Minęło kilka miesięcy od czasu pojawienia się ostatniej wersji Nexusa. Świat stał się inny. W USA bojownicy z FWP (Front Wyzwolenia Postludzi) posługują się Nexusem aby przeobrazić mężczyzn i kobiety w niebezpieczną broń przeciw głowie państwa i jego zwolennikom. W Waszyngtonie rządowy naukowiec, uzależniony od Nexusa, odkrywa więcej niż chce wiedzieć o sile zabójców i przez to kończy w labiryncie bez wyjścia. Sam żyje spokojnie z dziećmi urodzonymi z Nexusem w mózgu w Tajlandii. Jednak gdy pojawia się zagrożenie jej nowej rodziny gotowa jest poświęcić wszystko, aby ich obronić. W Wietnamie Kade i Feng uciekają przed tymi, którzy chcą skorzystać z ?tylnych drzwi?, które Kade stworzył w najnowszej wersji Nexusa. Nasz bohater musi zapobiec wojnie pomiędzy ludźmi i postludźmi. Ale aby tego dokonać nie może dać się zabić i musi być szybszy od prześladowców. W Szanghaju postludzkie dziecko - Ling Shu - musi podjąć bardzo niebezpieczne działania, aby oswobodzić swoją zuploadowaną matkę od rządu chińskiego. Pierwsze ciosy w wojnie między ludźmi i postludźmi zostały wymierzone. Świat pozostanie już na zawsze zmieniony...
W swojej najnowszej powieści Naam zabiera czytelników dalej w świat zmieniony przez Nexusa, technologię łączącą umysły, zwiększającą zdolności umysłu poprzez zastosowanie nanotechnologii, farmakologii i oprogramowania.
"Crux" jest przemyślanym thrillerem. Chociaż książka jest wypełniona strzelaninami, zamachami, walkami na pięści, włóknem węglowym i nanodronami, po raz kolejny to bardzo ludzkie zmagania, które napędzają historię. To zasadniczo opowieść o władzy, kompetencji rządu i uprawnieniach jednostek.
Wydarzenia w "Cruxie" to kontynuacja historii zapoczątkowanej w "Nexusie". Naam obrazowo opisuje zarówno dobro i zło możliwe do osiągnięcia poprzez wzmocnienie Nexusa. Niektóre osoby są uprawnione, wielu jest uzależnionych, a inni są zniewoleni. Pisarz jest bardzo dobry w opisywaniu postaci konfliktowych, pokazując w jaki sposób zło może pochodzić z dobrych intencji, jak dobrzy ludzie mogą podnieść porażkę i jak ciężkie te wybory mogą się okazać. W tej opowieści, tak samo jak w "Nexusie" żaden z bohaterów wykreowanych przez autora nie jest postacią stricte pozytywną czy negatywną. Bohaterowie ciągle zmieniają swoje oblicze w odpowiedzi na nowe doświadczenia i odkrycia. Oczywiście spotykamy tu znanych nam bohaterów z pierwszego tomu, ale pojawiają się również nowe postacie.
Naam nie pozwala aby filozofia stanęła na drodze dobrej historii. Podczas gdy jego bohaterowie walczą z własnym sumieniem lub próbują utrzymać się przy życiu Naam znajduje czas, aby dodać fragmenty humorystyczne do swojej opowieści, wliczając wspaniałe sceny, gdzie powiększony chiński klon i szpakowaty agent operacyjny CIA porównują blizny bitewne.
Tutaj dylematy etyczne są nieco bardziej ostre niż w "Nexusie". Mianowicie rząd chce wyeliminować dzieci urodzone z Nexusem w mózgu. Dzieci są porywane, torturowane, poddaje się je próbom oczyszczenia. Te niewinne istoty są karane z powodu postępu naukowego. Czy zatem już sam Nexus nie wznieca dylematów etycznych? Kto powinien mieć dostęp do niego? Czy władza nad umysłami świata powinna być udostępniona wszystkim, czy tylko wybranym? A może to tylko jedna osoba powinna mieć do niej dostęp? Może należałoby wybrać najmądrzejszą jednostkę i tylko jej udostępnić Nexusa? Tylko jak ocenić kto jest tym najmądrzejszym? I kto się tej oceny podejmie?
Nawet tytuł powieści nie jest do końca jasny. Autor nie wyjaśnia jak czytelnik ma rozumieć wyraz "Crux". Może należy szukać wytłumaczenia w innych językach? A może to specjalny zabieg, który zastosował pisarz, aby stworzyć kolejny powód do refleksji?
W "Cruxie" poruszane są również całkiem nowe problemy. Pojawia się metoda dzięki której stajemy się nieśmiertelni. Polega to na wgraniu naszego mózgu wraz z duszą do komputera (pisarz sugeruje, że nasza dusza zawarta jest w mózgu) i poprzez to pojawia się możliwość przetrwania "nas" długo po śmierci naszego ciała. W przyszłości może nastąpić załadowanie tych informacji do innego ciała. Tylko czy podczas tej operacji dane nie ulegną zniekształceniu lub częściowemu utraceniu? Czy poprzez ten proces nie spowodujemy powstania nowej istoty?
Przekaz tej powieści jest bardzo klarowny: Powinniśmy upowszechniać dorobek naukowy i nie powinno być to w jakikolwiek sposób ograniczane, lecz nie wszystkie wyniki badań, eksperymentów naukowych powinny być zastosowane w praktyce - każdy z przypadków powinien być wnikliwie rozważony ze wszystkimi jego wadami i zaletami.
Polecam tę książkę fanom science fiction, thrillerów szpiegowskich, inżynierii genetycznej i dystopii.
Ramez Naam jest technologiem amerykańskim z Seattle, informatykiem, transhumanistą, pisarzem i mówcą. Urodził się w Kairze. Gdy miał 3 lat przybył do USA. Absolwent informatyki. Tworzył oprogramowanie Microsoft Internet Explorer i Microsoft Outlook. Był CEO w Apex Nanotechnologies. W jego posiadaniu jest blisko 20 patentów. Zasiada w gronie doradców Institute for Accelerating Change, jest członkiem World Future Society, starszym członkiem Foresight Institute, członkiem Institute for Ethics and Emerging Technologies i byłym członkiem Extropy Institute. Naam jest autorem książki "More Than Human: Embracing the promise of biological enhancement", omawiającej w kontekście nauki i medycyny nowe technologie i promującej udoskonalanie człowieka, poprzez użycie nowych narzędzi technologicznych dla dobra własnego, naszego potomstwa i świata, np. terapii genowej i nanotechnologii. 23 lipca 2005 Ramez Naam otrzymał nagrodę im H.G. Wellsa za Zasługi dla Transhumanizmu. Na konferencji w 2010 wygłosił referat pt. "Humanity 2020: The Next 10 Years of Human Development", a na Singularity Summit (w 2010 roku) w San Francisco w stanie Kalifornia jego wystąpienie miało tytuł "The Digital Biome".
