CYBULSKI O SOBIE (twarda)

Dziś kolejna rocznica tragicznej śmierci Zbyszka Cebulskiego. Ponieważ dowiedziałam się o tym wczoraj, nie miałam jak jej zamówić książki Marioli Pryzwan, by dziś uczcić pamięć Aktora, a i w wersji do pobrania jej niestety nie ma. Pognałam więc do biblioteki i oto zdaję relację ze znajomości ze Zbyszkiem. Myślę, ze mogę tak powiedzieć, ponieważ książka składa się z samych cytatów. Ich autorem jest, brawo zgadliście, Cybulski :) Po obejrzeniu kilku filmów z Aktorem zjadłam wszystkie rozumy i stwierdziłam, że wiem o Nim wszystko. Jak nakazała popkultura wzięłam Go za polskiego Jamesa Deana. Mam nauczkę, nie oceniać książki po okładce, a  aktora po przybranej pozie filmowej! Sam Cybulski odniósł się do przyczepionej mu jeszcze za życia łatki Deana, wedle niego była to zbieżność okoliczności powstania pewnego typu bohatera, który ma z resztą inne konotacje po obu stronach oceanu. Ale ja nie o tym, wszak to wszystko przeczytacie. W zasadzie powinnam zacząć od czego innego. A więc od początku. Znałam Cybulskiego z ekranu telewizora, a on był przecież nie tylko aktorem! Był organizatorem życia studenckiego, założycielem i szefem teatru satyrycznego Bim-Bom, wreszcie reżyserem. A co najistotniejsze pedagogiem, społecznikiem i teoretykiem filmu, bo jego wypowiedzi wychodzą daleko poza odpowiedzi na temat "jak zostać słynnym aktorem" (na które z resztą odpowiadał na łamach gazety "Na przełaj"). Gdy rozczarowany środowiskiem teatralnym szukał pomysłu nie tylko na siebie,ale na życie aktorskie w ogóle, skupił się na młodzieży jako, jakby to nie zabrzmiało, nadziei na lepszy teatr, ale i świat nie tylko dziś, ale i jutro. W ogóle to on młodzież uwielbiał, na niej opierał się teatr Bim-Bom, ciekawski był miłostek nastolatków, a nawet swą słynną rolę w Do widzenia do jutra uważał za niedostatecznie dobrą z powodu swego zbyt zaangażowanego wieku, młodzieży też cierpliwie odpisywał w listach do redakcji wspomnianego już Na przełaj. Ale, choć całe życie chciał podporządkować najpierw teatrowi, później filmowi (o pracy w  filmie i teatrze i subiektywnej dla Aktora "wyższości" jednego nad drugim traktuje odrębny rozdział omawianej książki) cenił także sferę prywatną. Ogromną rolę w krótkim, acz pełnym tytanicznej pracy, życiu odgrywała żona i syn. Bardzo ciekawym i istotnym w ukazaniu "prawdziwego ja" Aktora elementem składającym się na książkę są listy do żony, gdy ta leżała w szpitalu po powiciu ich potomka. Cybulski jest czułym opiekunem, który nie wyobraża sobie już ani jednego dnia bez ukochanej żony i synka. Ta książka musi znaleźć się na mojej półce z wielu względów, ale najważniejszym jest pozytywistyczna postawa Aktora wobec życia aktorskiego, ale przede wszystkim życia w ogóle.

Kiedy słyszę Zbigniew Cybulski, w głowi powstaje obraz- przystojny mężczyzna, w ciemnych okularach, z nieodłącznym papierosem w palcach, buntownik. polski James Dean. Zbigniew Cybulski był utalentowanym, cenionym i uwielbianym aktorem w latach 50- tych i 60- tych XX w. Tragiczna śmierć przerwała to kruche życie i wielką karierę. Na zawsze zapisał się na panteonie gwiazd a jego legenda trwa po dzień dzisiejszy. Prawie każdy wie kim był Cybulski i potrafi wymienić chociaż jeden film, w którym występował. Był znany między innymi z charakterystycznej roli Maćka Chełmickiego w "Popiół i diament", "Do widzenia, do jutra" czy "Rękopis znaleziony w Saragossie" oraz wielu sztuk teatralnych. Przez jednych wychwalany, przez innych krytykowany. Chciałam wyrobić sobie o nim własne zdanie, dlatego z miłą chęcią przeczytałam książkę Marioli Pryzwan. Lubię czytać biografie gdyż interesują mnie nieznane fakty lub sekrety z życia sławnych bądź znanych ludzi.

"Cybulski o sobie" to wyjątkowa biografia gdyż składa się wyłącznie z jego wypowiedzi, z radia, z prasy, z nagrań. Dzięki Elżbiecie Chwalibóg- Cybulskiej książka została wzbogacona o listy, zapiski, plakaty filmów oraz zdjęcia z prywatnego archiwum rodziny. Mariola Pryzwan z pozbieranych wywiadów i fragmentów wypowiedzi Zbigniewa Cybulskiego ułożyła pamiętnik, w którym autor opowiada o swojej nauce, o szkole aktorskiej, o filmach, o swojej pracy, o przyjemnościach, przyjaźniach i miłości, o popularności. Z tych wszystkich wiadomości wyłania się obraz człowieka, który umiłował sobie sztukę. Aktorstwo było dla niego pasją, sensem życia. Poprzez odgrywane postacie wyrażał siebie, dodawała otuchy, pomagał wierzyć w marzenia, w idee. Sam o sobie pisał " przywiązuję się do postaci , które gram, chociaż kiedy film jest już gotowy, oglądam go innymi oczami; zapominam jakby, że sam gram tę rolę". Zbigniew Cybulski udowadnia, że miał ogromny dystans do siebie i do swojej pracy. Potrafił ją obiektywnie ocenić. Może dlatego nie gwiazdorzył, żył normalnie nie zauważając swojej popularności.

Najbardziej ujęły mnie listy pisane do żony tuż po narodzinach ich dziecka. Czuć w nich wielka dumę z syna, troskę o bliskich i starach czy spełni się w nowej roli. Czy zapewni odpowiedni byt swojej rodzinie. Zbigniew odkrył swoje ciepłe, miłe i nieznane oblicze. Na chwilę opadła maska "Młodego Gniewnego".

Książka " Cybulski o sobie" jest pięknie wydana. Twarda okładka, mnóstwo prywatnych zdjęć, polskie i zagraniczne plakaty filmów, fragmenty scenariuszów z odręcznymi notatkami. Książka jest gratką dla wielbicieli Zygmunta Cybulskiego, polskiego kina i wybitnych polskich postaci.