Konające zwierzę (twarda)

To już nie pierwsza książka Philipa Rotha, którą miałam okazję czytać, ale książka pt. Konające zwierzę jest chyba najlepsza spośród całej bibliografii tego autora. Oczywiście potwierdzę tę opinię dopiero wtedy, gdy przeczytam wszystkie książki jego autorstwa. Jeśli jednak miałabym się podzielić opinią na temat Konającego zwierza, to powinnam tu przede wszystkim wspomnieć o ciekawej, intrygującej, a poprzez to wciągającej fabule, która sprawia, że człowiekowi ciężko oderwać się choćby na chwilę od czytania tej ciekawej księgi. Nawet po jej przeczytaniu człowiek czyta dalej spis treści i okładkę, licząc że może i tam znajdzie jeszcze kawałek fabuły... ale niestety musi obejść się ze smakiem. Co powinnam więcej powiedzieć? Może po prostu tylko to, że polecam.

Być może to i prostacka parafraza klasyka, ale za to dobrze oddaje charakter dzieła Rotha, sfilmowanego kilka lat temu pod tytułem ?Elegia?. Główny bohater tej powieści może. I chce. Bo uwielbia kobiety, ale te młodsze. Młode. Te, w których kobiecość dopiero kwitnie. Wielbi je, zachwyca się nimi, analizuje naturę ich oraz swoją, pierwotne instynkty i społeczne uwarunkowania. A wszystko to z literackim pięknem prawdziwego mistrza słowa.

Kiedy David Kepesh w roku 1992 mając 62 lata poznał zaledwie 24 letnią Consuellę Castillo, myślał że to będzie typowy przelotny romans, jakich wiele. Jako szanowany wykładowca, a przy tym także popularny dzięki programowi telewizyjnemu krytyk literacki, od dawna sypiał ze swoimi studentkami ? po incydencie sprzed lat robił to jednak dopiero wtedy, kiedy przestawał już być ich profesorem. Tak samo rzecz ma się w przypadku Consueli, nie mniej tym razem nic nie przypomina wcześniejszych przypadków. Dziewczyna jest inna, dojrzalsza, bardziej świadoma swojego ciała i wpływu, jaki wywiera na mężczyzn, choć jednocześnie pozostaje w niej pewna naiwność, brak wprawy i kontroli. Fascynacja jej niezwykłym pięknem rodzi obsesję. Sparzony nieudanym małżeństwem David nigdy więcej nie chciał angażować się w związek, ale fakt, że Consuela nigdy nie zostanie jego żoną wywołuje w nim zazdrość. Przeraża. W plątaninie instynktów i gierek granica bycia ofiarą staje się bardzo płynna?

Roth przekonuje ? całkiem słusznie zresztą ? że mężczyzna to niewolnik własnych rządz. Chociaż z powodu seksu dochodzi mu mnóstwo problemów, wciąż nie potrafi się opanować. Ba, nie potrafi oddzielić seksu od miłości, nie potrafi ich rozróżnić ? miłość bez seksu nie ma racji bytu. Mężczyzna pod tym względem to zwierzę. Zwierzę jakże często konające.

Mocno erotyczna, choć łagodna w swym wysublimowaniu powieść Rotha robi wielkie wrażenie. Film na jej podstawie był przydługim dramatem jakich wiele, poza świetną rolą Bena Kingsleya nie oferując zbyt dużo, książkowy pierwowzór natomiast zachwyca. Roth nie rozpisuje się, jego dzieła są zwięzłe, krótkie i konkretne, pięknie liryczne i wnikliwe. ?Konające zwierzę? też takie jest. To powieść o starym człowieku, napisana z perspektywy starego człowieka, ale z niezwykle młodzieńczą werwą. Przy okazji stanowi piękny pean na cześć kobiecości, na cześć kobiecego piękna ? ale i przestrogę. Dla obu płci. A także rozliczenie z upływającym czasem i nadchodzącą śmiercią. Coś pięknego.

Dlatego jak zwykle polecam gorąco. Powieści autora to fascynujący przykład współczesnej najwyższej literackiej półki, zapewniając całe mnóstwo emocji, jak i doznań estetycznych. Warto!

Philipa Rotha, jako znakomitego pisarza poznałem całkiem niedawno i miałem to szczęście, że pierwszą powieścią jaka przeczytałem tego autora był"Everyman". Mając takie wyobrażenie, o tym, jak pisze jeden człowiek, który, mimo tego, że jego książki są niewielkich rozmiarów, potrafi zawrzeć w nich tyle treści, tym chętniej sięgnąłem po kolejne jego dzieła. Kolejny pisarz który zasłużył na podium w moim prywatnym rankingu.

