Katarzyna Medycejska zapisała się na kartach Historii głównie jako ambitna i bezwzględna królowa - regentka odpowiedzialna za rzeź hugenotów w noc św. Bartłomieja. Niejednokrotnie oskarżano ją o bezduszność i żądzę władzy, dla której nie wahała się poświęcić swoich uczuć i własnej rodziny, a także o znacznie poważniejsze przestępstwa, jak czary, trucicielstwo czy bezpardonowe eliminowanie każdego, kto stanął na jej drodze, w tym matki swego zięcia, królowej Joanny Nawarskiej.
Jako matka królów i regentka wywoływała skrajne emocje; decyzje, jakie zmuszona była podejmować, nie zawsze budziły zrozumienie, podobnie jak determinacja i bezwzględność, z jakimi dążyła do zapewnienia władzy swoim dzieciom. Kiedy jednak bliżej przyjrzeć się dramatycznym losom Medyceuszki oraz czasom i otoczeniu, w jakich przyszło jej żyć, zaczynamy dostrzegać wielowymiarowość, niejednoznaczność, nieprzeciętność oraz głęboki tragizm jej postaci.
Poznajemy młodziutką Katarzynę jako zaledwie dziesięcioletnią sierotę, potomkinię potężnego rodu Medyceuszy, wychowywaną przez ciotkę w pałacu we Florencji. Decyzją stryja, papieża Klemensa VII, w wieku czternastu lat zostaje poślubiona młodszemu synowi francuskiego króla, Henrykowi II Walezjuszowi. Od samego początku musi znosić niezliczone poniżenia i upokorzenia ze strony długoletniej metresy męża, Diany de Poitiers, której wpływy nie ograniczają się do osoby samego króla i polityki, lecz również pożycia królewskich małżonków oraz wychowania ich dzieci. Katarzyna, rzucona w wir dworskich intryg musi walczyć o swoją pozycję oraz szacunek męża i poddanych. Po śmierci Henryka jako królowa - matka i regentka musi zapewnić przetrwanie dynastii aranżując małżeństwa dzieci i pełniąc rolę doradcy w sprawach państwowych, co nie jest zadaniem prostym - głównie za sprawą rozlicznych intryg wpływowego rodu Gwizjuszy i Bourbonów oraz zakusów Anglii i Hiszpanii. Katarzyna miała nieszczęście panować w czasach religijnych niepokojów między hugenotami a katolikami i choć była zwolenniczką pokojowych rozwiązań politycznych oraz wykazywała się niezwykłą jak na owe czasy tolerancją religijną, uważana jest do dziś za organizatorkę rzezi hugenotów podczas zaślubin swej córki, Margot z królem Nawarry, Henrykiem.
Dla odmiany dobrze udokumentowane jest zainteresowanie Katarzyny okultyzmem; królowa była patronką Nostradamusa, zatrudniała osobistego astrologa, a przepowiednie i horoskopy były bardzo ważnym elementem jej życia. Nie ma dowodów na to, że parała się czarami i trucicielstwem.
Katarzyna Medycejska żyła w ciekawych czasach, co rzeczywiście okazało się jej przekleństwem. Jej życie obfitowało w dramatyczne wydarzenia, nie brakowało w nim moralnych rozterek i dylematów oraz trudnych decyzji wymagających od niej niezwykłego poświęcenia i samozaparcia. Wcześnie osierocona, zmuszona do poślubienia męża, który nią wzgardził i znoszenia upokorzeń jego kochanki, ofiara licznych życiowych tragedii, zawsze stawiała dobro kraju na pierwszym miejscu; wrodzona charyzma i nieprzeciętna inteligencja zahartowały jej charakter i dały siłę do stawiania czoła przeciwnościom losu. Postać to niejednoznaczna i kontrowersyjna, ale przez to jakże barwna i intrygująca; jawi się jako wpływowa i tolerancyjna monarchini, zdradzana żona, kochająca matka, wierna przyjaciółka, niespełniona kochanka, mistrzyni kompromisów, dalekowzroczna dyplomatka i twarda negocjatorka, a także wrażliwa i błyskotliwa kobieta w świecie zdominowanym przez mężczyzn - to tylko niektóre z wcieleń tej nadzwyczajnej postaci. Wielowątkowa powieść C.W. Gortnera przybiera formę pamiętnika pisanego u schyłku życia przez jego bohaterkę i z wielkim rozmachem przedstawia dramatyczne i powikłane losy Medyceuszki na tle burzliwych czasów XVI - wiecznej Francji. Emanuje z niej bogactwo emocji i psychologiczna głębia doskonale ukazujące złożoność postaci, różne odcienie jej osobowości i charakteru oraz niezaprzeczalny tragizm bohaterki. Powieść dosłownie przenosi w czasie, sugestywna i emocjonalna narracja porywa, głębia postaci - nie tylko głównej bohaterki, ale również tych drugo - i trzecioplanowych - zachwyca. To nie tylko kompleksowy, rewelacyjny, nakreślony z rozmachem i wyczuciem fascynujący portret niezwykłej kobiety ze wszystkimi jej wzlotami i upadkami, lecz także całej epoki, która urzeka niezwykłym bogactwem obyczajowym, rzetelnością i solidnością pod względem historycznym, realizmem postaci oraz niepowtarzalnym klimatem w zadziwiający sposób oddziałującym na wyobraźnię, pozwalającym bez reszty zanurzyć się w świecie Katarzyny.
Powieść C.W. Gortnera nie ma słabych stron, jest doskonała pod każdym względem. Czyta się ją dosłownie jednym tchem i nie sposób się od niej oderwać. Rzuca więcej światła na postać Medyceuszki, wokół której narosło tyle legend, że trudno oddzielić je od faktów, legend przesadzonych i krzywdzących lub zgoła nie mających nic wspólnego z rzeczywistością. Nie znaczy to, że portret królowej namalowany jest wyłącznie w jasnych barwach, jest jedynie pełniejszy, bardziej ludzki i wielowymiarowy. Jak przystało na biografię postaci tak kontrowersyjnej, lektura budzi spore emocje, sprzeczne uczucia, lecz pozostawia niezapomniane wrażenia, których echa długo jeszcze będą brzmiały w naszych myślach. Gorąco polecam!
książka 
