Kronika japońska / Pustka i pełnia

Opis produktu:

  Dwa teksty Bouviera opisujące jego podróż do Japonii, łączy kronikarski zapis - przemyślany i skończony szkic kraju - z wielością notatek, urywków, chaotycznych nieraz zapisów codzienności, odkryć i zadziwień, tworząc obraz pełniejszy i żywszy, odsłaniając przed czytelnikiem fascynujący krajobraz Dalekiego Wschodu.

  KRONIKA JAPOŃSKA
  W powieści przeżywamy duchową podróż do Japonii: mitycznej, mówiącej o boskim pochodzeniu narodu, i tej realnej, wyłaniającej się ze starych kronik, relacji zamorskich żeglarzy i kart historii. Wraz z pisarzem poznajemy kulturę cesarskiego dworu z jego surową etykietą i... zauroczeniem modną kaligrafią. Z zadumą rozważamy paradoksy: oto kapitan strzelców pisze przesubtelne wyznania miłosne pośród najgorszej nędzy, a minister wojny układa wierszowane listy. Bouvier, powołując się na pamiętniki Marca Polo, śledząc losy wypraw oraz działalność misyjną Kościoła katolickiego, odkrywa dla nas nieznany ląd. Autor po mistrzowsku wykonuje swoje zadanie; niemal jak archeolog zdejmuje warstwy i kolejne maski. Praca szwajcarskiego obieżyświata kontrapunktowo załamuje się przy opisie tragedii Hirosimy. Kronika japońska na pewno nie jest etnograficzną ciekawostką. To wspaniałe vademecum dla wszystkich pielgrzymów pragnących dotrzeć tam, gdzie "Wchód napotyka Zachód".

  Ten kronikarski zapis znakomicie dopełnia część druga: "Pustka i pełnia", zawierająca nieopublikowane za życia autora notatki z podróży do Japonii, barwne zapisy spostrzeżeń, przenikliwe obserwacje otaczającej go rzeczywistości, niejednokrotnie całkowicie obcej i nieznanej. Migawki, ulotne obrazy z życia codziennego, chwil spędzanych z żoną Éliane, narodzin drugiego syna przeplatają się z rozważaniami na temat japońskiej literatury, polityki, religii.
  Podobnie jak w "Kronice japońskiej" Bouvier odwołuje się w swoich przemyśleniach do innych kultur i filozofii, zwłaszcza europejskiej, porównując je z mentalnością japońską. Tytułową "pustkę" można odnieść do spokoju i przestrzeni japońskiej wsi, praktykowania filozofii zen, a także maksymy "świat jest pustką, pustka jest światem", "pełnię" zaś do przeludnionych miast, ludzkich tłumów, ich pośpiechu i hałasu. Styl Bouviera to przede wszystkim szczególna właściwość spojrzenia, precyzyjne kreski miniaturzysty, jedyna w swoim rodzaju umiejętność uchwycenia fragmentów wieczności przez pryzmat jakiejś scenki, przypadkowego spotkania.
  Połączenie tych dwóch opowieści o Japonii nie jest jedynie literacką podróżą czy też etnograficzną ciekawostką, lecz - na kształt samej filozofii zen - drogą do zrozumienia i poznania świata zupełnie innego niż nasz.


Nicolas Bouvier (1929-1998) - pisarz szwajcarski, uchodzący za jednego z najlepszych autorów w swoim kraju. Po studiach prawniczych i literackich poświęcił się podróżom. Wszystkie książki, które napisał, inspirowane są pobytami w odległych zakątkach świata; od relacji pośpiesznych globtroterów, epatujących swych słuchaczy lub czytelników egzotyką, "zaliczających" zabytki i lokalne atrakcje, dzieli je cała przepaść. Na tle piśmiennictwa tego typu twórczość Bouviera zajmuje miejsce szczególne: relacja faktograficzna, choć sama w sobie ciekawa i barwna, wzbogacona jest zawsze o wnikliwą obserwację i filozoficzną refleksję, sama podróż zaś - będąca zarazem podróżą w głąb ludzkiej duszy - traktowana jest jako zajęcie badawcze lub jako rodzaj twórczej inspiracji. Jego książki można śmiało przyrównać do dzieł Hermanna Hessego, Stanisława Vincenza czy genialnych wizjonerów kina: Wernera Herzoga i Andrieja Tarkowskiego. Wszystkie one, każda na swój niepowtarzalny sposób, odzwierciedlają uniwersalną Magellanowską formułę: navigare necesse est; ku pożytkowi zaś wytrawnego czytelnika przybiera ona inną postać: narrare necesse est.

Tytuł oryginału: Chronique japonaise. Le Vide et le Plein. Carnets du Japon
Język oryginału: francuski
Przekład: Krystyna Arustowicz ("Pustka i pełnia"), Krystyna Sławińska ("Kronika japońska")