Kolejną powieścią którą przeczytałem, a raczej pochłonąłem tego autora, jest "Konające zwierzę".
A sama opowieść to historia Davida Kepesha, krytyka szeroko pojętnej kultury. Nasz bohater jest niezwykle poważany i podziwiany za swoje poglądy i często zapraszany jest do różnego rodzaju programów. Jednocześnie jest także wykładowcą na pewnym nowojorskim uniwersytecie. Kiedy jego życie wydawałoby się już uporządkowane w najdrobniejszych szczegółach, a rutyna pukała do drzwi, na swej drodze spotyka 24 letnią dziewczynę, w której z miejsca się zakochuje. Rozpoczyna się naładowana erotyzmem gra, w której nie będzie wygranych.

I co ja mam mądrego napisać o tej powieści, żeby mi nie zarzucano, że czytam publikacje różnego rodzaju dla samej treści? W niepozornym tomiku, autor tradycyjnie zawarł tyle treści, ile inni mieszczą w paru tomach. Rewolucja seksualna, obsesja na punkcie młodej partnerki, ale przede wszystkim humor. Historia tu opowiedziana jest wprost naładowana czarnym humorem i ironią. Cóż mogę dodać więcej. Polecam wszystkie dzieła tego pisarza.

"Jak wiadomo, jestem niezmiernie wrażliwy na kobiecą urodę. Każdy z nas ma jakąś słabostkę, a moją jest właśnie ta. Widok piękna zaślepia mnie na wszystko dokoła. Studentki wchodzą na pierwsze zajęcia, a ja niemal natychmiast wiem, która dziewczyna jest dla mnie."

Philip Roth jest jednym z największych żyjących pisarzy amerykańskich. Jego proza słynie z erudycyjności i została doceniona zarówno przez czytelników, jak i krytyków na całym świecie. Roth od wielu lat uchodzi za jednego z głównych kandydatów do Literackiej Nagrody Nobla, a lista nagród, które otrzymał jest dłuższa niż lista jego publikacji. Konające zwierzę stanowi trzecią i ostatnią książkę z cyklu Davida Kepesha.

David Kepesh jest krytykiem kultury, wykładowcą akademickim oraz osobistością medialną. Kepesh jest także hedonistą, wielkim kobieciarzem, który rokrocznie romansuje ze studentkami z kursu krytyki stosowanej. Nie można jednak nazwać go mizoginem, gdyż Kepesh podziwia kobiety, zachwyca się nimi jak dziełami sztuki, jest od nich w pełni zależny i ma tego świadomość. Najważniejszym wątkiem opowieści głównego bohatera i narratora zarazem, opowieści pełnej dygresji, jest płomienny romans z dwudziestoczteroletnią Consuelą Castillo ? dziewczyną z dobrego, tradycyjnego domu kubańskich emigrantów. Kepesh natomiast ma już sześćdziesiąt dwa lata i czuje dotykającą go starość.

"Potrafisz wyobrazić sobie starość? Jasne, że nie potrafisz. Ja jej sobie nie wyobrażałem. Nie mieściła mi się w głowie. Nie miałem pojęcia, na czym ona polega. Żadnego wyobrażenia ? choćby fałszywego. I nikt nie pragnie więcej. Nikt nie chce oglądać starości, dopóki nie musi. Do czego to wszystko prowadzi? Tępota w tej kwestii jest wręcz wskazana."

Kepesh opowiada nie tylko historię swojego romansu ze studentką, ale mówi także o innych ważniejszych kobietach jego życia i relacji z synem. Istotne są również rozważania bohatera na temat samej natury seksu. Choć książka jest krótka, to treściowo mogłaby zapełnić kilkakrotnie więcej stron. Erudycyjność tekstu może stanowić barierę dla części czytelników, ale nie należy się od początku zrażać. Choć trzeba przyznać, że Roth uczynił ze swojego bohatera pyszałka, chwalącego się swoją wiedzą i obyciem, co potrafi irytować. Konające zwierzę jest jednak jedną z tych powieści, które warto znać, ponieważ swą tematyką dotyka bardzo ważkiej części naszego życia. A Roth, wkładający słowa w usta Kepesha, zna się na seksie i jego wpływie na człowieka jak mało kto.

"Jakiś młody facet ją znajdzie i zabierze. Widzę go. Znam go. Wiem, do czego jest zdolny, bo to jestem ja w wieku dwudziestu pięciu lat, jeszcze bez żony i dziecka; ten facet jest mną w stanie surowym, zanim jeszcze zrobiłem to, co wszyscy."

Konające zwierzę nie jest jedynie powieścią o obsesji starca na punkcie młodej dziewczyny. Powieść stanowi przede wszystkim kulturową analizę popędu seksualnego, erudycyjne obserwacje Kepesha na przestrzeni lat. W niektórych momentach powieść przemienia się niemal w esej, w kolejny wykład profesora. Jednakże teraz stary belfer ma tylko jednego słuchacza. Cała powieść ma formę monologu wypowiadanego przez Kepesha do nieznajomego. Trudno to nazwać powieścią spowiedzią, gdyż bohater się nie kaja ani nie usprawiedliwia. Jego monolog to swoiste podsumowanie najważniejszego aspektu jego życia, logiczne wytłumaczenie dla obranej przez niego życiowej drogi.

