15 minut do szczęścia

ła pani funta? Wyprostowała się, odwróciła w moją stronę szybkim płynnym ruchem i spojrzała na mnie groźnie. - Przyglądam się rysie na moim samochodzie! - wrzasnęła. Zaskoczył mnie jej wybuch. Do tego momentu miałem dość udany dzień i zestawienie cieszenia się nim z jej wykrzywioną z wściekłości twarzą wytrąciło mnie z równowagi. Zwykle nie brakuje mi słów, ale w tej raczej osobliwej chwili, szurając nogami, zdołałem wydukać jedynie, że nie mogę przez nią wsiąść do swojego auta. Kobieta z jakiegoś powodu wściekła się jeszcze bardziej, ale dała krok w tył, robiąc miejsce, żebym mógł otworzyć drzwi. Gapiła się na mnie, kręciła głową i wybełkotała coś w rodzaju: - Co za chamstwo! - Wyrzucała też z siebie niedokończone zdania typu: - To znaczy, że Zamierza Czułem, że szybko tracę apetyt. Odłożyłem smutną kanapkę z supermarketu na miejsce pasażera i czym prędzej odjechałem. Nawet w chwili, gdy się oddalałem, kobieta opierała jedną dłoń na biodrze, drugą wskazywała na mnie i kręciła głową. Czułem się skonsternowany i trochę zasmucony całym tym spotkaniem. Ktoś mnie nie lubił, a ja nawet nie wiedziałem dlaczego. Klinika nie znajdowała się zbyt daleko, ale ta odległość wystarczyła, żebym odtwarzał interakcję raz po raz i czuł się z każdą powtórką coraz bardziej odrzucony. Zdenerwowało mnie to i wiedziałem, że powinienem uporządkować myśli przed spotkaniem z kolejnym klientem, więc postanowiłem znaleźć alternatywne podejście do tej sytuacji. W terapii poznawczo-behawioralnej stosuje się proces poznawczy nazywany modelem ABC, w którym A określa zdarzenie aktywujące (ang. Activating Event), B to myśli i przekonania (ang. Belief), C to konsekwencje, czyli odczucia i zachowania (ang. Consequences). Ludzie, myśląc, często przechodzą od A do C, opuszczając to, co jest pomiędzy. Janet, na przykład, widzi A (jej szef na nią krzyczy) i C (doprowadza ją do płaczu), a nie dostrzega ważnej roli myśli i przekonań. Tymczasem przyczyną, dla której Janet się denerwowała, było wzmacnianie jej przekonania, że nie radzi sobie w pracy, co czyni ją bezwartościową. I to właśnie powodowało, że płakała. Z wykorzystaniem tego samego modelu mogłem dostrzec, z jakiego powodu zdenerwowałem się na parkingu; też myślałem niewłaściwie. A: Kobieta była na mnie zła. B: Żywię przekonanie, że ludzie muszą mnie lubić, żebym był szczęśliwy. C: Poczułem się odrzucony i zraniony. Mogłem dostrzec swoje błędne przekonanie. W życiu nie wszyscy będą mnie lubili. Jestem dość żwawym, żywiołowym typkiem, przez co często uchodzę za głośnego i irytującego i muszę się do tego przyzwyczaić. Dlatego miałem potrzebę zastąpić tamto przekonanie innym. Jak w przypadku Janet, reakcja była raczej odbiciem emocji kogoś innego, a nie moich. Kobieta była zła, a teraz, gdy się trochę uspokoiłem, rozumiałem dlaczego. Podeszła do swojego samochodu i dostrzegła na nim rysę, a także zobaczyła stojący obok pojazd. Dlatego pomyślała, że właściciel tego drugiego auta (ja) na pewno uszkodził jej samochód i jest samolubnym idiotą. Po powrocie rzuca jakiś żarcik i odjeżdża, nie przyznając się do winy. Nic dziwnego, że kobieta się wściekła. Treść dostępna w pełnej wersji eBooka. 1 D. Lykken, A. Tellegen, Happiness is a stochastic phenomenon, ,,Psychological Science" 1996, 7(3), s. 186-189 (przypisy liczbowe pochodzą od autora). 2 M. Argyle, Causes and correlates of happiness, w: D. Kahneman, E. Diener, N. Schwarz (red.), Well-being: The foundations of hedonic psychology, Nowy Jork: Russell Sage Foundation 1999, s. 353-373. Podziękowania Przede wszystkim chciałbym podziękować Kelly Ellis z Blink Publishing za wiarę w moje pomysły i zachęcanie mnie do przełożenia ich na książkę. Jestem również ogromnie wdzięczny redaktorom Oliverowi Holdenowi-Rea i Nathanowi Joyceowi za pomoc w przekształceniu mojej chaotycznej plątaniny idei w bardziej spójny zbiór zdań. Wielkie podziękowania dla wszystkich naukowców, badaczy i psychologów, którzy poświęcili tyle czasu i wysiłku na badania dotyczące szczęścia. Ta książka nie powstałaby, gdyby nie ludzie tacy jak Daniel Kahneman, Sonja Lyubomirsky, Steven Pinker, Daniel Gilbert i Elizabeth Dunn, którzy zainspirowali tak wielu z nas do sprawdzania statystyk i lepszego rozumienia przyczynowości, by uchronić się przed udzielaniem złych porad. Chciałbym również osobiście podziękować wszystkim moim klientom, którzy uczęszczali do mnie na terapie od ponad piętnastu lat; to w większości naprawdę cudowni ludzie, którzy nauczyli mnie o zdrowiu psychicznym więcej, niż mogłyby nauczyć książki. A przede wszystkim pragnę podziękować swojej żonie i bratniej duszy Dawn, a także synowi Billyemu, którzy byli i zawsze będą moimi najlepszymi przyjaciółmi.