?Kwantowy Świat? Manjita Kumara to niewątpliwie jedna z najlepiej napisanych książek popularno naukowych, przedstawiająca historię powstania teorii kwantowej. Samo pojęcie kwantu wymyślił w roku 1900 Max Planck, który rozwiązując problem promieniowania ciała doskonale czarnego został niejako zmuszony do przyjęcia faktu, że energia promieniowania może być pochłaniana przez materię jedynie w postaci niewielkich pojedynczych porcji energii czyli kwantów. Już na początku XX wieku dokonano odkryć, których nie można było opisać pojęciami stosowanymi w fizyce klasycznej. Przyjęcie teorii kwantowej wprowadziło zamieszanie do uporządkowanego świata. Właściwie przez cały wiek wielcy uczeni tacy jak Planck, Einstein, Bohr, Schrodinger, Heisenberg, Born i wielu innych prowadzili zażarte naukowe spory dotyczące natury rzeczywistości i praw rządzących materią. Głównymi problemami jakie usiłowali rozwiązać to budowa atomu i problem dualizmu korpuskulano-falowego. Czy światło jest falą elektromagnetyczną i podlega prawom określonym w fizyce klasycznej, czy jest złożona z cząstek (fotonów),a może jest jednocześnie i falą i zbiorem cząstek materii? Okazało się, że bez zastosowania pojęć teorii kwantowej nie jest możliwa uzyskanie odpowiedzi na tak sformułowane pytanie i wyjaśnienie struktury i natury światła. Podobnie było z budową pojedynczej cząstki materii ? atomu. Planetarny model atomu zaproponowany na początku XX wieku przez Ernesta Rutheforda, który do dnia dzisiejszego jeszcze ?pokutuje? w podręcznikach szkolnych, został w krótkim czasie podważony przez Nielsa Bohra, gdyż z punktu widzenia zasad obowiązujących w fizyce klasycznej, ujemnie naładowane elektrony krążące po określonych orbitach, są silnie przyciągane przez dodatnio naładowane jądro, w związku z czym taki obraz atomu już wówczas był zupełnie nieprawdziwy. Dziś wiemy, że zjawiska zachodzące na poziomie cząstek elementarnych nie zachodzą w sposób ?poukładany?, a są zbiorem różnych zachowań tych cząstek , zależą od wielu czynników i nie da się ich opisać bez ?skwantowania atomu?. Dla ówczesnych wielkich fizyków zmagania z mechaniką kwantową stanowiły dramat przypominający walkę z jakimś demonem, który pojawił się, by wprowadzić chaos do uporządkowanego świata fizyki klasycznej. I chociaż ostatecznie udało się częściowo okiełznać skwantowany mikrokosmos w matematycznej klatce równań, to nawet dziś przy próbie opisu pewnych zjawisk fizycznych niemożliwa jest jednoznaczna interpretacja. Autor książki w sposób przystępny opisuje historię przełomowych odkryć fizyki w XX wieku i niejako przy okazji kreśli nam dość szczegółowo sylwetki wymienionych na wstępie wielkich uczonych, nie omijając szczegółów z ich życia prywatnego, ich wielkich sukcesów, ale i także ich porażek i osobistych dramatów. ?Kwantowy Świat? Einstein, Bohr i wielki spór o naturę rzeczywistości Manjita Kumara to naprawdę ciekawa i fascynująco napisana lektura dla wszystkich. Każdy, kto chciałby poznać historię poznawania budowy materii i zjawisk zachodzących w niedostępnym dla naszych zmysłów mikroświecie , powinien koniecznie sięgnąć po tę książkę. Andrzej O.