Chłopiec na szczycie góry

Rok 1935, II wojna światowa zbliża się nieubłaganie.
Pierrot Fischer mieszka w Paryżu wraz z rodzicami. Jego matka jest z pochodzenia Francuzką, a ojciec Niemcem. Siedmiolatek jest miły i bardzo grzeczny. Przyjaźni się z głuchoniemym żydowskim chłopcem, którego wychowuje sama matka. Wiódł szczęśliwe i skromne życie dopóki jego rodzice nie umarli. Po ich śmierci nie ma nikogo, kto mógłby się nim zająć i Pierrot trafia do domu dziecka. Jednak po pewnym czasie okazuje się, że ma na świecie jeszcze żyjącego krewnego, ciotkę Beautrix. Kobieta przygarnia chłopca pod swoje skrzydła i razem zamieszkują w posiadłości Adolfa Hitlera, w której pracuje jako gosposia. Pierrot jest zachwycony nowym domem i jego właścicielem, który jest dla niego miły i sprawia mu prezenty. Niestety osoba Hitlera źle wpływa na chłopca i zmienia się on diametralnie.

Jak łatwo zmienić się w łagodnego oraz niewinnego chłopczyka, w bezlitosnego i egoistycznego mężczyznę. Jak łatwo przestać zwracać uwagę na wartości takie jak rodzina, przyjaźń, szacunek, dobro. I to wszystko w imię czego? W imię chęci stania się ?kimś?, w imię posiadania władzy i pieniędzy. Dziecko można określić, jako pustą misę, która napełnia się tym, co do niej wlewamy. Gdy wpajamy dziecku pozytywne wartości, wyrośnie ono na porządnego człowieka, gdy zaś zatrujemy jego umysł i postrzeganie świata, to wyrośnie na potwora w ludzkiej skórze. Z przykrością oraz żalem obserwowałam tę przemianę, która zachodziła w Pierrotcie. John Boyne ponownie pokazał, że jest w stanie napisać niezwykle ważną i poruszającą historię, a przy tym tak wciągającą.

17 kwietnia swoją premierę miała trzecia książka Johna Boynea "Zostań, a potem walcz".

CHŁOPIEC NA SZCZYCIE NAZIZMU

?Chłopcem na szczycie góry? John Boyne stara się powtórzyć sukces znakomitego ?Chłopca w pasiastej piżamie?. Podobna tematyka, dziecięcy bohater mierzący się z koszmarem drugiej wojny światowej i nazizmem, podobny tytuł, wykonanie też podobne. Powtórka z rozrywki? Absolutnie nie, bo choć powieść nie zachwyca już tak bardzo jak poprzednia, to wciąż wspaniała i wciągająca lektura, która poruszy zarówno młodszych, jak i starszych czytelników.

Jest rok 1936. Siedmioletni Pierrot jest zwyczajnym chłopcem, jakich wielu w Paryżu. Jedynym, co wyróżnia go od reszty rówieśników jest jego niewielki wzrost. Wkrótce jednak jego życie wywraca się do góry nogami, kiedy najpierw cierpiący na uraz psychiczny wywołany wojenną traumą ojciec, po ataku szału, traci życie pod kołami pociągu, a potem także chora na płuca mama odchodzi z tego świata. Pierrot zostaje zupełnie sam, nie mając nikogo bliskiego szybko trafia do sierocińca, a życie tam nie należy do najłatwiejszych. Wtedy jednak chłopiec dostaje list od ciotki Beatrix, której nigdy nie widział na oczy, a która żyje w Austrii, gdzie pracuje dla pewnej zamożnej rodziny, jako służąca. Pierrot trafia pod jej skrzydła i zamieszkuje w Berghoff ? rezydencji samego Adolfa Hitlera. Druga wojna światowa jeszcze nie wybuchła, jednak sytuacja jest nieciekawa. Chłopiec trafia w sam środek obcego mu świata, gdzie czeka na niego groza, przerażające sekrety i gry o najwyższą stawkę. Co go tam spotka i jakie będą tego konsekwencje?

