Akcja adaptacja

em i ma czas, ale rodzice nie chcą jej powierzać głównej opieki nad dzieckiem - i mają do tego pełne prawo. Czasem rodzina naciska albo zniechęca, bo inne dzieci z tej rodziny chodzą do przedszkola (lub nie). Rodzina może też naciskać na konkretne miejsce. Na przykład na to, żeby rodzice posłali swoje dziecko do tego samego miejsca, gdzie chodzą dzieci siostry lub brata. Czasami to się sprawdza, ułatwia logistykę i podjęcie decyzji. Można z pierwszej ręki dowiedzieć się wielu rzeczy, dostać wsparcie. Zdarza się, że dziecku łatwiej jest się zaadaptować w miejscu, do którego chodzi już ktoś dobrze znajomy. A czasami to utrudnia rodzicom funkcjonowanie, bo stawia ich w zależności od innych członków rodziny i tworzy bliskość, która nie dla wszystkich jest optymalna. Zdarza się też, że takie wspólne przedszkole przyczynia się do pomieszania ról - roli rodzeństwa i roli rodziców kolegi z przedszkola. Czasem rodzina naciska w przeciwnym kierunku, czyli utrzymuje, że dziecko jest jeszcze malutkie i niegotowe, że wciąż powinno być w domu albo z babcią itp., a rodzice chcą, żeby poszło do przedszkola. Albo nie chcą, żeby spędzało za dużo czasu z babcią. Albo chcą, żeby mama poszła do pracy, choć rodzina uważa, że powinna się jeszcze opiekować dzieckiem. Wspieranie dziecka w rozwoju Rodzice, kiedy posyłają dziecko do przedszkola, myślą też o tym, żeby dziecko się jak najlepiej rozwijało. Mają czasem poczucie, że nie są w stanie wspierać go w rozwoju tak, jak to będzie w przedszkolu, bo uważają, że przedszkolak potrzebuje specjalistycznej opieki, żeby się dobrze rozwijać. Kiedy rozmawiam o tym z rodzicami, mam poczucie, że zmniejsza się w naszym społeczeństwie poczucie zaufania rodziców do własnych możliwości odpowiadania na potrzeby dzieci. To niestety efekt uboczny zwiększającej się troski i świadomości. Czego więc potrzebuje dziecko w wieku przedszkolnym? Jaka wiedza po stronie dorosłych i jakie kompetencje są potrzebne, żeby się rozwijało? Przede wszystkim dzieci potrzebują relacji, a więc dorosłych, którzy potrafią takie relacje z dziećmi budować i chcą to robić. Niezależnie od tego, gdzie dziecko spędza czas, w domu czy w przedszkolu, rozwój następuje poprzez relacje. Dzięki poczuciu bezpieczeństwa i atmosferze akceptacji, które się w tych relacjach tworzą. Panie nauczycielki w przedszkolu też - świadomie i celowo lub nie - zaczynają od zbudowania relacji z każdym dzieckiem, które mają pod opieką. Sytuacja w domu jest inna niż ta w przedszkolu, bo relacja budowana jest od narodzin dziecka. W rodzinie rodzice mierzą się z braniem pod uwagę potrzeb dwójki lub trójki dzieci. Panie w przedszkolu biorą pod uwagę potrzeby dwadzieściorga dzieci, a także, warto pamiętać, potrzeby rodziców tych dzieci, potrzeby dyrekcji przedszkola, potrzeby systemu edukacji. To naprawdę niełatwe. Często dzieci radzą sobie z tym w ten sposób, że chcą zaspokajać swoje potrzeby emocjonalne -bliskości, więzi, odreagowania trudnych emocji - głównie w domu rodzinnym. Dzięki temu pogodzenie potrzeb wszystkich dzieci w grupie staje się łatwiejsze. Im większa grupa dzieci, tym większe prawdopodobieństwo, że to, co tam się dzieje, będzie bardziej dostosowane do ogólnego poziomu dzieci w danej grupie. Nie chodzi mi tutaj nawet o intencje wrażliwych na potrzeby dzieci nauczycieli, tylko o ich możliwości. Niektórym dzieciom to w zupełności wystarczy, bo mają w domu wsparcie i kontakt emocjonalny adekwatny do ich potrzeb. Dla niektórych dzieci może to być za mało - ze względu na zachowanie rodziców, na to, co się dzieje w przedszkolu, ich indywidualne potrzeby i aktualną sytuację życiową. Przedszkole jest źródłem innego rodzaju różnorodności niż dom. Nie wynika ona z elastyczności i dyspozycyjności dorosłych, ale z obcowania z różnorodnym, bogatym społecznie - ale też poznawczo - środowiskiem. Dziecko przedszkolne styka się na ogół z większą liczbą ludzi niż dziecko, które jest pod opieką rodziców. Zaangażowane nauczycielki mogą dzieciom umożliwić kontakt z wieloma różnymi sytuacjami, bodźcami, aktywnościami. Z tej różnorodności dziecko wybiera sobie to, co odpowiada jego potrzebom. Jest to dla niego tym łatwiejsze, im bardziej dorośli są nastawieni właśnie na to, że dziecko wybiera z pewnej oferty, i nie wywierają presji, żeby korzystało ze wszystkiego, co mu się proponuje. Mając dobre relacje w domu, dzieci bardzo dobrze sobie radzą z tym, że w przedszkolu nie mają tak zindywidualizowanej opieki jak w domu i że nie zawsze każda ich potrzeba jest zaspokajana, choć potrzebują, żeby przynajmniej większość była brana pod uwagę. Mogą spokojnie odroczyć niektóre swoje troski i potrzeby do czasu spotkania się z rodzicami - pod warunkiem, że wierzą, że wtedy te potrzeby zostaną zaopiekowane. ***