"A teraz niech śmiech ucichnie, dajmy belfrowi skończyć. Jasne, że przyjemność, doświadczenie i wiek to sprawy, które już nikogo nie obchodzą ? prawda? Więc myśl sobie o mnie, co chcesz, ale dosłuchaj do końca."

Moje spotkanie z twórczością Philipa Rotha-jednego z najwybitniejszych współczesnych pisarzy amerykańskich-nastąpiło za sprawą powieści ,,Kompleks Portnoya". Powieść zaintrygowała mnie i spowodowała, że sięgnęłam po kolejną książkę autora pt.,,Konające zwierzę".

David Kepesh prowadzi seminarium z krytyki literackiej dla studentów jednej z nowojorskich uczelni, a do tego recenzuje książki dla radia NPR i prowadzi program o kulturze w telewizji. Jego zajęcia są bardzo popularne wśród studentek, które garną się do popularnego wykładowcy. Widok pięknych i młodych kobiet zaślepia Davida na wszystko dokoła. W wieku 62 lat poznaje 24-letnią studentkę Consuelę Castillo wyróżniającą się na tle grupy dyskretną elegancją. Dziewczyna pochodzi z zamożnej rodziny kubańskiej mieszkającej od lat w Jersey. Consuela pomimo swojej nobliwości i wypielęgnowanemu stylowi bycia jest doskonale świadoma siebie, swojej siły, tylko jeszcze niepewna, jak jej używać. David, który sypia ze studentkami wprowadza młodą kobietę do swojego świata.

Pożądanie, chuć, seks-o tym myśli cały czas podstarzały wykładowca i krok po kroku zmierza do tego, by trafić do łóżka z Consuelą. Zaprasza ją do teatru, na drinka, do domu, aby posłuchać muzyki klasycznej. Gra na pianinie i stwarza romantyczną, uwodzicielską atmosferę, by spotęgować uczucie upojenia ostatecznie prowadzące do finału. Davida pociąga w Consueli nie tylko młodość, ale też nietypowość, drobne niespodzianki i naiwna szczerość. Odczuwa lęk przed jej utratą, myśli o niej ustawicznie, jest coraz bardziej zazdrosny.

Przepastna różnica wieku dla większości ludzi jest gorsząca, ale dla Consueli jest atrakcyjna. Przeciętny człowiek widzi w takim związku erotyczne i niesmaczne dziwactwo, odpychającą farsę, ale niektóre dziewczyny uważają starszych mężczyzn za atrakcyjnych. Autor rozważa dlaczego istnieją takie związki, co kieruje kobietą i mężczyzną w takim układzie. Intymna zażyłość ze starszym mężczyzną daje młodej kobiecie poczucie władzy, jakiego nigdy nie zazna w układzie z młodym partnerem? Korzysta z uroków uległości i panowania na zmianę? Znajduje się w centrum uwagi mężczyzny, jest obiektem pożądania i wkracza w zamknięty do tej pory dla niej świat?
A starszy mężczyzna zdaje sobie sprawę, że już nigdy w życiu nie dostanie w swoje ręce doskonałego ciała młodej kobiety? Ulega nadal silnemu impulsowi pożądania? Jest świadomy, że niebawem jego ciało ulegnie uwiądowi i przestanie się liczyć? Ostatnie akty i strach przed starością?

David Kepesh szczerze dzieli się swoimi doświadczeniami i przemyśleniami na temat starości. ,,Pomyśl o starości w ten sposób: zwykły, codzienny stan życia wiszącego na włosku. Nie da się ominąć prawdy o tym, co wkrótce nas czeka. O ciszy, która otoczy na na zawsze. Poza tym wszystko toczy się jak dawniej. Poza tym człowiek pozostaje nieśmiertelny aż do końca życia."
Bunt przeciwko zegarowi biologicznemu odbierany jest przez społeczeństwo jako afront, ale David twierdzi, że w starym człowieku podniety nie ulegają uśpieniu. W młodości porzucił żonę, syna i popłynął z nurtem rewolucji seksualnej przypadającej na lata sześćdziesiąte XX wieku. Na starość nie zmienił swoich przyzwyczajeń.

,,Konające zwierzę" to powieść inteligentna, szczera, prowokująca, z czarnym humorem i nie sposób uciec od myśli, że Philip Roth zawarł w niej spostrzeżenia z własnego życia. Tytuł książki znamienny, adekwatny do treści i rozważań głównego bohatera o pożądaniu i starzeniu się. Czytało mi się bardzo dobrze i na pewno sięgnę po inne powieści autora.