?Chłopiec na szczycie góry?, z racji elementów, o których wspomniałem już na wstępie, nie będzie w stanie uniknąć porównań z ?Chłopcem w pasiastej piżamie?, który stał się już czymś w rodzaju opus magnum Johna Boyne?a. Nie będę więc oryginalny odwołując się do niego właśnie, jednak chyba nie da się inaczej. O tematyce już mówiłem, warto jednak zauważyć, jak bardzo obie powieści różnią się pod względem tempa i konstrukcji. ?Piżama?? już od pierwszych stron była dynamiczna, nie zwlekała z niczym, tymczasem ?Góra?? rozwija się powoli. Owszem, rodzice bohatera umierają na samym początku, jednakże zanim Pierrot trafi wreszcie do willi Adolfa Hitlera, mija 1/3 książki. Ale nie myślcie, że wieje tu nudą. Wręcz przeciwnie, napięcie powoli narasta, rozwój wydarzeń ciekawi, a zakończenie? ?Chłopiec w pasiastej piżamie? zaskakiwał nim, poruszał, wywracał świat czytelnika do góry nogami, a jak jest tym razem? Musicie przekonać się sami ? warto.

Poza tym powieści Boyne?a napisane są stylem łatwym w odbiorze, dobrym dla nastoletnich czytelników, jak i również dojrzałych odbiorców. Nie ma tu epatowania przemocą, nie ma też unikania niewygodnych kwestii. Jest za to intrygująca historia, która skłania do myślenia i zapada w pamięć. Polecam ją Waszej uwadze.

"Chłopiec na szczycie góry" to skłaniająca do refleksji powieść. Autor porusza ważne kwestie: miłość, dojrzewanie i przemianę nieświadomego pewnych rzeczy chłopca w młodzieńca, który umie ocenić czy dane zachowanie/czyny są dobre czy złe, ale niekoniecznie kieruje się w swoim postępowaniu zasadami moralnymi.
W powieści autor opisuje losy, mieszkającego w Paryżu, siedmioletniego Pierrota, który w przeddzień wybuchu II wojny światowej zostaje osierocony, pozbawiony przyjaciela i psa. Trafia on do domu dziecka. W sierocińcu nie ma on łatwo.
"Pierrot robił, co mógł, aby zaprzyjaźnić się z innymi dziećmi, ale to nie było łatwe, bo one znały się już doskonale i nie kwapiły się do tego, by pozwolić nowicjuszowi przystać do którejkolwiek z grup. Ci, którzy lubili czytać, nie pozwalali Pierrotowi wtrącać się do ich rozmów o książkach, bo on czytywał inne niż oni. Ci, którzy od miesięcy budowali wioskę w miniaturze z drewna zebranego w pobliskim lesie, tylko pokręcili głowami i stwierdzili, że skoro Pierrot nie ma pojęcia, jaka jest różnica pomiędzy heblem a pilnikiem, to nie pozwolą mu zepsuć tego, nad czym tak ciężko pracują. Ci, którzy każdego popołudnia kopali piłkę na podwórzu, przybierając sobie jako przydomki nazwiska ulubionych zawodników francuskiej reprezentacji narodowej - Courtois, Mattler, Delfour - raz nawet pozwolili Pierrotowi stanąć na bramce, ale ponieważ jego drużyna przegrała jedenaście do zera, doszli do wniosku, że jest za mały, by wyskakiwać do wysokich strzałów, a tylko pozycja brakarza była w zespole nieobsadzona."
"Jedyną osobą, z którą spędzał sporo czasu, była dziewczynka starsza od niego o rok albo dwa, imieniem Josette."

Pierrot nie pozostaje długo w domu dziecka, gdyż okazuje się, że ma ciotkę w Austrii, która wszelkimi siłami próbuje ściągnąć bratanka do siebie. W ten sposób chłopiec trafia do rezydencji na szczycie góry Berghof. Panują tu ściśle określone zasady i reguły postępowania. Osoba właściciela wywołuje u innych szacunek, ale też i przerażenie, łącznie z niechęcią i pragnieniem zemsty. Pan domu pojawia się w rezydencji, by odpocząć od trudów wojny oraz by zaplanować ze współpracownikami dalszą strategię działania. Pierrot jest świadkiem tych spotkań. Żeby lepiej się zaadoptować w nowych warunkach, chłopiec zostaje zmuszony do zmiany imienia na Pieter. Pieter coraz bardziej zafascynowany jest osobą i postępowaniem właściciela rezydencji, a jest nim Adolf Hitler.
"W ósmym roku życia Pierrota Führer zbliżył się do niego, zainteresował się tym, co czyta, dał nawet swobodny dostęp do swej biblioteki i zaczął polecać autorów i książki, pod wrażeniem których sam pozostawał. (...) Pierrot czytał nawet książkę samego Führera, "Mein Kampf"."
Chłopiec wyrasta na okrutnego i zapatrzonego w siebie młodzieńca. Przestają liczyć się dla niego więzi rodzinne, przyjaźń czy szacunek dla drugiego człowieka. Nie zdradzę więcej, zachęcam do sięgnięcia po tę książkę. Powieść czyta się szybko, choć momentami ona przeraża. Książka wzrusza i pozostawia trwały ślad w pamięci.

