha­rak­ter uwi­docz­nia się dopiero pod mikro­sko­pem. Dostrze­gamy wów­czas twór, o któ­rym z peł­nym prze­ko­na­niem można powie­dzieć, że został skon­stru­owany z zegar­mi­strzow­skim zami­ło­wa­niem do detali. Nasze jelito, chcąc nam zaofe­ro­wać jak naj­więk­szą moż­liwą powierzch­nię, usłuż­nie two­rzy fałdy. Na począ­tek przyj­rzyjmy się fał­dom widocz­nym gołym okiem - gdyby nie one, potrze­bo­wa­li­by­śmy jelita cien­kiego o dłu­go­ści 18 metrów, by mieć dość miej­sca do tra­wie­nia. Niech żyją fałdy! Ale per­fek­cjo­ni­sta tej klasy co jelito cien­kie by­naj­mniej na tym nie poprze­staje. Na jed­nym tylko mili­me­trze kwa­dra­to­wym nabłonka jelita w masę pokar­mową wnika aż trzy­dzie­ści ster­czą­cych kosm­ków. Są one tak maleń­kie, że pra­wie nie da się ich dostrzec - ale wła­śnie tylko pra­wie. Nasze oczy reje­strują obszar gra­niczny pomię­dzy widzial­nym a niewidzial­nym z tak wysoką roz­dziel­czo­ścią, że mimo wszystko roz­po­zna­jemy ich przy­po­mi­na­jącą aksa­mit struk­turę. Pod mikro­sko­pem maleń­kie kosmki wyglą­dają jak wiel­kie fale zbu­do­wane z poje­dyn­czych komó­rek (na mar­gi­ne­sie: aksa­mit pre­zen­tuje się bar­dzo podob­nie). Za pomocą bar­dziej pre­cy­zyj­nego mikro­skopu zoba­czymy, że każda z tych komó­rek zaopa­trzona jest w kolejne kosm­ko­wate wyrostki. Można powie­dzieć, kosmki na kosm­kach. Ale to jesz­cze nie koniec: owe mikro­ko­smki mają aksa­mitną ,,lamówkę", zbu­do­waną z nie­zli­czo­nych struk­tur cukro­wych, przy­po­mi­na­ją­cych w kształ­cie poroże jele­nia. To tzw. gli­ko­ka­liks. Gdy­by­śmy chcieli to wszystko wygła­dzić - fałdy, kosmki i kosmki na kosm­kach - jelito mia­łoby około sied­miu kilo­me­trów dłu­go­ści. A czemu w ogóle musi być takie wiel­kie? Dla­czego wła­ści­wie powierzch­nia tra­wienna jest wie­lo­krot­nie więk­sza niż powierzch­nia skóry? To chyba tro­chę za dużo jak na por­cję fry­tek czy jedno jabł Taka budowa ma jed­nak głę­boki sens: żeby samemu rosnąć, musimy roz­drob­nić wszystko, co przyj­mu­jemy z zewnątrz, na tak maleń­kie cząstki, byśmy mogli je wchło­nąć i uczy­nić czę­ścią nas samych. Pro­ces ten zaczyna się już w ustach. Gdy wgry­zamy się w soczy­ste jabłko, sły­szymy wyraźne chrup­nię­cie. Dzieje się tak dla­tego, że zębami miaż­dżymy miliony komó­rek owocu, które pękają jak balo­niki powie­trza. Im śwież­sze jest jabłko, tym wię­cej komó­rek pozo­staje wciąż nie­na­ru­szo­nych - dla­tego doko­nu­jąc oceny świe­żo­ści, instynk­tow­nie zda­jemy się na świa­dec­two uszu: im gło­śniej­sze chrup­nię­cie, tym lepiej. Zapraszamy do zakupu pełnej wersji książki