Zawód: szpieg

�nią­dze są naj­pew­niej­sze? Je­że­li fa­cet pra­cu­je dla pie­nię­dzy, to cią­gle chce ich mieć wię­cej i co­raz bar­dziej się sta­ra. Agent po­tra­fi się wy­ka­zać nie­praw­do­po­dob­ną in­wen­cją. Je­że­li jest od­po­wied­nio zmo­ty­wo­wa­ny, do­ko­nu­je cu­dów. Cza­sa­mi mu­sisz go wręcz ha­mo­wać. Mówi: ,,Zdo­bę­dę taką a taką in­for­ma­cję". ,,A masz do niej do­stęp?" ,,Nie, ale wiem, kto ma". To już robi się nie­bez­piecz­ne. Ro­śnie ry­zy­ko. Zde­cy­do­wa­nie. Ta­kie­go agen­ta trze­ba bar­dzo umie­jęt­nie pro­wa­dzić, bo sam so­bie może zro­bić krzyw­dę. Mó­wi­li­śmy, że gdy sy­tu­acja nie jest jed­no­znacz­na, de­cy­zję o kon­ty­nu­acji bądź za­prze­sta­niu wer­bun­ku po­dej­mu­je po dys­ku­sji spe­cjal­ny ze­spół. Kto wcho­dzi w jego skład? Do­świad­cze­ni ofi­ce­ro­wie wy­wia­du i wi­ce­dy­rek­tor kie­run­ko­wy. Trze­ba zna­leźć od­po­wiedź na py­ta­nie: ,,Czy dal­sze ry­zy­ko nam się opła­ca?". Z za­sa­dy taka roz­mo­wa od­by­wa się w Pol­sce, w wy­jąt­ko­wych sy­tu­acjach de­cy­zję może wziąć na sie­bie re­zy­dent. Oczy­wi­ście musi po­wia­do­mić o niej cen­tra­lę. Cen­tra­la za­wsze może de­cy­zję zmie­nić. Dla­te­go py­ta­my, jak wy­glą­da ta­kie spo­tka­nie. Ofi­cer - co zro­zu­mia­łe - ob­sta­je za wer­bun­kiem, prze­ło­że­ni się wa­ha­ją. Co de­cy­du­je? Jak zwy­kle w ży­ciu za­le­ży to od lu­dzi, ale na ogół roz­jem­cą jest wi­ce­dy­rek­tor, a na­wet dy­rek­tor wy­wia­du. Opo­wiem o swo­jej prak­ty­ce. Mia­łem kil­ka ta­kich spo­tkań. Prze­wod­ni­czył im Wła­dy­sław Po­żo­ga, wi­ce­mi­ni­ster od­po­wie­dzial­ny za wy­wiad. Bra­łem w nich udział jako na­czel­nik i wi­ce­na­czel­nik wy­dzia­łu. Ty­po­wa dys­ku­sja ro­bo­cza, każ­dy się wy­po­wia­da. Ja jako na­czel­nik je­stem naj­bli­żej spra­wy. Po­żo­ga za­zwy­czaj na ko­niec pyta: ,,A wy co, na­czel­ni­ku?". Mó­wię na przy­kład: ,,Wer­bu­je­my da­lej". A on: ,,To pro­szę uza­sad­nić". Więc uza­sad­niam. No i Po­żo­ga: ,,Do­brze, ale na wa­szą od­po­wie­dzial­ność". Ja: ,,Na moją". On: ,,No to ro­bi­my tak, jak na­czel­nik uwa­ża". Po­żo­ga bez opo­ru zmie­niał de­cy­zję pod wpły­wem czy­jejś ar­gu­men­ta­cji. Je­śli ktoś był pew­ny, do­brze uza­sad­nił, chciał wziąć od­po­wie­dzial­ność na sie­bie - to okej, pro­szę bar­dzo. Wi­ce­mi­ni­stro­wi też za­le­ża­ło na suk­ce­sie. Czy spo­tka­nia wer­bun­ko­we są na­gry­wa­ne przez wer­bow­ni­ka? Wszyst­ko jest na­gry­wa­ne. Mie­li­śmy zresz­tą zna­ko­mi­ty sprzęt Na­gra Ste­fa­na Ku­del­skie­go. Ku­del­ski to Po­lak z bar­dzo pa­trio­tycz­nej ro­dzi­ny. Jego oj­ciec ofi­cer nie wró­cił po woj­nie do Pol­ski. Więc syn ro­bił ka­rie­rę na­uko­wą i biz­ne­so­wą w Szwaj­ca­rii. Dziś pi­sze się o nim ,,szwaj­car­ski na­uko­wiec", a war­to wie­dzieć, że na­zwa ,,Na­gra", któ­rą dał swo­im ma­gne­to­fo­nom, po­cho­dzi od sło­wa ,,na­grać". To był nie­wiel­ki - jed­na trze­cia stro­ny for­ma­tu A4 - ma­gne­to­fon szpu­lo­wy. Ta­śma była dość cien­ka, ale wy­star­cza­ła na trzy, czte­ry go­dzi­ny na­gra­nia. Sprzęt nie był lek­ki, ale wcho­dził do we­wnętrz­nej kie­sze­ni ma­ry­nar­ki. Oczy­wi­ście w le­cie, pod lnia­ną ma­ry­nar­ką, ra­czej nie dało się go no­sić, bo od­kształ­ce­nie ma­te­ria­łu było zbyt wi­docz­ne. Moż­na go więc było wsa­dzić do tyl­nej kie­sze­ni spodni albo przy­kle­ić ta­śmą do cia­ła. Ka­bel z mi­kro­fo­nem wy­pro­wa­dza­ło się przez rę­kaw lub pod kla­pę ma­ry­nar­ki. Wy­star­cza­ło, mi­kro­fo­ny były bar­dzo czu­łe. W trak­cie spo­tka­nia je­steś więc oka­blo­wa­ny? Tak. Ma­gne­to­fon w kie­sze­ni, mi­kro­fon wy­pro­wa­dzo­ny albo wbu­do­wa­ny w spin­kę czy gu­zik. A gdy ktoś cię zwo­dzi, to na dru­gą roz­mo­wę wer­bun­ko­wą też idziesz z ma­gne­to­fo­nem? Sza­le­nie ry­zy­kow­ne. Pod­czas bu­rzy mó­zgów po­dej­mu­je się de­cy­zje tak­że w spra­wie tego, czy idziesz z ma­gne­to­fo­nem, czy nie. Ja­sne, że to ry­zy­kow­ne, bo mo­żesz zo­stać wcią­gnię­ty w pu­łap­kę. Je­śli kontr­wy­wiad za­trzy­ma cię ze sprzę­tem do na­gry­wa­nia, to bę­dzie nie­we­so­ło. Za­zwy­czaj umó­wio­ne jest na­stęp­ne spo­tka­nie, ale to jesz­cze nic nie zna­czy. Prze­cież de­li­kwen­ta moż­na spo­tkać ,,przy­pad­kiem" wcze­śniej, praw­da? My do nie­go pod­cho­dzi­my, gdy nie jest przy­go­to­wa­ny. Przy­ci­ska­my go. Ry­zy­ko jest