Chłopiec na szczycie góry Johna Boyne?a była drugą przeczytaną przeze mnie książką tego autora. Swoją przygodę z jego twórczością rozpoczęłam od Chłopca w pasiastej piżamie, która zrobiła na mnie bardzo duże (i pozytywne) wrażenie. Przez długi czas nie mogłam się otrząsnąć po tej historii i zastanawiałam się, czy był to jednorazowy ?wyskok? autora, czy może on po prostu tak ma, że pisze niezwykłe powieści. Długo musiałam czekać na to, aby to sprawdzić i w końcu się doczekałam. Chłopiec w pasiastej piżamie nie był jednorazowym objawieniem, bowiem kolejna jego książka z chłopcem również w roli głównej jest tak samo niesamowicie realna, wciągająca i urocza (mimo występujących tragicznych wydarzeń).

Autor w najnowszej książce opowiada historię pewnego chłopca, któremu przyszło żyć m. in. w Paryżu w czasie, kiedy miała miejsce II wojna światowa. Małego Pierrota, bo tak ma na imię główny bohater, poznajemy jako kilkulatka, który wraz z mamą i psem D?Artagnanem mieszka w jednej z kamienic, gdzie ma swój dom również jego niezwykły przyjaciel, Anszel. Chłopców połączyła bardzo silna więź, prawie braterska, której nie przeszkadzała wada Anszela ? głuchota. Niestety życie zgotowało obu chłopcom przykre niespodzianki: wskutek niefortunnych zdarzeń Pierrot trafia na tytułowy szczyt góry, czyli do Berghof, domu położonego w Alpach w Austrii. Do rezydencji samego Adolfa Hitlera?

Książka Chłopiec na szczycie góry spełniła wszystkie moje oczekiwania, jakie wobec niej miałam. To znaczy autor stworzył historię na miarę niesamowitego Chłopca w pasiastej piżamie. Po raz kolejny wplata on w fabułę II wojnę światową i przedstawia ją w sposób smaczny oraz prosty w odbiorze. Myślę, że spokojnie lekturę tę może przeczytać uczeń czwartej klasy szkoły podstawowej, a dlaczego? Ponieważ Boyne uważnie dobiera słowa, a trudne i brutalne wydarzenia opisuje w sposób przystępny. Mały czytelnik nie powinien mieć przez nie koszmarów, natomiast książka z pewnością wywoła dużo pytań ?dlaczego?, na które będzie chciał znaleźć odpowiedzi.

John Boyne na tle II wojny światowej rysuje historię chłopca, który pod wpływem otoczenia zmienia się wręcz nie do poznania. Wywołuje on przy tym masę emocji, które stopniowo zalewają duszę czytelnika. Spokojnie mogę ją porównywać do przywoływanej już przeze mnie poprzedniej książki Boyne?a Chłopca w pasiastej piżamie. Mimo poruszonej w powieści różnorodnej tematyki jest ona łatwa w odbiorze. Zauważyłam już to w Chłopcu w pasiastej piżamie, autor ma niezwykle lekkie pióro, historie przez niego kreowane są łatwe w odbiorze, ujmują prostotą i zawierają w sobie przesłania. Dzięki temu są one nie tylko kolejnymi książkami zapisującymi w pamięci ludzkości okropieństwa minionych lat, ale także są źródłami ukazującymi różne wartości i postawy. No i oczywiście przy tym uczą.

Dla mnie ciekawym doświadczeniem w związku z tą książką było poznanie osoby Adolfa Hitlera, która zniszczyła życie naprawdę mnóstwa ludzi. Boyne pokazał go jako zwykłego człowieka, który ma potrzeby, pragnienia i szalone idee.

Jak wspomniałam już wcześniej Chłopiec na szczycie góry okazał się równie dobrą powieścią co Chłopiec w pasiastej piżamie. Oprócz nadmienionych wyżej rzeczy, autor porusza także temat przyjaźni: tej prawdziwej i głębokiej, która potrafi przetrwać wszelkie życiowe zawirowania. Boyne stworzył kolejną głęboko zapadającą w pamięć historię. Jestem szalenie ciekawa jego innej książki: W cieniu pałacu zimowego, ponieważ w przeciwieństwie do jego ?chłopców? akcja rozgrywa się na wschodzie, a konkretniej w Rosji. Mam nadzieję, że niedługo mnie coś natchnie i się za nią zabiorę.

...

Chłopiec na szczycie góry ? splugawić niewinność

Chłopiec na szczycie góry to, niedostępna do tej pory w Polsce, powieść autora znanego przede wszystkim za sprawą Chłopca w pasiastej piżamie, który poruszył miliony czytelników i widzów, za sprawą świetnego filmu. Nie potrzebowałam większej zachęty, by rozpocząć lekturę, zwłaszcza, że uzyskałam możliwość zapoznania się z powieścią jeszcze przed oficjalną premierą. I już teraz mogę Was zapewnić, że John Boyne po raz kolejny zaskakuje i wzrusza. Serdecznie zapraszam do lektury przedpremierowej recenzji i zachęcam do wyczekiwania na przyszły wtorek, kiedy to książka zagości na półkach księgarni.

Mały Pierrot nie miał łatwego życia. Wszystkie jego problemy zaczęły się w momencie, gdy jego ojciec ? były żołnierz niemiecki, nie potrafiąc poradzić sobie z prześladującymi go wspomnieniami z wojny zaczyna coraz więcej pić i dopuszcza się coraz gorszych czynów wobec swojej żony i matki chłopca ? francuski. Odmienne poglądy polityczne i pogłębiający alkoholizm mężczyzny doprowadzają do tego, że opuszcza on rodzinę i kilka dni później ginie pod kołami pociągu. Matka chłopca niedługo później również opuszcza ten świat nękana chorobą i chłopiec zostaje sam jak palec. Przynajmniej do czasu, gdy z sierocińca trafia pod opiekę swojej ciotki ? Beatrix, a tym samym rozpoczyna nowe życie w Berghof ? rezydencji Adolfa Hitlera.

Książka została podzielona na trzy akty obejmująca kolejno rok 1936, lata 1937-1941 i lata 1942-1945. Małego Pierrota poznajemy jako inteligentnego, brzydzącego się przemocą i oczytanego jak na swój wiek chłopca. Czyste ucieleśnienie niewinności, ciekawe świata dziecko, wyjątkowo dotknięte przez los, jednak pielęgnujące w sobie dobre wspomnienia i pamięć o bliskich mu osobach. Z czasem jednak widzimy, jak chłopiec coraz bardziej zapomina o tym co było dla niego ważne zatracając się całkowicie w ślepym podziwie dla pana domu do którego trafił ? Adolfa Hitlera. Autor pokazuje jak łatwo jest manipulować, zwłaszcza młodym człowiekiem, jak nazistowska ideologia zostaje wpojona małemu chłopcu, przez co ten zatraca możliwość odróżniania dobra od zła. A także jak prosto jest tłumaczyć sobie własne czyny, nawet te najbardziej plugawe, chcąc zdobyć cudze uznanie, bądź zrekompensować własne krzywdy.

Pomimo wyjątkowo ciężkiego tematu autor prowadzi historię lekko i z wyczuciem, przez co książkę czyta się szybko. Czytelnik często też zyskuje możliwość wglądu w myśli małego Pierrota, co nie tylko stanowi ciekawe spojrzenie na okropieństwa wojny z perspektywy małego dziecka, które niektóre rzeczy pojmuje na opak lub kompletnie ich nie rozumie, a także lepiej pozwala zrozumieć przemianę jaka zachodzi w chłopcu pod złym wpływem Adolfa Hitlera i jego poglądów narzucanych Niemcom.

Historia małego Pierrota wychowującego się w rezydencji Adolfa Hitlera wstrząsnęła mną do głębi i z pewnością długo nie będę mogła przestać o niej myśleć. Obraz niewinnego dziecka wrzuconego w świat pełen przemocy, tajemnic i zdrady, w którym należy ważyć każdy swój krok i słowo, nie jest czymś obok czego można przejść obojętnie. Autor po raz kolejny pokazał, że po mistrzowsku potrafi grać na emocjach czytelnika, a przy tym stworzył historię, od której naprawdę trudno się oderwać.

RECENZJA PRZEDPREMIEROWA

- I w końcu on stwierdził, że ma historię do opowiedzenia; historię chłopca, który najpierw był przyzwoitym człowiekiem i miał serce przepełnione miłością, a potem został splugawiony przez władzę. Historię chłopca, który popełnił zbrodnie i musi teraz z nimi żyć do końca życia; skrzywdził ludzi, którzy go kochali, i przyczynił się do śmierci tych, którzy zawsze okazywali mu tylko dobroć; sprzeniewierzył się swemu prawu do własnego imienia i musi teraz przez resztę życia znów się go uczyć- ? fragment książki.

Każda z przeczytanych przeze mnie dotąd książek Johna Boyne?a wywoływała u mnie poruszenie i wędrowała na listę istotnych pozycji w mojej czytelniczej karierze. Nie inaczej jest w przypadku najnowszej na polskim rynku powieści tego autora, która w regularnej sprzedaży będzie dostępna od 14 marca 2017 roku.

?Chłopiec na szczycie góry? to rozpisana na trzy akty historia małego Francuza ? Pierrota, który w przeddzień wybuchu II Wojny Światowej zostaje osierocony przez rodziców i pozbawiony możliwości opieki w rodzinnym Paryżu, trafia do domu dziecka. Wielkim zaskoczeniem dla chłopca okazuje się fakt, że ma jednak bliską rodzinę w postaci ciotki, która dokłada wszelkich starań, aby ściągnąć bratanka do siebie. Zasady panujące w rezydencji na szczycie góry są jasno wytyczone i nie pozostawiają wątpliwości, że jej gospodarzem jest nie lada osobistość, napełniająca domowników z jednej strony nabożnym szacunkiem, a z drugiej ? przerażeniem, a nawet nienawiścią. Od czasu do czasu pan domu pojawia się na swych włościach, aby zaczerpnąć oddechu od wojennych zmagań bądź też omówić strategię działania ze swoimi najbliższymi współpracownikami. Świadkiem tych spotkań jest mały Pierrot, który na potrzeby lepszego zaadaptowania się do nowych warunków przyjmuje imię Pieter. Pieter coraz bardziej zafascynowany osobą swojego chlebodawcy wyrasta w przekonaniu, że stworzony jest do rzeczy wielkich. I nie byłoby może w tym nic złego, gdyby nie to, że obiektem uwielbienia naszego głównego bohatera stał się Adolf Hitler?

Boyne po raz kolejny osadził akcję swojej powieści w nieludzkich czasach. Nauczona doświadczeniami z lektury ?Chłopca w pasiastej piżamie? spodziewałam się następnej wstrząsającej lektury, która nie da o sobie łatwo zapomnieć. I rzeczywiście, tak właśnie było. Początkowo niewinny i pacyfistycznie nastawiony Pierrot wraz z rozwojem akcji wyrasta na bezlitosnego i zapatrzonego w siebie Pietera, dla którego przestają mieć znaczenie więzy rodzinne, wieloletnie przyjaźnie czy szacunek do drugiego człowieka. Przesiąknięty nazistowską ideologią młody człowiek staje się przykładem na to, jak łatwo można manipulować ludźmi odnosząc się do ich potrzeby zdobycia uznania i zrekompensowania sobie poniesionych kiedyś krzywd. Ta historia nie może mieć szczęśliwego finału, i tak jak wojenna zawierucha ma w sobie śmierć oraz zdradę. Ostatecznie jednak pozostaje poczucie winy i pamięć o tym co zaszło, towarzyszące Pierrotowi najprawdopodobniej do końca jego dni. Przynajmniej tyle jest winien tym, którzy za jego sprawą stracili życie?

Polecam tę lekturę. Lekturę, po której zakończeniu, pozostajemy milczący i bezbrzeżnie smutni.

...